"Chúng tôi sẽ tiến hành những chuyến di chuyển hàng không và hàng hải qua eo biển Đài Loan trong vài tuần tới, nhất quán với cách tiếp cận lâu nay của Mỹ nhằm bảo vệ quyền tự do trên biển và luật pháp quốc tế. Chúng tôi cũng sẽ thực hiện thêm nhiều bước đi nhằm thể hiện cam kết với an ninh của các đồng minh tại khu vực, trong đó có Nhật Bản", phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết hôm nay.
Tàu khu trục Mỹ USS Chaffee tham gia tập trận RIMPAC trên Thái Bình Dương hồi giữa tháng 7. Ảnh: US Navy.
Quan chức Nhà Trắng chỉ trích Trung Quốc phản ứng thái quá và "sử dụng chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi làm cái cớ để gia tăng hoạt động khiêu khích quân sự" tại khu vực. Ông cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã chỉ thị nhóm tác chiến tàu sân bay Ronald Reagan tiếp tục làm nhiệm vụ tại khu vực gần Đài Loan và giám sát tình hình.
"Mỹ luôn sẵn sàng với mọi hành động của Trung Quốc. Chúng tôi không tìm kiếm và không muốn xảy ra khủng hoảng. Tuy nhiên, Mỹ sẽ không e ngại hoạt động ở vùng biển và vùng trời Tây Thái Bình Dương, phù hợp với luật pháp quốc tế như cách chúng tôi làm suốt hàng chục năm qua, nhằm hỗ trợ Đài Loan và bảo vệ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", ông Kirby nói.
Phát biểu được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang tổ chức đợt tập trận bắn đạn thật quy mô lớn chưa từng có xung quanh Đài Loan để phản ứng với chuyến thăm hòn đảo của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ngày 2-3/8.
Vị trí diễn tập nằm trong khu vực eo biển Đài Loan, kênh Ba Sĩ, biển Hoa Đông và Thái Bình Dương, bao quanh đảo Đài Loan. Một trong 6 khu vực diễn tập nằm cách thành phố Cao Hùng ở phía nam hòn đảo chưa đến 20 km.
Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông của Trung Quốc cho biết hơn 100 máy bay quân sự đã làm nhiệm vụ do thám, hỗ trợ trong ngày đầu tập trận. Ngoài ra, hơn 10 tàu khu trục đã được triển khai để ngăn chặn tiếp cận khu vực diễn ra tập trận và giúp điều phối các thử nghiệm.
Hạm đội 7 hải quân Mỹ hôm 4/8 cho biết nhóm tác chiến tàu sân bay Ronald Reagan đang "làm nhiệm vụ bình thường và theo kế hoạch" ở Biển Philippines, vùng biển rộng 5,7 triệu km vuông nằm ở phía đông Philippines và đông nam đảo Đài Loan.
Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS.
Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.
Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Trung Quốc từng cảnh báo quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".
Vũ Anh (Theo RT)