Món này cũng tốt cho người làm việc trí óc căng thẳng, cần bồi bổ sau thời gian làm việc, học hành quá sức. Đây là món ăn có nguồn gốc từ ẩm thực Trung Hoa cổ đại.
Theo y học cổ truyền, món tiềm giúp tăng cường khí lực, bổ máu, tăng sinh hồng cầu, sáng mắt, đẹp da, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa lão hóa, kích thích tiêu hóa... Tuy có tính bổ dưỡng cao nhưng món tiềm không làm tăng cân ngoài ý muốn vì tỷ lệ bột đường khá thấp. Mỗi tuần có thể ăn 1-2 lần. Người ăn chay trường càng cần sử dụng thường xuyên hơn.
Cách chế biến món tiềm thuốc bắc (cho khoảng 4-6 người dùng)
Nguyên liệu
Nguyên liệu tiềm cho người ăn mặn: một con gà/vịt/giò lợn..., trọng lượng khoảng 1-1,2 kg.
Nguyên liệu tiềm cho người ăn chay: 300 g nấm đông cô (hoặc nấm đùi gà), 100-200 g tàu hũ ky, 2-4 miếng đậu hũ chiên.
Thang thuốc tiềm: Thục địa 15 g, đẳng sâm 12 g, đương quy 12 g, hoàng kỳ 12 g, liên nhục 12 g, hoài sơn 15 g, ý dĩ 15 g, kỷ tử 8 g, đại táo 12 g, trần bì 4 g.
Gia vị: muối, gừng, tiêu, nước tương.
Thực hiện
Rửa sạch từng vị thuốc, vẩy ráo nước, cho vào nồi, đổ nước ngập gấp 2-2,5 lần lượng thuốc và ngâm khoảng 30 phút.
Món tiềm thuốc bắc mặn:
Ướp gà (hoặc vịt, giò lợn...) đã được làm sạch và chặt miếng theo sở thích với muối hạt và gừng đập dập.
Cho các phần xương của gà/vịt như đầu, cổ, cánh vào nồi thuốc, đậy nắp nồi, bắc lên bếp, vặn lửa lớn đến khi sôi thì hạ nhỏ lửa liu riu, nấu khoảng 30 phút.
Cho tiếp phần thịt gà/vịt/giò lợn vào nồi thuốc. Lượng nước ngập khoảng 2/3 nguyên liệu. Vặn lửa lớn cho sôi bùng sau đó hạ lửa nấu liu riu thêm khoảng 30 phút cho cả gà/vịt/lợn và thuốc mềm vừa ăn.
Nêm thêm một ít nước tương và muối vừa với khẩu vị rồi tắt bếp. Rắc tiêu vừa đủ. Các nguyên liệu đều có vị ngọt rất tự nhiên nên không cần thêm bột ngọt.
Món tiềm thuốc bắc chay:
Cắt nấm, tàu hũ ky và đậu hũ thành miếng vừa ăn.
Bắc nồi thuốc lên bếp, vặn lửa lớn đến khi sôi thì hạ nhỏ lửa liu riu, nấu khoảng 30 phút.
Cho tiếp phần nấm, tàu hũ ky, đậu hũ, một ít muối hột, ít nước tương vào nồi thuốc, vặn lửa lớn cho sôi bùng sau đó hạ lửa nấu liu riu thêm khoảng 30 phút, sao cho cả nấm, tàu hũ và thuốc mềm vừa ăn là đạt.
Nêm thêm một ít nước tương, muối rồi tắt bếp, rắc tiêu vừa đủ.
Nếu không có thời gian canh lửa, có thể nấu món tiềm bằng nồi áp suất. Đổ cả thuốc đã ngâm nước và các nguyên liệu vào nồi áp suất, đảo đều, chọn chế độ và thời gian thích hợp. Với nấm và tàu hũ, nên cắt miếng lớn để tránh bị nhừ, nát.
Lưu ý nên mua thuốc ở các cửa hàng uy tín, trong các bệnh viện chuyên ngành.
Đông y sĩ Mộc Nguyên
Hội Đông y quận Phú Nhuận, TP HCM