(Bài Ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.)
Tôi là giảng viên của trường ĐH Tôn Đức Thắng và hiện đang thực hiện chương trình tiến sĩ tại trường Quốc Lập Giao Thông tại Đài Loan. Tôi xin được đưa ra bài phân tích nhỏ giải thích vì sao Đài Loan tự tin cho học sinh sinh viên tiếp tục đi học bình thường trong bối cảnh gần như cả thế giới cho học sinh nghỉ ở nhà chống dịch.
1. Các yếu tố phải kể đến là năng lực chống dịch hiệu quả và sự chuẩn bị khá chu đáo từ trước của Đài Loan mà kể cả Mỹ và một số nước châu Âu đều phải học hỏi.
Đài Loan phản ứng rất nhanh và chủ động trong việc chống dịch dựa theo tình hình và thông tin của thế giới và tình hình cụ thể nước nhà chứ không dựa vào thông tin của tổ chức Y Tế Thế giới WHO. Điều này là hiển nhiên vì Đài Loan không nằm trong danh sách thành viên của WHO nên không ảnh hưởng nhiều vì quyết định của họ vốn được cho là quá chậm chạp trong đại dịch lần này. Đài Loan đã chủ động truy lại lịch sử di chuyển của các ca kể cả những ca đầu tiên khá chi tiết, từ đó họ rà soát cách ly 14 ngày bắt buộc tại nhà đối với những người có tiếp xúc với các bệnh nhân hoặc những người có nguy cơ cao, gần đây còn có đề xuất là cách ly 21 ngày nhằm đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, Chính phủ không công bố chi tiết vị trí các ca nhiễm cho người dân, chỉ công bố khu vực nào có ca nhiễm mà thôi nhằm giảm áp lực lo lắng cho người dân. Hằng ngày, Trung tâm chỉ huy dịch tễ trung ương của Bộ Y tế và Phúc lợi đều tổ chức họp báo, công khai, minh bạch trong thông tin. Cùng với đó là các quy định được cập nhật liên tục trên báo đài, mạng xã hội với nhiều thứ tiếng từ các tổ chức nhà nước.
Vấn đề xét nghiệm sàng lọc được thực hiện khá đầy đủ nhưng vẫn đảm bảo không tiêu tốn quá nhiều tài nguyên Y tế. Cho tới nay Đài Loan đã xét nghiệm 36.304 trường hợp, trong đó đã loại trừ 32.278 ca không nhiễm.
Cứng rắn trong vấn đề cấm người dân từ Vũ Hán, Trung Quốc nhập cảnh ngay từ đầu và từng bước tiến đến là cấm hoàn toàn hộ chiếu nước ngoài từ rất sớm. Hiện chỉ còn cho người dân Đài Loan nhập cảnh và không ngừng tuyên truyền cho người dân hạn chế xuất nhập cảnh đến mức tối thiểu do đây là nguồn du nhập bệnh nhiều nhất của Đài Loan.
Giám sát người cách ly tại nhà qua điện thoại để ngăn chặn dịch lây lan kịp thời mà không cần phải phong tỏa thành phố nào. Họ dựa vào cách thức định vị bằng SMS để giảm ảnh hưởng đến quyền riêng tư, hằng ngày đều nhắn tin đến máy di động của người cách ly để rà soát nhằm hạn chế họ đi ra ngoài, nếu bạn không có máy di động, chính phủ sẽ cung cấp cho bạn sử dụng tạm thời. Đồng thời sử dụng đường dây nóng miễn phí 1922 được thiết lập từ 2003 nhằm giải đáp thắc mắc cũng như để cho người dân thông báo tình hình sức khỏe 24/7.
Quy định hàng loạt các mức phạt nặng như phạt người không tuân thủ quy định cách ly rất nặng tùy vào mức độ vi phạm, mức phạt cao nhất lên đến 1 triệu Đài tệ (khoảng 760 triệu đồng). Phạt người vứt khẩu trang bừa bãi, không đúng nơi quy định mức tối đa 6.000 tệ (khoảng 4,6 triệu đồng). Ngoài ra, còn có quy định phạt những người cố tình không đeo khẩu trang khi sử dụng các phương tiện công cộng, mức phạt tối đa 15.000 Đài tệ (gần 11,5 triệu đồng). Phạt người tung tin đồn thất thiệt, gây tâm lý hoang mang cho người dân, ảnh hưởng đến công cuộc chống dịch của Đài Loan mức cao nhất là 3 triệu Đài tệ (khoảng 2,3 tỷ đồng).
Có những chính sách khoan hồng, giảm hình phạt xuống mức tối thiểu, khuyến khích đầu thú và chữa bệnh cho người bất hợp pháp. Trên thực tế, nhóm người này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhất vì họ không có thông tin, giấy tờ tùy thân... nên rất khó xác định ca nhiễm hoặc người tiếp xúc. Đây chính là một quyết định đúng đắn.
