Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và người đồng cấp Philippines Carlito Galvez Jr. "đồng ý khởi động lại các cuộc tuần tra hàng hải chung ở Biển Đông để giúp giải quyết những thách thức an ninh", Lầu Năm Góc cho biết trong thông cáo ngày 2/2.
Một quan chức cấp cao của Philippines cho biết thỏa thuận về tuần tra chung với Mỹ trên Biển Đông "được đưa ra vào phút chót" trong cuộc thảo luận giữa bộ trưởng quốc phòng hai nước.
Quan chức này cho biết Mỹ và Philippines sẽ tiếp tục thảo luận về chi tiết liên quan đến các cuộc tuần tra chung như địa điểm, tần suất, cũng như khả năng lực lượng tuần duyên Mỹ và cảnh sát biển Philippines hoặc hải quân hai nước tham gia hoạt động.
Tàu tuần duyên Mỹ USCGC Munro và tàu cảnh sát biển Philippines BRP Gabriela Silang di chuyển trên Biển Đông tháng 8/2021. Ảnh: USCG
Lầu Năm Góc ngày 2/2 thông báo Washington và Manila nhất trí bổ sung 4 cơ sở mới tại các vị trí chiến lược của Philippines vào danh sách những căn cứ mà quân đội Mỹ được phép sử dụng ở quốc gia Đông Nam Á. Vị trí của 4 căn cứ này chưa được công bố.
Các thỏa thuận được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và Philippines tìm cách cải thiện quan hệ bị rạn nứt dưới thời cựu tổng thống Rodrigo Duterte. Giới chuyên gia phương Tây cho rằng Trung Quốc mở rộng hoạt động tại eo biển Đài Loan và Biển Đông "tạo ra động lực mới để Mỹ và Philippines tăng cường quan hệ đối tác".
Theo thỏa thuận sau Thế chiến II, Mỹ triển khai lực lượng đồn trú quy mô lớn tại Philippines. Tuy nhiên, giới chức Philippines năm 1991 chấm dứt thỏa thuận và yêu cầu Mỹ trả lại toàn bộ căn cứ quân sự.
Hai nước năm 2014 thông qua Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA), theo đó binh sĩ Mỹ được tiếp cận 4 căn cứ không quân và một căn cứ lục quân tại Philippines với hình thức triển khai lực lượng đồn trú luân phiên.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)