Video từ camera hành trình được công bố ngày 16/5 cho thấy một đoàn xe quân sự Nga di chuyển trên đường cao tốc, trong đó có ít nhất 7 xe chở đạn kiêm bệ phóng của tổ hợp tên lửa đạn đạo Iskander.
Giọng nói trong video cho biết đoàn xe quân sự này hướng tới Vyborg, thị trấn Nga nằm gần biên giới với Phần Lan, ngay sau khi lãnh đạo nước láng giềng thông báo họ sẽ gia nhập NATO. Người này cho biết "dường như một đơn vị quân đội mới sắp được thành lập tại Vyborg" hoặc tỉnh Leningrad.
Nga và Phần Lan chưa bình luận về thông tin này.
Đoàn xe quân sự Nga cùng tên lửa đạn đạo Iskander hướng về thị trấn Vyborg gần biên giới Nga - Phần Lan trong video công bố ngày 16/5. Video: Reuters.
Các quan chức Mỹ nhận định tên lửa đạn đạo Iskander đã được Nga biên chế rộng rãi và có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Một sĩ quan cao cấp của không quân Mỹ cho biết cộng đồng tình báo phương Tây coi Iskander là một trong những mối đe dọa lớn nhất trong số các loại vũ khí hạt nhân.
Đoạn video trên xuất hiện vài ngày sau khi Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo NATO rằng Moskva sẽ triển khai vũ khí hạt nhân và tên lửa siêu vượt âm để đáp trả Phần Lan và Thụy Điển gia nhập liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu. Ông Medvedev nói hai nước Bắc Âu gia nhập NATO "sẽ chấm dứt trạng thái phi hạt nhân ở vùng Baltic".
Thụy Điển và Phần Lan ngày 18/5 nộp đơn xin gia nhập NATO, động thái được Tổng thư ký Jens Stoltenberg nhiệt liệt hoan nghênh. NATO sau đó sẽ thảo luận về đơn xin gia nhập của Thụy Điển và Phần Lan, trước khi quốc hội của 30 nước thành viên xem xét các tiêu chí và phê chuẩn, tiến trình dự kiến diễn ra trong một năm.
Vị trí thị trấn Vyborg và các thành phố lớn lân cận. Đồ họa: Wikimedia.
Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ gây bất ngờ cho các đồng minh những ngày gần đây khi tuyên bố không ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển gia nhập. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cáo buộc Phần Lan và Thụy Điển chứa chấp các tổ chức bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố, đồng thời chỉ trích lệnh cấm vận vũ khí mà Stockholm áp đặt nhằm vào họ.
Trong khi đó, Nga bày tỏ giận dữ trước kịch bản NATO tiếp tục mở rộng về phía đông. Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/5 nói rằng NATO mở rộng thực sự "gây ra vấn đề", cho rằng động thái này là vì lợi ích của Mỹ.
Phần Lan có đường biên giới dài hơn 1.300 km với Nga. Họ trở thành nước trung lập thông qua hiệp ước hữu nghị với Liên Xô năm 1948, với kỳ vọng ngăn tái diễn cuộc chiến Phần Lan - Liên Xô năm 1939 từng khiến hơn 80.000 binh sĩ nước này thiệt mạng.
Xuyên suốt thời Chiến tranh Lạnh, quốc gia Bắc Âu duy trì tôn chỉ không liên kết, bất chấp sức ảnh hưởng từ cả hai khối do Liên Xô và Mỹ dẫn đầu. Sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, Phần Lan dần chuyển trọng tâm đối ngoại sang phương Tây, đánh dấu với quyết định gia nhập EU năm 1995.
Thụy Điển cũng chọn hướng đi tương tự sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, gia nhập EU vào năm 1995 và tăng cường hợp tác với NATO. Thụy Điển đã tránh tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào trong hơn 200 năm qua.
7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista
Nguyễn Tiến (Theo NY Post)