Năm 1995, Wi-Fi, nhận diện khuôn mặt hay tiền ảo, blockchain là những công nghệ xa lạ. Việc truy cập Internet cũng là trải ngiệm mới đối với nhiều người. Nhưng sau 25 năm, mọi thứ đã thay đổi nhờ hàng loạt giải pháp công nghệ được ứng dụng trong đời sống. Theo Cnet, dù tích cực hay tiêu cực, chúng cũng có đóng góp to lớn trong việc "định nghĩa lại thế giới".
Wi-Fi
Vào năm 1995, nếu muốn sử dụng Internet, người dùng phải dùng đến mạng có dây và "bó buộc" một chỗ với chiếc PC của mình. Nhưng Wi-Fi ra đời năm 1997 đã thay đổi tất cả, người dùng có thể kết nối mọi lúc mọi nơi.
Qua nhiều năm, Wi-Fi liên tục cải tiến và tốc độ ngày càng nhanh. Bên cạnh máy tính, giờ đây người dùng có thể sử dụng smartphone, tablet, đồng hồ thông minh..., thậm chí ôtô để kết nối Internet. Mạng Wi-Fi đang cần thiết đến mức, mọi người sẽ cảm thấy khó chịu nếu không sử dụng nó để trực tuyến ở nhà cũng như nơi công cộng.
Internet of Things (IoT)
Thuật ngữ này ra đời từ năm 1999, nhưng không được sử dụng cho đến những năm 2010. IoT đề cập đến hàng tỷ thiết bị vật lý trên khắp thế giới được kết nối với Internet, thu thập và chia sẻ dữ liệu.
Lĩnh vực IoT phát triển mạnh những năm qua. Ảnh: Cnet.
Nhờ những dữ liệu này, mọi người có thể quản lý những thứ rất nhỏ, như thiết bị trong nhà thông minh, cho đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, quản lý các dịch vụ của một thành phố. Dự kiến, chi tiêu cho IoT năm nay ước đạt 248 tỷ USD, gấp đôi ba năm trước. Trong 5 năm tới, thị trường IoT có thể đạt giá trị 1.500 tỷ USD.
Trợ lý giọng nói
Những năm 2000, việc ra lệnh cho một thiết bị công nghệ để thực hiện tác vụ là điều chỉ có trong phim viễn tưởng. Nhưng ngày nay, thông qua trợ lý ảo như Apple Siri, Amazon Alexa, Google Assistant... người dùng có thể yêu cầu loa thông minh, TV, điện thoại cho biết thông tin thời tiết, chơi nhạc, đọc tin tức và rất nhiều "kỹ năng" khác.
Trợ lý ảo cũng là yếu tố không thể thiếu cho nhà thông minh. Theo thống kê, thế giới có hơn 3,25 tỷ thiết bị tích hợp trợ lý ảo năm 2019. Con số này sẽ tăng gấp đôi lên 8 tỷ vào 2023.
Bluetooth
Công nghệ không dây này ra đời năm 1999. Không giống Wi-Fi dùng để truyền tài Internet, Bluetooth ban đầu chủ yếu phục vụ điện thoại kết nối với tai nghe không dây.
Tuy nhiên, ngày nay công nghệ Bluetooth được ứng dụng nhiều hơn. Chúng có sẵn trên tai nghe True Wireless, loa di động, thiết bị trợ thính, đồng hồ thông minh, vòng đeo theo dõi sức khỏe, cũng như các phụ kiện máy tính như bàn phím, chuột. Ngoài ra, nó cũng được ứng dụng cho nhà thông minh, chủ yếu để kết nối khóa cửa hoặc các cảm biến đo môi trường (nhiệt độ, độ ẩm).
Mạng riêng ảo (VPN)
Mạng riêng ảo, về cơ bản là một "đường hầm riêng" được mã hóa để truyền dữ liệu, giúp người dùng có thể truy cập mạng nội bộ an toàn trên môi trường Internet. Nó đã được chứng minh là vô giá đối với cả doanh nghiệp và cá nhân.
Theo thống kê năm 2018, hiện khoảng 1/4 người trên toàn cầu dùng VPN. Ngoài sử dụng cho mạng nội bộ, công nghệ này giờ đây còn được sử dụng cho các hoạt động trực tuyến ẩn danh, bỏ qua kiểm duyệt của một quốc gia cũng như tránh bị một ứng dụng nào đó hạn chế sử dụng dựa trên vị trí địa lý.
Bitcoin
Bitcoin là đồng tiền ảo gây chú ý nhất những năm qua. Ảnh: Reuters.