Đài Loan huy động các công ty sản xuất khẩu trang ngay từ mùng 3 Tết, nâng công suất sản xuất lên mức tối đa có thể, đồng thời thiết lập thêm nhiều dây chuyền sản xuất khẩu trang nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân. Sau đó chính phủ đứng ra bao tiêu khẩu trang và quy định giá khẩu trang bán cho người dân ở mức rẻ, cụ thể là 5 tệ mỗi cái. Chỉ có các nhà thuốc quy định mới được bán khẩu trang và người dân phải cầm thẻ cư trú, thẻ chứng minh hoặc thẻ bảo hiểm để mua.
Sau này còn có hệ thống bán khẩu trang dựa trên tên thật qua mạng và giao đến cửa hàng tiện lợi do người mua chọn, họ tạo mọi điều kiện để người dân có thể mua được khẩu trang một cách tiện lợi nhất. Hạn chế tối đa tình trạng xuất khẩu khẩu trang y tế rất sớm, hơn nữa là trong dịp Tết họ đã giới hạn số lượng tối đa khẩu trang được phép mang ra nước ngoài là 250 cái mỗi người. Những việc này là cấp thiết để đảm bảo ai cũng được mua khẩu trang chất lượng và đúng giá, tránh tình trạng khan hiếm khẩu trang trong nước.
>> Bốn vấn đề cần làm rõ trước khi đưa trẻ trở lại trường
2. Ý thức người dân, kể cả người Việt tại Đài Loan, đều tốt, giữ vệ sinh cá nhân tốt. Họ tự giác mang khẩu trang ngay khi cảm thấy không khỏe trong người. Đây là điều tôi nhận thấy từ nhiều năm trước chứ không phải để đến dịch Covid-19 lần này. Vì ý thức tốt nên tình trạng vi phạm quy định cách ly cũng không nhiều và hậu quả nhìn chung không nghiêm trọng.
3. Dịch vụ Y tế Đài Loan thuộc loại tiến bộ bậc nhất thế giới. Nói như vậy không có nghĩa là họ giỏi nhất thế giới hay chữa bệnh giỏi nhất, mà là sự chuẩn bị về cơ sở vật chất, trang thiết bị và cơ sở hạ tầng rất đầy đủ, phòng khám và bệnh viện sạch sẽ, trang thiết bị tối tân và đặc biệt là có đầu tư cho nghiên cứu y tế rất nhiều nên khi gặp tình huống khẩn cấp họ đều có thể xoay sở rất nhanh. Họ cũng tự nghiên cứu sản xuất bộ xét nghiệm sàng lọc ban đầu, tự nghiên cứu sản xuất thuốc chống virut. Đài Loan cũng áp dụng các phác đồ điều trị hiệu quả cho người nhiễm. Cho tới nay, đã có 54 người khỏi bệnh và xuất viện.
4. Các ca của Đài Loan hầu hết là du nhập từ nước ngoài và tỉ lệ lây nhiễm trong nước rất thấp. Tính đến hiện tại có 305 ca là từ nước ngoài, hầu hết là được cách ly tại nhà từ trước và là các ca nhiễm độc lập. Còn 58 ca còn lại là do nhiễm trong nước, điều này cho thấy tỉ lệ nhiễm trong cộng đồng là rất ít.
5. Ban hành quy định cho trường học. Đóng tất cả các cửa phụ đi vào toà nhà, bố trí người đo thân nhiệt cho từng học sinh, sinh viên, giảng viên và nhân viên ra vào lớp, cùng với cồn y tế được cung cấp ngay tại cổng của mỗi tòa nhà, ghi lại sơ đồ chỗ ngồi lớp học để tiện truy ra những người ngồi gần với ca nhiễm nếu có.
Nếu có một ca nhiễm tại một lớp thì lớp đó sẽ bị nghỉ 14 ngày và tất cả các thành viên trong lớp đó phải cách ly tại nhà, ngoài ra những lớp học khác có liên quan và người có tiếp xúc cũng được cách ly. Nếu có hai trường hợp nhiễm trong một trường thì cả trường đều phải nghỉ trong vòng hai tuần và toàn bộ phải ở nhà. Ngoài ra, các trường học phải tiến hành tẩy khuẩn toàn bộ khuôn viên trường. Các học viên được khuyến khích đeo khẩu trang khi tham gia lớp học. Nhìn chung tỷ lệ đạt trên 90%. Qua điều này, Đài Loan có thể cho mở cửa các trường học mà không bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
6. Ban hành quy định giữ khoảng cách xã hội. Đối với các hoạt động ngoài trời là 1 m, và trong nhà là 1,5 m. Quy định này rất có ý nghĩa nếu có ca nhiễm xuất hiện trong cộng đồng.
Trên đây là một vài biện pháp chính mà Đài Loan đang làm để ngăn chặn dịch bệnh hiệu quả và tất cả các trường đều được mở cho tới hiện nay, đó là điều mà các giảng viên, nhà trường và Chính phủ đang cảm thấy rất tự hào. Chúng ta tin tưởng vào các biện pháp mà chính quyền đang nỗ lực thực hiện vì nó có hiệu quả.
Thực tế đã chứng minh điều đó. Tuy nhiên, cũng còn nhiều hạn chế, vì không có gì là tuyệt đối cả, cho nên chúng ta vẫn phải đề phòng tránh đi đến những nơi đông người và đặc biệt là phải đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, rửa tay thường xuyên và giữ gìn vệ sinh thật tốt.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho mục Ý kiến tại đây