Yêu cầu này được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra với Bộ Y tế, tại Chỉ thị thúc đẩy sản xuất, lưu thông, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid-19. Chỉ thị này được Phó thủ tướng Lê Văn Thành thừa uỷ quyền ký, ban hành ngày 21/9.
Thủ tướng lưu ý các địa phương ưu tiên tiêm vaccine phòng Covid-19 cho nhân lực thu hoạch, chế biến, lưu thông và xuất khẩu nông sản. Các địa phương cũng xây dựng, hướng dẫn phòng bệnh Covid-19 ở vùng xanh, giữa các vùng xanh để thuận lợi cho khôi phục sản xuất nông nghiệp.
Công nhân chăm sóc cây dưa leo tại một cơ sở trồng, sản xuất nông sản ở Long An. Ảnh: Hoàng Nam
Bộ Giao thông Vận tải có trách nhiệm bảo đảm thông suốt trên toàn quốc cho vận chuyển nông sản, vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Bộ này sẽ rà soát và yêu cầu các địa phương bãi bỏ các văn bản trái với quy định của Chính phủ trong lưu thông hàng hoá. "Các địa phương không được ban hành các giấy phép con làm ách tắc lưu thông hàng hoá", chỉ thị của Thủ tướng nhấn mạnh.
Riêng các địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc,không để ách tắc trong sản xuất, lưu thông hàng hóa, tiêu thụ nông sản. Các địa phương lập tổ công tác để hướng dẫn tư vấn chuyên môn phòng, chống dịch cho cơ sở sản xuất kinh doanh, đơn vị vận tải lưu thông hàng hóa và kịp thời giải quyết ngay khi có các khó khăn, vướng mắc phát sinh. Các địa phương cũng chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản; không để đứt gãy chuỗi sản xuất nông nghiệp; bảo đảm ổn định đời sống nhân dân và thúc đẩy tăng trưởng.
Địa phương cũng cần có chính sách giảm chi phí vận chuyển, tiêu thụ nông sản để hỗ trợ chủ xe, lái xe; đảm bảo di chuyển lao đông liên tỉnh, liên huyện nhưng vẫn đảm bảo an toàn phòng, chống Covid-19.
Tại nơi có cửa khẩu, địa phương được yêu cầu tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp về kho bãi, bảo quản hàng hóa nông sản, dịch vụ vận tải, hậu cần thương mại tại cửa khẩu; đảm bảo thông quan xuất khẩu nông sản trong mọi tình huống.
Theo chỉ thị này, Thủ tướng giao Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành, địa phương cùng hướng dẫn các cơ sở sản xuất kinh doanh phương án chống dịch trên cơ sở phải phù hợp với đặc thù từng loại hình sản xuất khu vực nông nghiệp.
Bộ Y tế sẽ hướng dẫn, giám sát các địa phương dùng kết quả và thời gian có hiệu lực của hai phương pháp xét nghiệm Covid-19 là test nhanh kháng nguyên và PCR.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được yêu cầu bảo đảm không đứt gãy chuỗi sản xuất nông nghiệp; đồng thời chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho sản xuất vụ tiếp theo, nhất là các doanh nghiệp ở các tỉnh áp dụng Chỉ thị 16.
Bên cạnh đó, bộ này được giao chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh phát triển sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản cho các vùng, khu vực đã khống chế được dịch; thúc đẩy mở cửa thị trường xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc (sầu riêng, khoai lang, chanh leo, na, bưởi, tổ yến, thủy sản).
Bộ Nông nghiệp sớm đàm phán thống nhất với phía Trung Quốc giảm tỷ lệ kiểm dịch động thực vật với hàng xuất khẩu vào thị trường này. Ngành nông nghiệp cùng Bộ Tài chính trình Thủ tướng chính sách hỗ trợ giống (cây trồng, vật nuôi, thủy sản) cho nông dân để khôi phục sản xuất tại các địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16.
Trước thực tế thiếu hụt trầm trọng container rỗng, giá cước vận tải tăng vọt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công Thương xử lý sớm tình trạng này. Ngành giao thông xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ điều tiết lưu lượng xe đỗ, tập kết tại khu vực cửa khẩu và trên các tuyến đường lên cửa khẩu để tránh ùn tắc.
Với Bộ Công Thương, cơ quan này hướng dẫn các địa phương đã kiểm soát dịch bệnh mở lại chợ truyền thống, chợ đầu mối kịp thời cung ứng hàng hóa cho người dân. Bộ Công Thương trao đổi với phía Trung Quốc về mở thêm các cửa khẩu, thông quan cho xuất khẩu nông sản, nhất là rau quả; khuyến khích xuất khẩu chính ngạch qua các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính và hỗ trợ thương nhân đẩy mạnh tiêu thụ nông sản qua kênh thương mại điện tử.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, nhất là khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; rà soát và bố trí nguồn vốn đầu tư nâng cấp hạ tầng, kho bãi tại các cửa khẩu và hạ tầng chế biến nông sản tại các địa phương.
Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan hải quan tại cửa khẩu làm thủ tục và thông quan nhanh chóng đối với các mặt hàng qua các cửa khẩu, đặc biệt là các cửa khẩu đường bộ qua biên giới phía Bắc; tạo thuận lợi thông quan với nông sản xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Chỉ thị của Thủ tướng cũng nêu, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung vốn cho nhu cầu sản xuất, chế biến, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Các ngân hàng đưa ra giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn trong lĩnh vực này bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 thông qua cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi suất vay...
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội kiểm tra triển khai chính sách an sinh xã hội với lao động tại các doanh nghiệp ở các địa phương.
Đợt dịch thứ 4 diễn biến phức tạp, lây lanh nhanh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản, đặc biệt tại những vùng đang áp dụng biện pháp giãn cách xã hội. Nhiều mặt hàng nông sản bị tồn đọng với khối lượng lớn, giá giảm sâu. Chuỗi sản xuất đứt gãy, ảnh hưởng tới nguồn cung trong thời gian tới, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022.
Anh Minh