"Thế giới đang dõi theo", phó cao ủy nhân quyền Liên Hợp Quốc Nada al-Nashif hôm nay phát biểu trước Hội đồng Nhân quyền ở Geneva, Thụy Sĩ, trong phiên họp đặc biệt được Anh và Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu triệu tập khẩn cấp hồi đầu tuần, nhằm thảo luận về cuộc đảo chính ở Myanmar và hệ quả của nó.
Cảnh sát bắt một người biểu tình chống đảo chính tại thành phố Mawlamyine, Myanmar, hôm nay. Ảnh: AFP.
Al-Nashif chỉ trích việc chính quyền quân sự Myanmar bắt giam các lãnh đạo dân cử, trong đó có Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi, Tổng thống Win Myint và hơn 350 người khác, bao gồm quan chức, nhà hoạt động hay nhà báo. Các quan chức Liên Hợp Quốc khác và nhà ngoại giao cũng lên tiếng cảnh báo về mối nguy hiểm với nền dân chủ Myanmar và tình trạng bạo lực đối với người biểu tình.
"Hãy để chúng tôi nói rõ, rằng việc sử dụng tùy tiện các loại vũ khí gây sát thương chống lại những người biểu tình ôn hòa là không thể chấp nhận", al-Nashif tuyên bố. Tuy nhiên, bà lưu ý "bất cứ lệnh trừng phạt đang được xem xét nào cũng cần nhắm mục tiêu cẩn thận vào các cá nhân cụ thể, những người được cho là vi phạm quyền của dân", tránh gây tổn hại cho những người dễ bị tổn thương nhất ở đất nước này.
Cảnh báo được Liên Hợp Quốc đưa ra trong bối cảnh hàng trăm nghìn người ủng hộ bà Suu Kyi hôm nay tiếp tục xuống đường biểu tình khắp cả nước, dẫn đến đụng độ với cảnh sát, bất chấp lời kêu gọi tránh tụ tập đông người của quân đội. Kyaw Myint, quan chức Hội Chữ thập Đỏ Myanmar, cho biết ba người đã bị thương vì trúng đạn cao su trong lúc cảnh sát giải tán đám đông ở thành phố Mawlamyine.
Tại thành phố Yangon, hàng trăm bác sĩ mặc đồng phục trắng diễu hành qua chùa vàng Shwedagon, địa điểm Phật giáo linh thiêng nhất Myanmar. Biểu tình cũng diễn ra ở thủ đô Naypyidaw, thành phố ven biển Dawei và thủ phủ bang Kachin Myitkyina. Trong các cuộc biểu tình trước đó, cảnh sát đã sử dụng vòi rồng, hơi cay và đạn cao su để giải tán đám đông.
Tại phiên họp của Liên Hợp Quốc, đại sứ Myanmar Myint Thu nhấn mạnh quân đội nước này buộc phải hành động "do những bất thường sau bầu cử".
Quân đội Myanmar, dưới sự lãnh đạo của Thống tướng Min Aung Hlaing, hôm 1/2 tiến hành cuộc đảo chính bất ngờ, lật đổ chính quyền do đảng của bà Suu Kyi lãnh đạo. Quân đội cáo buộc đã có hành vi gian lận trên diện rộng trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11/2020, đồng thời cam kết chuyển giao quyền lực cho bên chiến thắng khi bầu cử được tổ chức lại sau một năm duy trì tình trạng khẩn cấp.
Bộ Tài chính Mỹ ngày 11/2 thông báo các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Thống tướng Min Aung Hlaing và những quan chức quân sự hàng đầu Myanmar sau vụ đảo chính hôm 1/2. Trước đó, Tổng thống Joe Biden cũng ký một sắc lệnh hành pháp cho phép Bộ Tài chính Mỹ nhắm vào cả con cái hoặc vợ/chồng của những người bị trừng phạt.
Ánh Ngọc (Theo AFP, Reuters)