Kháng thể đơn dòng cung cấp khả năng phòng Covid-19 chỉ sau vài giờ tiêm

Theo nhà sản xuất, kháng thể đơn dòng phòng Covid-19 hoạt động theo cơ chế khác với vaccine. Các vaccine sẽ đưa một lượng kháng nguyên của virus corona vào cơ thể con người. Khi nhận diện được các kháng nguyên lạ, cơ thể sẽ sản xuất ra kháng thể để chống lại virus. Quá trình này được gọi là miễn dịch chủ động.

Tuy nhiên, người bị suy giảm miễn dịch từ vừa đến nặng có khả năng sản sinh kháng thể không đầy đủ, thậm chí không sinh ra kháng thể để chống lại Covid-19 dù đã tiêm vaccine. Để giải quyết vấn đề này, kháng thể đơn dòng đi theo con đường miễn dịch thụ động, tức là tiêm vào cơ thể một lượng kháng thể đã được tổng hợp sẵn. Kháng thể đơn dòng sẽ tạo ra hiệu quả bảo vệ chống lại Covid-19 thông qua cơ chế trung hòa các tác nhân gây bệnh và ngăn chúng xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh.

Kháng thể đơn dòng do hãng dược AstraZeneca sản xuất là kháng thể đơn dòng đầu tiên được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép để phòng ngừa Covid-19, nhất là trên nhóm người nguy cơ cao, nhóm người yếu thế, suy giảm miễn dịch, nhóm người không thể tiêm vaccine hoặc không có khả năng sản sinh kháng thể dù đã được tiêm đủ liều. Trước khi có kháng thể đơn dòng của AstraZeneca, nhóm người này gần như không có biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả, ngoại trừ cách ly với nguồn lây. Đây cũng là nhóm dễ chuyển nặng, nhập viện và tử vong khi mắc Covid-19.

Kháng thể đơn dòng của AstraZeneca giúp cơ thể có đủ lượng kháng thể cần thiết để chống lại Covid-19. Hiệu quả của thuốc này có thể lên tới 83% chỉ sau vài giờ tiêm và không có trường hợp bệnh nặng hay tử vong xảy ra trong suốt 6 tháng theo dõi trong nghiên cứu PROVENT của AstraZeneca. Hiệu quả này được quan sát thấy ở cả những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc đang sử dụng các thuốc, phác đồ điều trị ức chế miễn dịch khiến cơ thể không tạo được đáp ứng miễn dịch với vaccine phòng Covid-19 như người cấy ghép tạng, bệnh nhân ung thư, HIV, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ như dùng corticoid liều cao, kéo dài) hoặc đã điều trị trong vòng 6 tháng...

Thậm chí, những người không thể tiêm bất kỳ loại vaccine Covid-19 nào hiện có vì từng gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng như dị ứng nặng, sốc phản vệ... vẫn có thể tiêm kháng thể đơn dòng. Kháng thể đơn dòng của AstraZeneca được chứng minh có hiệu quả phòng ngừa Covid-19 ít nhất 6 tháng, bao gồm cả biến thể Omicron.

Dịch bệnh Covid-19 chưa có dấu hiệu suy giảm, sự xuất hiện các biến chủng mới khiến người dân thêm hoang mang, nhất là nhóm người dễ bị tổn thương. Tại Việt Nam, vào ngày 8/3, UBND TP HCM có công văn khẩn triển khai đợt cao điểm "Chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ năm 2022".

Trọng tâm của đợt cao điểm là Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 phường, xã, thị trấn tổ chức triển khai "Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng" để cập nhật danh sách những người thuộc nhóm nguy cơ cao (trên 65 tuổi có kèm bệnh nền). UBND Thành phố yêu cầu tăng cường tuyên truyền, thuyết phục và phấn đấu tiêm vaccine cho tất cả người thuộc nhóm nguy cơ cao nhưng chưa được tiêm, nhằm giảm số trường hợp mắc Covid-19 nặng và góp phần giảm tử vong.

Theo UBND TP HCM, thời gian gần đây, tuy số ca tử vong do Covid-19 vẫn duy trì ở mức thấp nhưng số ca mắc mới trên địa bàn thành phố tăng nhanh, tương ứng số ca nặng, số ca thở máy cũng có xu hướng tăng. Theo kết quả phân tích của ngành Y tế, phần lớn các trường hợp nặng và tử vong do Covid-19 trên địa bàn thành phố có đặc điểm chung là người trên 65 tuổi và có bệnh nền, có trường hợp vẫn chưa tiêm vaccine. Đặc biệt, khi có triệu chứng cần nhập viện thì những trường hợp này đã tiến triển đến mức độ nặng.

Kháng thể đơn dòng của AstraZeneca được kỳ vọng là giải pháp bảo vệ nhanh chóng, hiệu quả và chủ động cho nhóm người có nguy cơ cao, mắc những bệnh nền làm suy giảm miễn dịch trước đại dịch Covid-19. Đồng thời, các chuyên gia y tế cũng hy vọng kháng thể đơn dòng sẽ giúp giảm nguy cơ chuyển nặng và tử vong cho người bệnh, từ đó giảm áp lực điều trị bệnh nặng cho tuyến cuối tại các bệnh viện điều trị.

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã đặt mua kháng thể đơn dòng của AstraZeneca để bảo vệ nhóm người có nguy cơ cao, dễ bị tổn thương trước Covid-19 nhưng không thể tiêm vaccine. Chính phủ Mỹ đã đặt mua 1,7 triệu liều nhưng vẫn không đủ so với nhu cầu khá lớn của khoảng 7 triệu người gặp các vấn đề khiến họ không thể tiêm vaccine tại quốc gia này.

Hệ thống BVĐK Tâm Anh là đơn vị tiên phong đưa kháng thể đơn dòng của AstraZeneca về Việt Nam để bảo vệ nhóm người dễ bị tổn thương, mang đến cho họ hy vọng trong việc bảo vệ sức khỏe, hòa nhập cộng đồng.

Quỳnh Phương