Khi nhiều người ủng hộ trung thành nhất đã quy lỗi cho Tổng thống Donald Trump vì cuộc bạo loạn ở Đồi Capitol ngày 6/1, vẫn còn những đồng minh tại quốc hội, trong giới truyền thông và chính trị bảo thủ kiên quyết bảo vệ ông.
Họ nói rằng hành động bạo lực của những người biểu tình quá khích bắt nguồn từ nỗi tuyệt vọng vì cảm thấy bị truyền thông lừa dối và tiếng nói bị phớt lờ. Một số bày tỏ hoài nghi liệu những người ủng hộ Trump có thực sự là thủ phạm hay các nhà hoạt động cực tả đã hòa vào đám đông và giả vờ là người hâm mộ Tổng thống.
Cảnh hỗn loạn bên ngoài tòa nhà quốc hội ở Washington DC ngày 6/1. Ảnh: NYTimes.
"Những 'người yêu nước' giả mạo, không chân thành được cài vào chắc chắn sẽ bị lột trần", Sarah Palin, ứng viên phó tổng thống Mỹ đảng Cộng hòa năm 2008, nói.
Bình luận của Palin dường như là câu trả lời điển hình đến từ nhóm người ủng hộ Trump trung thành, coi việc thừa nhận lỗi là biểu hiện yếu thế, giới quan sát đánh giá.
Đối với nhiều đảng viên Cộng hòa như Thượng nghị sĩ bang Nam Carolina Lindsey Graham và Thượng nghị sĩ bang Arkansas Tom Cotton, cuộc bạo loạn Đồi Capitol giống như "giọt nước làm tràn ly".
Một số nghị sĩ đã quyết định không thể tiếp tục ủng hộ những tuyên bố của Tổng thống Trump về gian lận bầu cử cũng như lời kêu gọi ngăn chặn xác nhận kết quả bầu cử. Nhưng cùng lúc, 139 hạ nghị sĩ Cộng hòa, tương đương gần 2/3 số nhóm nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện, vẫn bỏ phiếu bác bỏ chứng nhận chiến thắng dành cho Tổng thống đắc cử Joe Biden.
Trước cuộc bạo loạn, Tổng thống Trump đã xuất hiện trước hàng nghìn người ủng hộ bên ngoài Nhà Trắng để tuyên bố ông đã chiến thắng cuộc bầu cử năm nay. Trump khẳng định sẽ dẫn dắt người biểu tình kéo tới tòa nhà quốc hội, thúc giục họ hành động.
Loạt cựu tổng thống Mỹ cùng các nghị sĩ lưỡng đảng đã cáo buộc Tổng thống Trump chịu trách nhiệm cho cuộc bạo loạn và tố ông "lạm dụng lòng tin" của người ủng hộ để kích động bạo lực.
Sean Hannity, bình luận viên kênh Fox News, trong chương trình phát thanh của mình chiều 6/1 không đề cập đến vai trò mà Tổng thống Trump có thể liên quan đến cuộc bạo loạn Đồi Capitol. Ông đưa ra một số bình luận ngắn gọn lên án bạo lực và dành nhiều thời gian hơn phê phán các đảng viên Dân chủ tại quốc hội, Tổng thống đắc cử Biden và truyền thông chính thống vì từ chối thừa nhận rằng những người ủng hộ Tổng thống Trump hoàn toàn có lý do chính đáng để nghi ngờ kết quả bầu cử.
"Mọi người cảm thấy ý kiến của mình không được lắng nghe, nên họ giận dữ", Hannity nói, nhắc hàng triệu người nghe chương trình về "hàng trăm, hàng trăm" nhân chứng khẳng định đã chứng kiến hành vi gian lận hay những điều bất thường trong cuộc bầu cử tháng 11.
Hannity sau đó phỏng vấn qua điện thoại với một nhà hoạt động ủng hộ Trump, Rose Tennent, người đã đứng bên ngoài tòa nhà quốc hội khi căng thẳng leo thang.
