Hãng tin Reuters dẫn nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề cho biết một số chiến đấu cơ Trung Quốc sáng nay hoạt động sát "đường trung tuyến", ranh giới được ngầm hiểu là đường phân định eo biển Đài Loan. Một số tàu chiến Trung Quốc cũng hiện diện gần khu vực kể từ ngày 1/8, khiến lực lượng phòng vệ Đài Loan triển khai máy bay theo dõi.
Truyền thông Đài Loan cùng ngày dẫn các nguồn tin giấu tên cho biết lực lượng phòng vệ hòn đảo sẽ "củng cố và tăng cường" mức độ báo động chiến đấu ngày 2-4/8.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc và cơ quan phòng vệ Đài Loan chưa bình luận về các thông tin trên.
Tiêm kích J-16 Trung Quốc trong một chuyến bay diễn tập hồi năm 2021. Ảnh: PLA.
Các động thái diễn ra trong bối cảnh các nguồn tin quan chức Mỹ và chính quyền Đài Loan cho biết Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có kế hoạch thăm Đài Loan và ở lại hòn đảo vào đêm 2/8. Nếu kế hoạch được thực hiện, đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của một Chủ tịch Hạ viện Mỹ tới hòn đảo trong 25 năm qua. Bà Pelosi cũng sẽ là nhà lập pháp cấp cao nhất của Mỹ đến thăm Đài Loan kể từ khi cựu chủ tịch Newt Gingrich tới đây năm 1997.
Quan chức Mỹ nói rằng giới chức quốc phòng nước này đang làm việc không ngừng nghỉ để giám sát mọi động thái của quân đội Trung Quốc trong khu vực, cũng như xây dựng kế hoạch bảo đảm an toàn cho bà Pelosi nếu bà ghé thăm đảo Đài Loan.
Tờ Nikkei của Nhật Bản hôm 1/8 cho biết quân đội Mỹ đang điều động hàng loạt khí tài, trong đó có tàu sân bay, đến khu vực gần Đài Loan. Tàu sân bay Mỹ gần hòn đảo nhất hiện nay là chiếc USS Ronald Reagan vừa hoàn thành đợt làm nhiệm vụ ở Biển Đông. Cùng với đó là tàu đổ bộ tấn công USS Tripoli hiện diện gần đảo Okinawa ở phía nam Nhật Bản và tàu đổ bộ tấn công USS America đóng tại quân cảng Sasebo.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm qua tuyên bố quân đội Trung Quốc sẽ "không ngồi yên" nếu bà Pelosi đến Đài Loan và cảnh báo Mỹ sẽ phải hứng chịu những tác động chính trị nghiêm trọng. "Hãy chờ xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu bà ấy dám làm vậy", ông Triệu nói trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh khi được hỏi quân đội Trung Quốc có thể áp dụng biện pháp gì để ngăn chuyến thăm.
Đường trung tuyến (màu xanh) dọc eo biển Đài Loan. Đồ họa: FT.
Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.
Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Trung Quốc từng cảnh báo quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".
Vũ Anh (Theo Reuters)