Chuyên gia AIMS: 'Nên mượn sức gió khi chạy VnExpress Marathon Hải Phòng'

Tháng 10 vừa qua, ông Kim Vivian (Australia) được VnExpress Marathon mời đến Hải Phòng để đo đạc bốn cự ly của giải đấu diễn ra vào 21/12. Sau khi phân tích, cấp chứng nhận của Hiệp hội Marathon Quốc tế (AIMS) cho cung đường Hải Phòng, ông Vivian chia sẻ một số nhận định về đặc tính và những điều cần lưu ý khi chạy trên cung này.

- Ông đã đo đạc và cấp chứng nhận AIMS cho đường chạy VnExpress Marathon Hải Phòng như thế nào?

Tất cả các cự ly tại Hải Phòng (marathon, half marathon, 10km và 5km) đều đã được AIMS chứng nhận. Quy trình đo đạc được thực hiện theo đúng yêu cầu nghiêm ngặt của Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics).

Quy trình đo đường bắt đầu bằng khâu nghiên cứu sơ bộ trên Google Maps để phác thảo cung đường và các phương án tối ưu. Khi đến Hải Phòng, tôi thiết lập một đoạn đường hiệu chuẩn dài vài trăm met rồi đạp xe qua lại nhiều lần với bánh xe gắn bộ đếm Jones Counter, để xác định chính xác số vòng quay tương ứng với 1 km.

Sau đó, tôi dùng chính chiếc xe đã hiệu chuẩn này đi toàn bộ cung đường. Tôi chia nhỏ thành nhiều đoạn, liên tục dừng lại, ghi lại số vòng quay tại từng mốc để tính chiều dài từng phần và tổng cự ly. Tôi luôn bám theo tuyến ngắn nhất có thể từ đỉnh cua này đến đỉnh cua kia. Cuối cùng, tôi tổng hợp số liệu, kiểm tra bằng bảng tính, điều chỉnh lộ trình nếu cần rồi mới ký xác nhận để đường chạy đủ điều kiện được cấp chứng nhận World Athletics/AIMS.

- Chứng nhận AIMS có ý nghĩa như thế nào đối với các VĐV tham gia giải chạy?

Chứng nhận World Athletics/AIMS đồng nghĩa giải đấu được ghi vào cơ sở dữ liệu quốc tế (do World Athletics quản lý), cho phép thành tích tại giải được sử dụng làm mốc xét chuẩn tham dự các giải quốc tế như Boston Marathon hay New York Marathon. Điều này cũng có nghĩa là nếu có VĐV phá Kỷ lục Quốc gia Việt Nam ở bất cứ cự ly nào, kết quả sẽ được công nhận là Kỷ lục Quốc gia mới.

- Ông đánh giá thế nào về đường chạy VnExpress Marathon Hải Phòng 2025?

Thành phố Hải Phòng là một đô thị sôi động. Chạy xuyên qua trung tâm thành phố, nhìn ngắm cảnh sắc xung quanh sẽ là trải nghiệm hào hứng cho runner ở mọi cự ly. Nửa sau của cự ly marathon chủ yếu là những đoạn đường dài và thẳng, rất lý tưởng để chạy nhanh. Đặc biệt, cảm giác phấn khích khi cán đích gần khu vực bờ biển sẽ là động lực để runner 42km vượt qua những met cuối.

Theo tôi, cung đường tại đây là lựa chọn lý tưởng cho những runner muốn phá PR. Tất cả các cự ly đều rất bằng phẳng, mặt đường chất lượng tốt, êm. Cự ly marathon có thêm lợi thế là rất ít đoạn quay đầu. Một ưu điểm lớn nữa là nếu gió thổi từ hướng Bắc, runner sẽ được "đẩy" từ phía sau trong phần lớn quãng đường.

- Một số runner Việt Nam thường phàn nàn đường đua bị thừa so với số hiển thị trên đồng hồ GPS, khiến họ "hụt" PR. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Đây là điều thường thấy, không chỉ ở Việt Nam mà nước ngoài cũng vậy. Khi về đích, nhiều khả năng đồng hồ GPS của runner sẽ hiển thị quãng đường chênh mấy trăm met, dù cung đường đã được đo chính xác là 42,195 km.

Những lý do dẫn tới sự chênh lệch này gồm: Đường chạy được đo theo "quãng đường ngắn nhất có thể", nghĩa là chúng tôi đo từ đỉnh cua này đến đỉnh cua tiếp theo. Điều này nhằm bảo đảm không ai có thể chạy ít hơn 42,195 km. Nhưng trên thực tế, runner khó có thể chạy đúng từ đỉnh cua trước đến đỉnh cua tiếp theo, vì còn có các runner khác chắn đường, và xu hướng tự nhiên là bám phía bên phải làn đường, kể cả khi quãng đường ngắn nhất nằm ở bên trái. Lời khuyên quan trọng nhất tôi muốn gửi tới runner là hãy chủ động chọn vị trí để di chuyển càng gần "đường chạy ngắn nhất" càng tốt, thay vì bám bên phải mặt đường.

Độ chính xác của đồng hồ GPS bị ảnh hưởng bởi thời tiết, các tòa nhà cao tầng, những đoạn đường chui dưới cầu... GPS là công cụ hỗ trợ tập luyện tuyệt vời, nhưng chỉ có độ chính xác khoảng 99%, trong khi cách đo đạc chính thức đạt độ chính xác tới 99,9%.

- Đối với VĐV đặt mục tiêu thành tích trên cung đường Hải Phòng, có những đoạn nào đặc biệt giúp họ rút ngắn thời gian hoặc cần lưu ý để không bị mất thời gian?

Runner chạy cự ly marathon cần đánh giá kỹ điều kiện gió và điều chỉnh chiến lược phù hợp. Nếu gió thổi từ phía Bắc, họ có thể không cần cố sức nhưng vẫn chạy nhanh. Thậm chí có thể tăng tốc độ một chút so với pace marathon thường ngày. Nếu gió thổi từ phía Nam, runner cần hết sức kiên nhẫn, cố gắng bám sát một nhóm càng lâu càng tốt để tận dụng tối đa khả năng "núp gió".

Bên cạnh đó, so với các giải trong khu vực, Hải Phòng có nhiệt độ mát mẻ hơn, số lượng đoạn cua, rẽ ít hơn hẳn so với mặt bằng các giải marathon. Hai yếu tố này giúp runner dễ dàng duy trì nhịp chạy ổn định, qua đó có thể làm chậm cảm giác mệt mỏi.

Hải Long