Rất đáng lo ngại cho hàng trăm nghìn kỹ sư công nghệ bị sa thải trên toàn cầu, nhất là ở Thung lũng Silicon (Mỹ). Số lượng người bị sa thải nhiều quá khiến cho nhu cầu tìm việc làm IT tăng lên đột ngột. Điều này là nguyên nhân làm cho họ khó tìm được việc, gây hệ luỵ dây chuyền trong nền kinh tế.
Tuy đã biết về làn sóng bị sa thải này, nhưng thứ bảy cách đây vài tuần, tôi mới biết số lượng lớn trong những kỹ sư này thuộc dạng visa H-1B (dạng visa được cấp cho du học sinh, chuyên gia có tay nghề cao và gia đình đến Mỹ để sinh sống, nếu không may mất việc, những người này phải nhanh chóng tìm việc mới trong vòng 60-90 ngày hoặc bị trục xuất).
Số là tôi gọi xe Lyft (một ứng dụng gọi xe) để đi chơi bida, tình cờ ngồi trò chuyện với anh tài xế.
Anh kể chuyện đã đón một chị kỹ sư người Ấn Độ từ văn phòng Twitter tại San Francisco, rồi đưa chị ấy đi hai tiếng đồng hồ đến Morgan Hill (cực nam thung lũng Silicon). Sau đó, anh ấy mới biết số khá đông người bị sa thải là nhân viên thuộc diện H-1B.
Tuy nhiên, chị kỹ sư này thuộc dạng kinh nghiệm đầy mình, trình độ kỹ thuật khá siêu đẳng. Vậy nên trong thời gian hai tiếng đó, chị dùng những quan hệ sẵn có và đã được phỏng vấn trực tiếp trên điện thoại. Sau 30 phút nói chuyện kỹ thuật, chị đã bàn với họ về lương bổng. Chị ấy đã có việc khác chỉ một tiếng sau khi bị sa thải.
Còn với con số cả trăm ngàn người mất việc thời gian qua không phải là "muối đổ biển" như nhiều người lầm tưởng. Mỹ có khoảng 320 triệu dân, thông tin thống kê của năm 2021 có 67% ở tuổi làm việc (không tính tuổi đang học đại học) tức khoảng 172 triệu người.
Con số một trăm nghìn trên 172 triệu tuy là một phần nhỏ, nhưng nếu người làm cùng một ngành là một vấn đề khủng. Ngày đầu nhận chức, ông Biden huỷ kế hoạch đường ống Keystone khiến cho 10 ngàn người mất việc. Điều đó trở thành một vấn đề lớn, vì số người này làm cùng ngành và tập trung cùng một khu vực. Muốn họ tất cả có việc làm phải một số đi nơi khác sống, một số phải chuyển việc sang ngành khác, thường là kiếm ít thu nhập hơn.
Trở lại với hàng trăm nghìn người làm ngành công nghệ bị sa thải: Họ toàn là những kỹ sư được lương khá cao. Nếu giờ phải làm ngành khác thì họ sẽ mất đi hơn nửa số lương cũ. Cho nên họ sẽ chẳng thà nhận tiền thất nghiệp trong thời gian tìm việc khác.
Nhưng điều đáng lo ngại là chuyện cạnh tranh tìm việc đang là một vấn đề, khoảng thời gian đó có thể khá lâu đến 6-9 tháng mới tìm được việc mới. Bản thân tôi năm 2019 khi mất việc, tôi chẳng thà mất ba tháng tìm việc còn hơn nhận làm một việc kém lương hơn việc cũ.
Kelvin Pham
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.