Theo bác sĩ Bùi Thanh Phong, Quản lý Y khoa vùng 3 - Hồ Chí Minh, Hệ thống tiêm chủng VNVC, trong hơn 200 chủng virus HPV (virus gây u nhú ở người), có khoảng 40 chủng có thể gây bệnh liên quan đến bộ phận sinh dục cho cả nam và nữ. Các bệnh virus HPV có thể gây ra cho nam giới dưới đây:
Sùi mào gà
Sùi mào gà do chủng HPV 6 và 11 gây ra, thường lây qua đường quan hệ tình dục, hoặc lây qua tiếp xúc da kề da. Đường lây ít gặp hơn gồm sử dụng chung đồ dùng có chứa dịch tiết nhiễm mầm bệnh. Các nốt sùi thường mọc thành từng cụm hoặc riêng lẻ chủ yếu ở dương vật, hậu môn gây đau nhức, khó chịu cho người bệnh. Một số trường hợp, virus có thể lây lan, mọc ở vùng mắt, miệng, lưỡi...
Virus HPV có thể gây ra sùi mào gà, ung thư vùng hầu họng... cho nam giới. Ảnh minh họa: Vecteezy
Theo bác sĩ Phong, sùi mào gà ở nam giới thường xuất hiện ở người trong độ tuổi sinh sản, có lối sống tình dục không lành mạnh, hoặc có nhiều yếu tố nguy cơ như lạm dụng chất gây nghiện, hút thuốc lá, uống rượu bia...
Một nghiên cứu trên 157 bệnh nhân nam đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 4 đến tháng 6/2023, có 38 người mắc sùi mào gà, độ tuổi từ 20-42. Nghiên cứu chỉ ra hút thuốc lá, không sử dụng bao cao su và quan hệ tình dục qua đường hậu môn có liên quan đến tỷ lệ mắc sùi mào gà ở nam giới.
Ung thư vòm họng
Ung thư vòm họng thường xuất hiện ở nam giới tuổi từ 40 đến 60. Ngoài các yếu tố như rượu bia, thuốc lá, vệ sinh răng miệng kém, HPV liên quan khoảng 60-70% trường hợp ung thư miệng họng.
Một nghiên cứu trên hơn 2.700 trường hợp mắc ung thư vòm họng đăng tại Thư viện Y khoa Mỹ năm 2023, cho thấy nhiều bệnh nhân từng nhiễm HPV. Theo bác sĩ Phong, dấu hiệu của bệnh thường là đau họng kéo dài, ngạt mũi, tắc mũi, khó nghe, khó nói, chảy máu cam, khó thở, hạch bất thường ở vòm họng... Tuy nhiên, các dấu hiệu này không điển hình dẫn đến 70% bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối, điều trị rất khó khăn.
Ung thư hậu môn
Thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (Globocan) vào năm 2020, có khoảng 50.860 ca mới mắc và 19.300 ca tử vong do ung thư hậu môn. Tại Việt Nam, ung thư hậu môn đứng thứ 25 trong các loại ung thư thường gặp với gần 580 ca mắc mới, 320 trường hợp tử vong, tỷ lệ mắc là 1,45 trên 100.000 dân. Bệnh thường gặp ở cả nam và nữ, phổ biến hơn ở người nhiễm HIV. Ở nam giới, nguy cơ mắc ung thư hậu môn cao hơn khoảng 17 lần ở người đồng tính, song tính.
Khách hàng nam tiêm vaccine HPV tại VNVC Long Thạnh Mỹ, TP Thủ Đức, TP HCM. Ảnh: Diệu Thuần
Theo bác sĩ Phong, virus HPV khi xâm nhập vào cơ thể có thể tồn tại nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng, hoặc không có triệu chứng rõ ràng, song vẫn lây cho người khác. Nguy cơ lây nhiễm càng cao khi quan hệ tình dục không an toàn, có nhiều bạn tình. Khi vào cơ thể, virus HPV có thể đào thải trong 1-2 năm, cũng có thể duy trì ở "trạng thái ngủ" trong nhiều năm, sau đó sẽ tiến triển thành ung thư khi hệ miễn dịch suy giảm, tái nhiễm nhiều lần.
Tiêm vaccine là cách phòng ngừa HPV hiệu quả. Hiện Việt Nam có hai loại vaccine HPV, gồm Gardasil phòng được 4 type HPV 6, 11, 16, 18 và Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Trong đó, vaccine Gardasil 9 chỉ định tiêm cho nam và nữ trong độ tuổi 9-45, không phân biệt đã từng quan hệ tình dục, sinh con hay chưa. Hiệu quả bảo vệ đến trên 90%.
Ngoài vaccine, nam giới cũng nên có đời sống tình dục lành mạnh, không sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người khác để tránh lây nhiễm HPV và các bệnh tình dục. Mọi người nên có chế độ ăn đủ dinh dưỡng, vận động thường xuyên, tránh sử dụng chất kích thích, hạn chế uống rượu bia, hút thuốc để nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng.
Khi gặp tình trạng hẹp bao quy đầu, có các dấu hiệu bất thường như vùng kín có mùi cần đi khám và điều trị sớm. Nam giới không nên có tâm lý e ngại, tìm đến cơ sở y tế không uy tín để điều trị, tránh tiền mất tật mang.
Tuấn An