"Phần Lan và Thụy Điển đã nộp đơn xin gia nhập NATO. Căng thẳng tiếp tục gia tăng trong khu vực Quân khu phía Tây phụ trách", đại tướng Sergey Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, cho biết trong cuộc họp ngày 20/5. "Đến cuối năm, Quân khu phía Tây sẽ thành lập 12 đơn vị quân đội".
Tướng Shoigu nói quân đội Nga dự kiến nhận hơn 2.000 đơn vị khí tài và vũ khí, song chưa công bố chi tiết. Ông nhận định tình hình chiến lược của phương Tây có đặc trưng là các mối đe dọa quân sự ngày càng tăng gần biên giới Nga.
"Trong 8 năm qua, các chuyến bay của oanh tạc cơ chiến lược Mỹ tại châu Âu tăng gấp 15 lần. Các chiến hạm Mỹ mang tên lửa dẫn đường tiến vào biển Baltic một cách có hệ thống", tướng Shoigu cho biết.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu trong cuộc họp báo ngày 20/5. Ảnh: BQP Nga.
Tướng Shoigu đưa ra thông tin trên sau khi Thụy Điển và Phần Lan ngày 18/5 nộp đơn xin gia nhập lên Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, kết thúc chính sách trung lập mà hai nước đã duy trì trong thời gian dài.
Ông Stoltenberg nhiều lần khẳng định hai nước Bắc Âu sẽ được NATO chào đón với "vòng tay rộng mở", nhưng trở ngại trước mắt với họ là sự phản đối từ Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia thành viên của khối.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/5 không chỉ trích Phần Lan và Thụy Điển xin vào NATO, nhưng cảnh báo hoạt động mở rộng những cơ sở hạ tầng quân sự trên lãnh thổ hai quốc gia này sẽ kích hoạt phản ứng từ Moskva. "Hành động cụ thể sẽ dựa trên mối đe dọa mà họ tạo ra với Nga", ông Putin nói.
Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev hồi tháng 4 cảnh báo Moskva sẽ buộc phải khôi phục cán cân quân sự bằng cách tăng cường phòng thủ tại khu vực Baltic, trong đó có triển khai vũ khí hạt nhân tới đây, nếu Stockholm và Helsinki gia nhập NATO.
7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista
Phần Lan có đường biên giới dài hơn 1.300 km với Nga. Họ trở thành nước trung lập thông qua hiệp ước hữu nghị với Liên Xô năm 1948, với kỳ vọng ngăn tái diễn cuộc chiến Phần Lan - Liên Xô năm 1939 từng khiến hơn 80.000 binh sĩ nước này thiệt mạng.
Xuyên suốt thời Chiến tranh Lạnh, quốc gia Bắc Âu duy trì tôn chỉ không liên kết, bất chấp sức ảnh hưởng từ cả hai khối do Liên Xô và Mỹ dẫn đầu. Sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, Phần Lan dần chuyển trọng tâm đối ngoại sang phương Tây, đánh dấu với quyết định gia nhập EU năm 1995.
Thụy Điển cũng chọn hướng đi tương tự sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, gia nhập EU vào năm 1995 và tăng cường hợp tác với NATO. Thụy Điển đã tránh tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào trong hơn 200 năm qua.
Nguyễn Tiến (Theo Zvezda, AFP)