Chấn thương vùng khớp gối chiếm đến 40% trong các chấn thương thể thao, trong đó, có đến 30% các trường hợp là tổn thương các dây chằng của khớp gối mà nhiều nhất là tổn thương dây chằng chéo trước với khoảng 50% số ca tổn thương dây chằng khớp gối. Môn thể thao hay gặp chấn thương nhất là bóng đá (chiếm khoảng 1/3 số ca).
Dây chằng chéo trước nằm ở bên trong khớp gối, có vai trò quan trọng trong giữ vững khớp gối, giữ cho phần đầu trên xương chày (hay còn gọi là xương ống đồng) không bị trượt ra trước và xoay vào trong so với xương đùi.
Về mặt cấu trúc, dây chằng chéo trước là một dải liên tục với chiều dài trong khớp khoảng 25-40 mm tùy vào kích thước xương của từng người. Dây chằng chéo trước gồm hai bó chức năng là bó trước trong và bó sau ngoài. Khi gặp chấn thương tại dây chằng chéo trước cần phải phục hồi, tái tạo đủ hai bó theo chức năng thì mới có thể khôi phục như dây chằng bình thường.
Chấn thương dây chằng trước là tình trạng phổ biến, thường gặp trong các tai nạn lao động và hoạt động thể thao. Phẫu thuật dây chằng chéo trước nếu không được thực hiện sớm và đúng cách có thể để lại những hệ quả lâu dài về chức năng vận động. Nhưng ngược lại, nếu được điều trị phẫu thuật sớm và chính xác thì người bệnh có thể rút ngắn thời gian hồi phục đồng thời vẫn giữ nguyên phong độ khi chơi thể thao.
Cấu tạo dây chằng chéo khớp gối.
Trong dây chằng chéo trước có các thụ cảm thần kinh cảm biến lực căng dây chằng để từ đó cơ thể tự động điều chỉnh lực co, sức căng của các nhóm cơ trong khi vận động. Khi đứt dây chằng chéo trước có thể dẫn tới hậu quả cơ đùi bị teo do giảm vận động và do các thụ cảm thần kinh mất tác dụng. Biến chứng nghiêm trọng hơn khi dây chằng chéo trước bị đứt là khớp gối bị lỏng. Người bệnh sẽ cảm thấy bị lỏng lẻo khớp gối và giảm cảm giác vận động (cảm giác bóng với cầu thủ bóng đá), không tự tin khi chạy và thực hiện các động tác đòi hỏi kỹ thuật khiến sụt giảm nghiêm trọng phong độ và khả năng kỹ thuật.
Nếu tình trạng đứt dây chằng chéo không được điều trị kịp thời kéo dài có thể dẫn đến tổn thương sụn khớp và sụn chêm và tiến triển thành thoái hóa khớp. phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước là điều trị tiêu chuẩn cho những người đam mê các môn thể thao sử dụng chân nhiều như đá bóng, bóng rổ... để phục hồi lại phong độ và khả năng thi đấu.
Vai trò giữ vững xoay của dây chằng chéo trước của khớp gối rất quan trọng, nhất là với những người chơi thể thao, những vận động viên thể thao chuyên nghiệp. Kỹ thuật mổ tái tạo dây chằng chéo trước đối với đối tượng này cần phải đạt được độ vững trước sau và độ vững xoay mới có thể đảm bảo phục hồi tốt nhất phong độ như trước chấn thương.
Bác sĩ Tú Nam chia sẻ thêm, điều người bệnh lo ngại nhất khi thực hiện phẫu thuật tái tạo dây chằng là sau phẫu thuật sẽ mất phong độ chơi thể thao trở lại và khả năng vận động bị ảnh hưởng. Tỷ lệ chơi thể thao sau mổ dây chằng là 99% nếu cuộc phẫu thuật thành công và phục hồi chức năng sau mổ được thực hiện chính xác cùng với sự hỗ trợ của bác sĩ, kỹ thuật viên có chuyên môn cao.
Dây chằng chéo trước đứt có nguy cơ dẫn đến lỏng khớp gối và giảm cảm giác vận động.
Đối với các ca mổ nội soi thông thường để tái tạo dây chằng chéo trước, các bác sĩ sẽ đặt camera rất nhỏ vào trong khớp để từ đó quan sát cấu trúc của khớp và qua các vết mổ nhỏ khác để đưa dụng cụ mổ vào can thiệp và sửa chữa các tổn thương và tái tạo lại cấu trúc khớp gối.
