Tổng thống Donald Trump hôm 24/11 ủy quyền cho các cơ quan tình báo bắt đầu báo cáo với Joe Biden về các thông tin mật được cung cấp trong báo cáo hàng ngày trình lên tổng thống. Các quan chức cho biết các buổi báo cáo sẽ được lên lịch trình sớm, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết. Biden cho biết ông dự kiến được báo cáo "một cách thường xuyên".
Quan chức chuyển giao nói rằng các nhóm đã liên hệ với tất cả cơ quan liên bang để tổ chức các buổi họp. Khoảng 20 cuộc họp đã diễn ra trong ngày 24/11, trong đó có các cuộc thảo luận ở Bộ An ninh Nội địa và Bộ Giáo dục. Các quan chức cho biết các thành viên của chính quyền Trump tiếp đón họ rất nhiệt tình và thân thiện.
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm 24/11. Ảnh: NYTimes.
Trump cũng nói rằng ông đã khuyến cáo Giám đốc Cơ quan Dịch vụ Công (GSA) Emily Murphy "làm những điều cần thiết với quy trình sơ bộ" vì lợi ích quốc gia và chỉ đạo nhóm của ông hành động tương tự. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ vẫn từ chối thừa nhận thất bại, đồng thời cam kết trên Twitter sáng 24/11 rằng "vụ kiện lớn" sẽ sớm được thực hiện và khẳng định "bầu cử gian lận".
Chỉ trong vài giờ sau khi được GSA xác nhận, nhóm của Biden đã nhanh chóng bắt tay vào việc tiếp quản Nhà Trắng trong 57 ngày còn lại trước lễ nhậm chức.
Biden trước đó cảnh báo việc trì hoãn quá trình chuyển giao sẽ đe dọa an ninh quốc gia, khi đội ngũ của ông không được tiếp cận các báo cáo tình báo quan trọng. Đồng thời quá trình phân phối vaccine Covid-19 cũng gặp rắc rối nếu các cố vấn của ông không được làm việc cùng với các quan chức y tế hiện tại. Trong cuộc phỏng vấn với "NBC Nightly News" hôm 24/11, Biden cho biết ông hài lòng với quyết định chấp nhận bàn giao của chính quyền Trump dù hơi muộn.
"Có rất nhiều cuộc thảo luận ngay lập tức và tôi phải nói rằng việc tiếp cận diễn ra chân thành. Không có sự miễn cưỡng nào cho tới nay. Và tôi cũng không mong đợi điều đó", Biden nói.
Tại Phố Wall, thị trường chứng khoán đã tăng mạnh trước thông tin cuộc chuyển giao quyền lực bắt đầu, với chỉ số Dow Jones lần đầu vượt mức 30.000. Các nhà đầu tư cũng tỏ ra hào hứng với việc Biden chọn Janet Yellen, cựu chủ tịch Cục Dự trữ liên bang, cho vị trí Bộ trưởng Tài chính.
Quá trình chuyển giao quyền lực chính thức bắt đầu tối 23/11, khi Emily W. Murphy, người đứng đầu GSA, gửi thư xác nhận chiến thắng cho Biden, cho phép ông được tiếp cận các cơ quan chính phủ, nguồn lực và có thể phối hợp với các quan chức chính quyền hiện tại.
Quá trình này tuân theo quy định pháp luật và một số bản ghi nhớ thỏa thuận mà hai bên ký vài tháng trước, trong đó có cam kết của Chánh văn phòng Nhà Trắng về việc đảm bảo Biden, nếu thắng cử, có thể nhận thông tin cập nhật về các mối đe dọa mà Mỹ đang đối mặt.
Trong bản ghi nhớ gửi tới nhân viên Nhà Trắng đêm 23/11, Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows nhắc nhở họ thực hiện tất cả các cuộc trao đổi liên quan tới công việc bằng tài khoản email Nhà Trắng. Ông cũng thêm rằng các bản ghi đều phải được lưu trữ.
Ông cũng cảnh báo các thành viên của Văn phòng Điều hành của Tổng thống (EOP) không được trao đổi với thành viên nhóm chuyển giao quyền lực của Biden.
"Trừ khi được ủy quyền cụ thể, các nhân viên EOP không được phép nói chuyện trực tiếp với thành viên trong nhóm chuyển giao của Biden hoặc người điều phối chuyển giao của liên bang", ông viết.
Cảnh báo này nhấn mạnh tính nhạy cảm của các cuộc thảo luận giữa hai chính quyền trong quá trình chuyển giao và nhu cầu bảo mật thông tin.
Joe Biden phát biểu tại thành phố Wilmington, bang Delaware. Ảnh: NYTimes.
Khi đại dịch vẫn hoành hành trên khắp nước Mỹ, các quan chức chuyển giao của Biden cũng đặc biệt mong muốn phối hợp cùng quan chức của Viện Y tế Quốc gia (NIH), cùng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), thành viên của dự án vaccine "Thần tốc" Operation Warp Speed. Các quan chức chuyển giao cũng cho biết họ muốn bắt đầu nhận dữ liệu chính thức của chính quyền về số ca nhiễm, nhập viện và tử vong vì nCoV.
