"Tôi nghĩ họ sẽ biến điều này thành quy trình chậm chạp, nhưng chúng tôi cần nó diễn ra khẩn trương bởi tình hình rất nghiêm trọng và khó khăn, nó sẽ ngày càng trở nên phức tạp hơn", Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết hôm nay, đề cập dự thảo hiệp ước an ninh gồm 8 điểm được Nga chuyển cho Mỹ tuần trước.
Thứ trưởng Ryabkov cho biết Moskva chưa nhận được hồi đáp từ Washington, trong khi nhà ngoại giao Konstantin Gavrilov cảnh báo quan hệ giữa Nga và NATO đã đến "thời khắc quyết định". "Các cuộc thảo luận cần nghiêm túc. Tất cả thành viên NATO phải hiểu rằng cần có những hành động chính trị vững chắc, nếu không giải pháp thay thế sẽ là phản ứng quân sự từ Nga", ông nói.
Binh sĩ Mỹ (trái) và Ukraine trong cuộc diễn tập gần Yavoriv ngày 25/9. Ảnh: US Army.
Bộ Ngoại giao Nga tuần trước công bố nội dung dự thảo hiệp ước bảo đảm an ninh với phương Tây, cảnh báo hành động phớt lờ những lợi ích của Moskva có thể dẫn tới "phản ứng quân sự" như những gì từng diễn ra trong khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Trong dự thảo, Nga yêu cầu NATO rút toàn bộ binh sĩ và vũ khí khỏi những nước gia nhập liên minh sau năm 1997, gồm Ba Lan, Estonia, Litva, Latvia và các nước vùng Balkan. Moskva muốn NATO ngừng mở rộng về phía đông, không kết nạp Ukraine vào khối và không diễn tập tại Ukraine, Đông Âu, Trung Á và các nước vùng Kavkaz nếu chưa có sự đồng thuận từ Nga.
Nga cũng kêu gọi hai bên rút tên lửa tầm ngắn và tầm trung khỏi biên giới của nhau, thay thế Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm xa (INF) mà Mỹ rút khỏi năm 2018. Thứ trưởng Ryabkov cho biết Moskva không đặt hạn chót về đối thoại, nhưng muốn sớm bắt đầu đàm phán và không đình trệ.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói nước này sẵn sàng đối thoại cùng Nga về những quan ngại liên quan đến NATO, nhưng lưu ý Washington vẫn cần phối hợp chặt chẽ với đồng minh. Quan chức Nhà Trắng nhấn mạnh hai nước có thể nỗ lực cải thiện quan hệ ở một số lĩnh vực và phải chấp nhận sẽ xảy ra bất đồng trong những vấn đề khác.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng bác bỏ mọi thỏa thuận có điều khoản ngăn Ukraine gia nhập liên minh, cho rằng điều này phụ thuộc vào Kiev và 30 quốc gia thành viên NATO.
Dự thảo được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng quanh khu vực Ukraine gần đây leo thang, biến điểm nóng này thành một "ngòi nổ" xung đột ở châu Âu. Giới chức phương Tây cho biết Nga điều khoảng 70.000-100.000 quân tới biên giới với Ukraine, bày tỏ lo ngại nước này có thể phát động một cuộc chiến tổng lực.
Nga bác bỏ cáo buộc và tuyên bố chúng "vô căn cứ", khẳng định mọi động thái quân sự của họ ở biên giới phía tây hoàn toàn vì mục đích phòng thủ. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi cáo buộc Nga âm mưu tấn công Ukraine là "cơn cuồng loạn được khuấy động trên truyền thông phương Tây và Ukraine", đồng thời tuyên bố điều này "hoàn toàn không thể chấp nhận được".
Kiev chưa thể gia nhập NATO. Tuy nhiên, Mỹ đã giúp huấn luyện quân đội Ukraine và cam kết hỗ trợ hơn 2,5 tỷ USD để nước này khôi phục lực lượng vốn chịu nhiều thiệt hại trong 7 năm giao tranh với phe ly khai ở khu vực Donbass.
Vũ Anh (Theo Reuters)