"Đây là cuộc chiến quan trọng với họ như Chiến tranh Cách mạng vậy", Tennent nói, đề cập tới những người ủng hộ Trump đã xâm chiếm tòa nhà quốc hội, thêm rằng họ không hoàn toàn là bên bị đổ lỗi duy nhất. "Phe Dân chủ và truyền thông cũng phải chịu trách nhiệm cho việc này".
Người dẫn chương trình kênh Fox News Sean Hannity. Ảnh: NYTimes.
Một số đồng minh nhiệt thành khác của Trump lại cố gắng chuyển sự chú ý khỏi cuộc bạo loạn Đồi Capitol bằng cách làm sống lại những câu chuyện về các vụ phóng hỏa, cướp bóc liên quan đến những cuộc biểu tình chống hành vi bạo lực cảnh sát sau cái chết của người đàn ông da màu George Floyd hồi tháng 5/2020 ở Minneapolis. Cảnh hỗn loạn đó đã trở thành một phần chính trong chiến lược của đảng Cộng hòa nhằm truyền đi thông điệp rằng đảng Dân chủ và Tổng thống đắc cử Biden không có khả năng đảm bảo an ninh công cộng và ngăn chặn những kẻ cực đoan cánh tả.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa bang Florida Matt Gaetz tối 6/1 tại cuộc họp của Hạ viện đã đổ lỗi cho chính những kẻ phá hoại "giả dạng người ủng hộ Tổng thống Trump" gây ra bạo lực ở Đồi Capitol. "Tôi chắc chắn rất vui vì ít nhất trong một ngày, tôi không nghe thấy những lời yêu cầu giải tán cảnh sát từ các đồng nghiệp đảng Dân chủ", Gaetz nói.
Người dẫn chương trình Fox News Laura Ingraham kêu gọi mọi người không vội vàng phán xét toàn bộ đám đông biểu tình. Ingraham cho biết cô đã nói chuyện với một người biểu tình ủng hộ Tổng thống Trump và người này "vô cùng bực bội" vì bị xếp chung với những kẻ quá khích phá hoại tòa nhà quốc hội.
Trên các phương tiện truyền thông ủng hộ Trump, ý tưởng rằng những kẻ chống Trump trà trộn trong đám đông mới thực sự phải chịu trách nhiệm cho vụ bạo loạn đang được lan truyền rộng rãi.
Mark Levin, người sở hữu một chương trình radio với 11 triệu lượt nghe mỗi tuần, nói với các thính giả của mình rằng những kẻ gây bạo loạn đều là "kẻ ngốc" đã làm tổn thương phong trào Trump và rằng có khả năng họ không thực sự ủng hộ Tổng thống.
"Chúng ta cần biết chính xác ai đã làm việc đó... Một số người đã gửi cho tôi những bức ảnh về Antifa", Levin nói, nhắc tới một phong trào cực tả thường trở thành mục tiêu đổ lỗi của Tổng thống Trump khi các cuộc biểu tình ủng hộ ông bị biến thành bạo lực.
"Một phụ nữ đã gửi email cho tôi, giận dữ vì tôi đổ lỗi cho những người ủng hộ Tổng thống Trump đã gây náo loạn Đồi Capitol, trong khi thực tế chính là những người theo phong trào Antifa giả làm người ủng hộ Tổng thống", bình luận viên bảo thủ Erick Erickson viết trên Twitter.
Trước những biện minh dành cho Trump, giới chuyên gia nhận định ngay cả khi Trump rời Nhà Trắng, một lượng lớn người theo dõi ông có lẽ vẫn sẽ tiếp tục giữ nguyên thái độ.
"Ông ấy sẽ khiến 4 năm tiếp theo trở thành ác mộng đối với đảng Cộng hòa", Chiến lược gia đảng Cộng hòa Frank Luntz đánh giá ảnh hưởng của Tổng thống Trump.
Vũ Hoàng (Theo NYTimes)