Với phương pháp này, các bác sĩ phải quan sát qua ống kính rất nhỏ cũng như thao tác trong khoảng không gian chật hẹp nên không thể đảm bảo đặt chính xác mảnh ghép để tái tạo lại dây chằng gần như dây chằng nguyên thủy. Hiện nay, tại Việt Nam, hầu như các bác sĩ đều dựa trên việc tìm các mốc giải phẫu trong mổ để xác định vị trí đặt dây chằng. Do đó, kết quả mổ phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của phẫu thuật viên.
Theo ThS.BS Trần Anh Vũ - Trưởng khoa Y học thể thao & Nội soi, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, việc đặt vị trí mảnh ghép mới chẳng khác nào một xạ thủ thực hiện những phát bắn vào bia, không phải lúc nào cũng đạt 9, 10 điểm được, vẫn có những phát bắn vào vòng điểm thấp hoặc thậm chí ra ngoài. Phẫu thuật viên lão làng cũng như xạ thủ chuyên nghiệp, tỷ lệ bắn trúng vòng 9, 10 điểm sẽ cao hơn chứ vẫn có tỷ lệ đặt vào vùng điểm thấp hoặc thậm chí ra ngoài.
Yêu cầu của ca mổ tái tạo dây chằng chéo trước là phải đặt được mảnh ghép vào vị trí mà chống được cả lực xoay và lực trượt ra trước. Khi mảnh ghép đặt ra ngoài vị trí diện bám nguyên thủy của dây chằng chéo trước sẽ không đảm bảo chức năng sinh lý tự nhiên của dây chằng.
Bác sĩ Vũ Nam cho biết thêm, nếu coi vị trí lý tưởng là một điểm (hồng tâm) thì vòng tròn điểm 9, 10 để đặt tâm đường hầm chỉ trong bán kính không quá một mm. Khi mảnh ghép không được đặt đúng vị trí thì dù có tập phục hồi chức năng tốt và bài bản đến mấy thì dây chằng mới vẫn không đảm bảo chức năng cần có để có thể khôi phục phong độ và kỹ thuật tốt nhất và dễ bị chấn thương, đứt lại khi chơi thể thao. Do đó, đặt chính xác vị trí mảnh ghép chính là chìa khóa, là bước khởi đầu quyết định thành công của mỗi ca mổ tái tạo dây chằng chéo trước khớp gối.
Với sự phát triển của công nghệ cùng sự cộng hưởng tài năng của các chuyên gia bác sĩ, khoa Y học thể thao & Nội soi, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh là một trong những đơn vị tiên phong nghiên cứu và ứng dụng robot trong phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo.
Robot Pheno Artis với khả năng quét và dựng hình ảnh 3D chính xác giải phẫu trong mổ, từ đó giúp phẫu thuật viên tính toán và chọn ra điểm đặt mảnh ghép đồng thời giảm thiểu các sai sót về vị trí đặt dây chằng. Độ chính xác khi đặt dây chằng mới mức độ chuẩn xác đến từng 0,1 mm.
Ca mổ dây chằng chéo với sự hỗ trợ của Robot Pheno Artis.
"Việc ứng dụng Robot trong phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước giúp đặt mảnh ghép chính xác theo kế hoạch ở 100% các ca mổ. Kết hợp với tập phục hồi chức năng sau mổ, người bệnh sẽ phục hồi nhanh chóng và có thể quay lại với niềm đam mê thể thao như trước chấn thương. Đây có thể nói là bước đột phá trong phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước. Chúng tôi hoàn toàn tự tin trong vấn đề phẫu thuật và phục hồi chức năng cho cả các vận động viên chuyên nghiệp của các đội tuyển quốc gia. Các kỹ thuật mà chúng tôi thực hiện tại khoa Y học thể thao & Nội soi, Bệnh viện Tâm Anh thậm chí còn có những điểm vượt trội hơn các nước khác trong khu vực và thế giới", bác sĩ Trần Anh Vũ chia sẻ.
Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh xem phim chụp và tư vấn cho bệnh nhân.
Là một trong những đơn vị đầu tiên ứng dụng công nghệ Robot vào phẫu thuật tái tạo dây chằng, áp dụng đồng thời các công nghệ tiên tiến vào điều trị và phục hồi chức năng, khoa Y học thể thao & Nội soi, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, đã mang lại những thành công mới trong chẩn đoán, điều trị và giúp người chơi thể thao, các vận động viên chuyên nghiệp phục hồi nhanh chóng sau chấn thương để tiếp tục với niềm đam mê với phong độ ổn định.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách vui lòng liên hệ:
Hệ thống BVĐK Tâm Anh
Hà Nội:
108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
Hotline: 1800 6858
TP.HCM:
2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
Hotline: 0287 102 6789
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
(Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh)
