Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dự kiến tổ chức hội đàm trực tuyến ngày 15/8 để đánh giá 6 tháng thực hiện thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn một. Tuy nhiên, các nguồn tin quen thuộc với vấn đề cho biết buổi hội đàm này bị hoãn.
Một nguồn tin cho biết lý do cuộc hội đàm bị hoãn liên quan đến một hội nghị của các lãnh đạo cao cấp đảng Cộng sản Trung Quốc tại quận Bắc Đới Hà, thành phố Tần Hoàng Đảo. Việc hoãn buổi họp không phản ánh bất cứ vấn đề cơ bản nào với thỏa thuận thương mại và ngày tổ chức "vẫn chưa được ấn định".
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/8 nói rằng thỏa thuận thương mại với Trung Quốc "đang hoạt động rất tốt", song không cho biết cuộc họp đánh giá bị hoãn. Nhà Trắng không bình luận về việc hoãn buổi đánh giá, gợi ý các phóng viên hỏi văn phòng của Đại diện Thương mại Mỹ Lighthizer về vấn đề này.
Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (hàng đâu, bên trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump (hàng đầu, bên phải) sau khi ký thỏa thuận thương mại giai đoạn một, ngày 15/1. Ảnh: Reuters.
Một nguồn tin khác cho biết giới chức Mỹ cho Trung Quốc thêm thời gian để mua hàng của nước này theo thỏa thuận. Trung Quốc nhập khẩu các mặt hàng nông nghiệp, sản xuất, năng lượng và dịch vụ của Mỹ chậm hơn nhiều so với kế hoạch để đạt mục tiêu trong năm đầu tiên là cao hơn 77 tỷ USD so với mức năm 2017.
Khi nền kinh tế Trung Quốc phục hồi sau đợt phong tỏa ngăn nCoV hồi đầu năm, sức mua hàng Mỹ của nước này tăng lên. Bộ Nông nghiệp Mỹ ngày 14/8 thông báo bán 126.000 tấn đậu nành cho Trung Quốc, đánh dấu ngày thứ 8 liên tiếp đạt doanh số bán ra cao.
Các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc dự kiến thuê tàu chở ít nhất 20 triệu thùng dầu thô từ Mỹ trong tháng 8-9, cho thấy việc gia tăng mua mặt hàng năng lượng, theo đại diện các hãng thương mại dầu khí và môi giới tàu biển Mỹ cùng các nhà nhập khẩu Trung Quốc.
Quan chức chính phủ Mỹ phát tín hiệu cho biết họ hài lòng với tốc độ mua hàng trong những tuần qua và không dự tính từ bỏ thỏa thuận thương mại. Ngoài vấn đề thương mại, thỏa thuận này còn bao gồm các điều khoản về tăng cường tiếp cận cho các công ty dịch vụ tài chính của Mỹ ở Trung Quốc, tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ và loại bỏ một số rào cản thương mại trên lĩnh vực nông nghiệp.
Việc trì hoãn cuộc họp, dù chỉ thời gian ngắn, có thể cho phép Trung Quốc hoàn thành nhiều giao dịch mua hơn. Điều này có thể giúp Lighthizer thuyết phục Trump tiếp tục thỏa thuận.
Dấu hiệu cho thấy Trung Quốc tuân thủ thỏa thuận thương mại với Mỹ còn có thể giúp hạ nhiệt chỉ trích từ ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ Joe Biden. Hồi tuần trước, Biden tuyên bố thỏa thuận được Trump ca ngợi là chiến thắng lịch sử đang "thất bại".
Giới chuyên gia nhận định thỏa thuận thương mại là yếu tố ổn định duy nhất trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung leo thang đáng kể quanh đại dịch Covid-19, vấn đề Hong Kong và Tân Cương, các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào các công ty và ứng dụng điện thoại của Trung Quốc.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters)