"Lực lượng Mỹ, Anh, với sự hỗ trợ từ Australia, Bahrain, Canada và Hà Lan, đã tập kích thành công vào các khu vực Houthi sử dụng ở Yemen", Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ngày 11/1. "Đây là phản ứng trực tiếp với các đợt tấn công của Houthi nhằm vào tàu hàng trên Biển Đỏ".
Theo ông Biden, hành động của Houthi đe dọa quân nhân, thủy thủ dân sự Mỹ và các đối tác của Washington, cản trở thương mại và tự do đi lại ở khu vực. Tổng thống Mỹ tuyên bố ông sẽ "không do dự" triển khai thêm biện pháp để bảo vệ con người và dòng chảy thương mại.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak ngày 12/1 xác nhận, cho biết Không quân Hoàng gia Anh đã phối hợp với lực lượng Mỹ. "Anh sẽ luôn đứng lên vì tự do đi lại và tự do thương mại. Do đó, chúng tôi đã hành động hạn chế, cần thiết và phù hợp để tự vệ", ông Sunak nói.
Đây được cho là lần đầu tiên Mỹ tập kích nhằm vào Houthi ở Yemen kể từ năm 2016. Các nguồn thạo tin nói đòn tập kích được thực hiện bởi các máy bay, chiến hạm và tàu ngầm USS Florida, sử dụng tên lửa Tomahawk. Trong số các mục tiêu có hệ thống radar, kho chứa tên lửa đạn đạo, vị trí phóng tên lửa của Houthi.
Houthi cho biết thủ đô Sanaa, tỉnh Hodeidah, Saada và Dhamar "đã hứng chịu các đợt tấn công từ Mỹ - Israel - Anh". Hussein al-Izzi, quan chức đối ngoại của Houthi, cảnh báo Mỹ và Anh "sẽ phải trả giá đắt cho hành động xâm lược trắng trợn này".
Hình ảnh được cho là các vụ nổ ở tỉnh Saada, phía bắc thủ đô Sanaa, ngày 12/1 sau đòn tập kích của lực lượng Mỹ, Anh nhằm vào Houthi ở Yemen. Ảnh: CNN
Động thái diễn ra sau khi Houthi ngày 11/1 cảnh báo tăng cường tập kích vào lực lượng Mỹ, Anh trên Biển Đỏ. "Bất cứ sự gây hấn nào của Mỹ cũng sẽ bị đáp trả", Abdulmalik al-Houthi, thủ lĩnh Houthi ở Yemen, cho biết. "Đòn đáp trả sẽ không chỉ ở mức độ như các chiến dịch gần đây mà sẽ mạnh hơn nhiều".
Lực lượng Mỹ và Anh ngày 9/1 tuyên bố hạ 18 UAV và ba tên lửa của Houthi trong đợt tập kích được mô tả là quy mô lớn chưa từng có ở Biển Đỏ. Houthi tuyên bố đây là đòn đáp trả việc hải quân Mỹ hạ 10 thành viên nhóm vũ trang hôm 31/12, khi họ chuẩn bị đổ bộ một tàu hàng ngoài khơi Yemen.
Houthi đã tấn công và bắt một số tàu có liên hệ với Israel ở Biển Đỏ và eo biển Bab al-Mandab, đồng thời phóng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái nhắm vào Israel. Nhóm vũ trang này nói hành động của họ nhằm thể hiện sự ủng hộ đối với người Palestine trong cuộc xung đột Israel - Hamas bùng phát hồi tháng 10.
Chiến hạm USS Gravely của Mỹ. Ảnh: X/@CENTCOM
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 10/1 đã thông qua nghị quyết kêu gọi Houthi "lập tức chấm dứt" các vụ tập kích nhằm vào tàu thuyền đi qua Biển Đỏ. Houthi gọi nghị quyết của Hội đồng Bảo an là "trò chơi chính trị" và cáo buộc Mỹ vi phạm luật pháp quốc tế.
Mỹ cho biết hơn 20 quốc gia, trong đó có Anh, đã gia nhập Chiến dịch Bảo vệ Thịnh vượng do nước này dẫn đầu để bảo vệ dòng chảy thương mại qua các tuyến hàng hải quan trọng ở Biển Đỏ. Houthi cảnh báo bất kỳ quốc gia nào liên quan đến liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu ở Biển Đỏ đều có nguy cơ bị nhắm mục tiêu.
"Chúng tôi hy vọng những quốc gia Arab, Hồi giáo sẽ không bao giờ liên quan đến Mỹ, Israel và Anh", ông al-Houthi nói ngày 11/1.
Houthi là nhóm vũ trang đang kiểm soát nhiều phần lãnh thổ ở Yemen, bao gồm thủ đô Sanaa. Lực lượng này đối đầu với liên minh quân sự do Arab Saudi dẫn đầu, bên can thiệp vào Yemen từ tháng 3/2015 nhằm khôi phục chính phủ được quốc tế công nhận của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi đang sống lưu vong.
Vị trí Biển Đỏ. Đồ họa: AFP
Như Tâm (Theo Reuters, AFP)