Tiền ảo này ra mắt khoảng năm 2009 nhưng chỉ được biết đến từ hơn nửa thập kỷ sau đó. Bitcoin giúp thế giới định nghĩa một loại tiền không thể cầm trên tay, kết hợp giữa các yếu tố tài chính, công nghệ, tiền tệ, toán học và cả xã hội học. Bên cạnh đó, nó cũng hoàn toàn ẩn danh, không bị chi phối bởi bất kỳ quốc gia nào.
Đầu năm 2017, Bitcoin lần đầu vượt ngưỡng giá trị 1.000 USD mỗi đồng và tăng 19.000 USD mỗi đồng vào tháng 12 năm đó. Tuy nhiên, sau cột mốc này, giá trị của Bitcoin nhanh chóng giảm, hiện còn ở mức 7.000 - 9.000 USD mỗi đồng.
Blockchain
Bitcoin chỉ là một ứng dụng của blockchain. Công nghệ mã hóa này cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp, tương tự cuốn sổ cái kế toán của một công ty, nơi tiền được giám sát chặt chẽ và ghi nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng.
Tuy mới xuất hiện gần đây, blockchain đã được ứng dụng vào một loạt lĩnh vực từ nông nghiệp, công nghệ xác minh danh tính, kết xuất đồ họa, thanh toán phúc lợi, tìm việc làm, bảo hiểm... Gartner ước tính, blockchain sẽ tạo ra 176 tỷ USD cho doanh nghiệp từ bây giờ đến năm 2025 và 3.100 tỷ USD vào 2030.
MP3
Nghiên cứu về mã hóa và nén âm thanh có từ năm 1970, định dạng âm thanh MP3 có từ những năm 1990. Tuy nhiên, mãi đến 1998, máy nghe nhạc MP3 di động đầu tiên mới xuất hiện. Nhà sản xuất Saehan của Hàn Quốc đã phát hành MPMan - máy nghe nhạc dùng bộ nhớ flash có thể chứa khoảng 12 bài hát định dạng này.
Sự phổ biến của định dạng MP3 bắt đầu vào năm 1999, khi sinh viên 19 tuổi - Shawn Fanning - tạo ra phần mềm Napster cho phép chia sẻ các file nhạc dạng này trên Internet. Hành động này đã khiến ngành công nghiệp thu âm bị tổn thất nặng nề.
Một nhóm các lãnh đạo phòng thu và ca sĩ đã kiện Napster và thắng kiện. Tuy nhiên, điều này không ngănđược sự phổ biến của MP3, dẫn tới các dịch vụ phát nhạc trực tuyến có bản quyền như Spotify, Apple Music sau này.
Nhận diện khuôn mặt
Hình thức xác thực sinh trắc học xuất hiện ngày một phổ biến. Không chỉ được sử dụng để xác minh danh tính trên các thiết bị số như smartphone, laptop, nhận diện khuôn mặt còn có trên hệ thống camera an ninh, hỗ trợ giám sát, tiếp thị và nhiều công năng khác. Trung Quốc hiện là quốc gia có hệ thống camera an ninh lớn nhất thế giới với hơn 300 triệu thiết bị.
Nhận diện khuôn mặt đang làm gia tăng mối lo về quyền riêng tư, cũng như nguy cơ đánh cắp thông tin trái phép. Tuy nhiên, ngành công nghiệp này vẫn đang tăng trưởng nhanh chóng. Chỉ riêng tại Mỹ, giới chuyên gia dự đoán quy mô ngành sẽ tăng 3,2 tỷ USD của năm 2019 lên 7 tỷ USD năm 2024.
AI
AI ngày càng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Ảnh: Bloomberg.
Trí thông minh nhân tạo, công nghệ mô phỏng trí thông minh của con người trong máy móc, từng bị giới hạn trong khoa học viễn tưởng. Trong những thập kỷ gần đây, chúng được ứng dụng trong thực tế ngày một nhiều.
Ngoài khả năng là "bộ não" của nhận diện khuôn mặt, AI còn tham gia vào một loạt lĩnh vực như bán lẻ, nghiên cứu y tế và chăm súc sức khỏe, khôi phục phim ảnh, nhận diện giọng nói, lọc thư rác... cho đến robot. Thậm chí, một số chuyên gia lo sợ việc lạm dụng AI vào robot có thể khiến các cỗ máy quay lại thống trị con người trong tương lai.
Xem tiếp Những công nghệ thay đổi thế giới
Bảo Lâm (theo Cnet)