Thư xác nhận của bà Murphy hôm 23/11 cũng khiến Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, trung tâm ứng phó đại dịch của chính quyền, lập tức thừa nhận chiến thắng của Biden. Bộ trưởng Alex M. Azar II hôm 24/11 nói rằng Chuẩn đô đốc Erica G. Schwartz, Phó tổng y sĩ Mỹ, đã liên lạc với nhóm của Biden ngay từ hôm 23/11.
"Chúng tôi đảm bảo sẽ phối hợp với họ để chắc chắn rằng họ có thể nhận được bất kỳ thông tin nào cần thiết", ông Azar nói.
Ngoài các nhóm đánh giá cơ quan chính phủ chính thức, đội chuyển giao của Biden còn có hàng chục chuyên gia y tế cộng đồng và cựu quan chức y tế để xem xét cách ứng phó với đại dịch của chính quyền Trump.
Các cuộc họp về chuyển giao nhiều khả năng tập trung vào các kế hoạch phân phối vaccine Covid-19 của Bộ Y tế, nỗ lực lớn và phức tạp mà cơ quan này đang phối hợp cùng với Lầu Năm Góc và CDC. Những liều vaccine đầu tiên có thể có vào giữa tháng 12 tới nếu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cấp phép sử dụng khẩn cấp cho ứng viên của Pfizer.
Trả lời phóng viên hôm 24/11, Biden cho viên các nhân viên của ông đã có cuộc trao đổi với tiến sĩ Anthony S. Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của chính phủ. "Ông ấy đã giúp đỡ rất nhiều", Biden nói.
Một quan chức hàng đầu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa chiều 24/11 nói rằng nhóm của Biden chưa liên lạc với nhân viên của cơ quan này, nhưng một nhóm nhà khoa học đã chuẩn bị bộ tài liệu báo cáo về y tế cộng đồng, bao gồm vai trò phân phối vaccine, cho chính quyền mới.
Tại FDA, nơi đánh giá vaccine của Pfizer, các nhân viên được yêu cầu chuyển mọi thông tin liên lạc qua James Sigg, giám đốc điều hành của cơ quan này. Hai cố vấn cấp cao của Stephen M. Hahn, ủy viên FDA, đã dành nhiều tháng biên soạn cái được gọi là Kế hoạch Chuẩn bị và Phục hồi Đại dịch Covid-19, bản đánh giá công việc của cơ quan này trong năm, với hy vọng hoàn thành vào tháng 1 năm sau.
Các thành viên đội chuyển giao quyền lực cũng bắt đầu liên hệ với quan chức Lầu Năm Góc ngay từ đêm 23/11. Thomas M. Muir, giám đốc nhóm chuyển giao của Bộ Quốc phòng, nói rằng đội ngũ của Biden - Harris đã liên hệ với ông và hai bên đã gặp nhau vào sáng 24/11.
"Chúng tôi mong muốn được tiếp tục quá trình bàn giao với nhóm của Biden-Harris", ông Muir nói. Nhóm chuyển giao của Biden sẽ được bố trí văn phòng làm việc trong Lầu Năm Góc.
Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm 24/11 nói với Fox News rằng Bộ Ngoại giao "sẽ làm mọi thứ theo quy định của luật pháp".
Tại Bộ Tài chính, các quan chức cấp cao yêu cầu nhân viên của một số bộ phận bắt đầu biên soạn các tài liệu báo cáo chuyển giao và dự kiến sớm gặp nhóm của Biden, theo nguồn tin thân cận.
Chase Jennings, người phát ngôn của Bộ An ninh Nội địa, nói rằng cơ quan này đã tổ chức buổi trao đổi đầu tiên với nhóm của Biden hôm 24/11. Trong khi đó, một phát ngôn viên của Bộ Giáo dục cho biết các buổi họp với nhóm của Biden bắt đầu từ ngày 24/11.
Cánh Tây Nhà Trắng hôm 23/11. Ảnh: NYTimes.
Quá trình chuyển giao chính thức bắt đầu cũng giúp xúc tiến việc kiểm tra hồ sơ ứng viên nội các và trợ lý cấp cao khác của Biden. Các cuộc kiểm tra này, do FBI và nhiều cơ quan chính phủ khác tiến hành, cũng đã bị đình trệ do chờ xác nhận của GSA. Các quan chức cho biết họ sẽ điều tra ứng viên tiềm năng khi văn phòng nhận được yêu cầu từ nhóm của Biden.
Một số thay đổi nhỏ khác cũng đang được thực hiện, như các thành viên nhóm chuyển sao sẽ chuyển sang dùng tài khoản email của chính phủ kết thúc bằng đuôi ptt.gov. Trang web chính thức của nhóm chuyển giao buildbackbetter.com cũng được chuyển tới máy chủ của chính phủ và được đổi thành buildbackbetter.gov.
Thanh Tâm (Theo NYTimes)
