Chủ nhật tuần trước, bạn tôi rủ đi uống cà phê để tâm sự về chuyện anh đang từ vị trí Trưởng phòng bỗng trở thành nhân viên, để cho một cậu nhân viên trẻ (trước đây chính bạn tôi là người hướng dẫn tập sự) lên làm sếp. Nhìn cách anh lặng đi khi kể về ngày đầu nhận công việc mới, tôi hiểu có nhiều nỗi niềm muốn giãi bày.
Trong bối cảnh sắp xếp tổ chức, giảm đầu mối, tái cấu trúc phòng ban, nhiều thay đổi nhân sự đang diễn ra sâu rộng. Không ít người từng giữ vị trí quản lý nay quay về làm chuyên viên; trong khi những nhân sự trẻ, phù hợp với yêu cầu mới, lại được trao trọng trách lãnh đạo. Sự dịch chuyển này không ồn ào, nhưng cũng tác động mạnh đến thói quen và tâm lý đã tồn tại nhiều năm trong môi trường công sở.
Khi còn là Trưởng phòng, bạn tôi được giao hướng dẫn một nhân viên trẻ vừa tốt nghiệp loại giỏi nhưng còn bỡ ngỡ với công việc thực tế. Anh chỉ cho cậu ấy từng chi tiết: từ chuẩn bị hồ sơ khi đi thực địa, ghi biên bản sao cho chặt chẽ, đến cách viết một báo cáo có đủ căn cứ và số liệu. Sau thời gian tập sự, anh là người trực tiếp đánh giá và đề xuất tuyển dụng chính thức.
Rồi cơ quan tinh giản cấp quản lý, giảm đầu mối, những vị trí trung gian bị thu gọn. Bạn tôi sau hơn 15 năm làm quản lý nay được phân công về làm chuyên viên. Còn cậu chuyên viên trẻ ngày nào, sau quá trình phấn đấu và phù hợp với yêu cầu vị trí mới, được bổ nhiệm vị trí Trưởng phòng.
>> Lương tôi 20 triệu sau 11 năm cống hiến mù quáng
"Lần đầu em ấy giao việc cho tôi, cảm giác hơi lạ, có chút nghèn nghẹn", bạn tôi kể. Tôi biết cái cảm giác này đến từ đâu? Không phải vì tự ái, ghen tức, mà là vì trật tự quen thuộc bị đảo chiều. Bởi có lẽ đổi chức danh chỉ cần một quyết định, còn đổi tâm thế đôi khi cần cả một hành trình. Trong môi trường công sở, thâm niên thường được xem như một dạng "tài sản uy tín". Vì thế, việc cấp dưới cũ trở thành cấp trên mới dễ tạo ra cảm xúc xao động, dù ai cũng hiểu quyết định nhân sự được đưa ra vì tổ chức, chứ không phải vì cá nhân.
Nhưng nếu nhìn từ góc độ tổ chức, những cuộc "đổi vai" như vậy lại phản ánh một nguyên tắc quan trọng của quá trình tinh gọn bộ máy: đề cao năng lực hơn thâm niên; chọn người phù hợp hơn người "đủ thứ tự". Việc sắp xếp lại không chỉ giảm đầu mối, mà còn đặt ra yêu cầu về tư duy mới, kỹ năng mới, khả năng thích ứng mới. Người trẻ đôi khi đáp ứng tốt hơn vì họ được đào tạo theo yêu cầu công việc hiện đại, quen với công nghệ và có tốc độ thích ứng nhanh.
Hôm qua, sau một thời gian bình tâm trở lại, bạn tôi đã gọi điện và nói một câu khiến tôi nhớ mãi: "Em ấy trưởng thành như hôm nay cũng có công sức của mình. Thế thì còn gì phải buồn?". Câu nói đó khép lại một tâm lý giằng co, và mở ra một nhận thức mới, ảnh hưởng tích cực mình để lại đôi khi quan trọng hơn mọi chức vụ mình đã từng ngồi. Điều quan trọng không phải là ai ngồi ghế nào, mà là mỗi người có đủ bản lĩnh, sự chuyên nghiệp và lòng bao dung để đứng đúng vị trí của mình, dù vị trí ấy có thay đổi theo thời cuộc.
- Phía sau đồng lương 50 triệu của tôi
- Tôi nhảy việc lương 37 triệu, đồng nghiệp cống hiến mù quáng
- 42 tuổi chấp nhận giảm lương, tăng việc vì sợ bị sa thải
- Cú sốc bị sa thải của những người 'cống hiến cho công ty'
- Tôi bị giảm 15 triệu tiền lương sau 15 năm cống hiến cho công ty
- Tôi bị sa thải vì lương 30 triệu sau 15 năm cống hiến