Tại buổi chất vấn HĐND TP Hà Nội chiều 5/7, ông Trần Thế Cương, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo khẳng định thành phố không thiếu chỗ học khi bị chất vấn việc phụ huynh xếp hàng từ nửa đêm, chen chân nộp hồ sơ vào lớp 10 cho con. Thành phố hiện có 2.845 trường học ở 30 quận, huyện, thị xã, trong đó 79% là trường công lập, số trường sẽ tăng dần theo từng năm, theo lời của lãnh đạo Sở.
Nói về quy hoạch mạng lưới trường học tại Hà Nội, độc giả Garfield nhận định: "Đúng là Hà Nội nói chung không thiếu trường học, nhưng mạng lưới trường phân bổ không đều: ngoại thành thừa trường còn nội thành lại thiếu. Chẳng nhẽ chúng tôi phải cho các con đi học 20-30 km mỗi ngày hay phải thuê trọ cho các con đi học dù có nhà Hà Nội?
Năm nay, tính chung cả thành phố sẽ có khoảng 31.000 học sinh không được vào học các trường THPT công lập, nhưng vì trong nội thành thiếu trường nên tỷ lệ học sinh ở nội thành trượt rất cao. Trường học mà thiếu nhiều thì số học sinh ở nội thành đó có học giỏi đến đâu đi chăng nữa cũng vẫn trượt. Mặt khác, đây vẫn là cấp học phổ thông, các con thi mỗi môn được hơn 7 điểm đâu phải kém, thế mà vẫn trượt trường công là rất khó chấp nhận.
Theo tôi, để giãn dân, chúng ta phải điều chuyển các trường đại học, các viện nghiên cứu, các bệnh viện tuyến trung ương... ra ngoại thành chứ không phải là các trường trung học phổ thông. Lượng sinh viên của các trường đại học là rất lớn mà phần nhiều là sinh viên ngoại tỉnh. Họ thuê trọ và học ở ngoại thành cũng không thành vấn đề. Còn đây là các trường phổ thông, học sinh các cấp phổ thông là các cư dân sinh sống ở ngay địa phương, tuổi còn nhỏ nên không tiện di chuyển ra ngoại thành để học được.
Tôi ở quận Long Biên, một quận mới lập từ một phần huyện Gia Lâm cách đây 20 năm, vậy mà học sinh được 7 điểm mỗi môn cũng vẫn trượt vào trường công. Vậy không lẽ chúng tôi phải chuyển nhà về Thạch Thất hay Ứng Hòa để khỏi mang tiếng bon chen trong thành phố?".
>> 'Tranh suất vào trường điểm dù con học làng nhàng'
Đồng quan điểm, bạn đọc Moon nhấn mạnh những bất hợp lý trong việc phân bố số lượng trường công lập giữa khu vực nội thành và ngoại thành: "Hà Nội không thiếu trường, nhưng là không thiếu tại địa bàn Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Thường Tín, Chương Mỹ, Thạch Thất, Ba Vì. Nhưng ngay cả những khu vực này cũng có tỷ lệ chọi trên 1/1, tức kiểu gì cũng có học sinh bị trượt dù đạt điểm trên trung bình.
Còn quận nội thành có tỷ lệ chọi lên tới 2.33/1 (Cầu Giấy), 2.29/1 (Yên Hòa). Quận Cầu Giấy nhà tôi hàng mấy chục năm nay chỉ có hai trường THPT, vậy không lẽ học sinh phải sang tận Mê Linh để học? Sở nói mỗi năm mở mới 30-35 trường là mở ở đâu, đã đúng nơi thiếu trường?
Dân số quận đông thì học sinh sẽ đông nhưng vì thiếu trường ở những nơi đó nên các con thi được 41 điểm, tức 8.2 điểm mỗi môn, vẫn trượt trường công gần nhà. Tỷ lệ chọi cao, gốc rễ ban đầu không phải do chất lượng nhà trường tốt, mà là do cung ít hơn cầu. Khi đó, đương nhiên kẻ mạnh sẽ đi tiếp, kẻ yếu hơn sẽ ở lại hoặc phải đi xa, đó là lẽ tất yếu của sự chọn lọc tự nhiên, tiếc rằng số bị loại đang quá nhiều vì thiếu trường chứ không phải vì họ quá kém.
Có người bảo "thiếu trường công thì cho con học trường tư". Nhưng tại sao hầu hết người dân không chọn trường tư? Vì tiền đâu mà học? Lương trung bình dưới 10 triệu đồng, mà cho con đi học tư hết 5-7 triệu/ tháng thì gia đình phải làm sao để sống? Bởi lẽ đó, nên người ta cứ phải tranh nhau từng suất vào trường công, cho con cái tri thức để có cơ hội thoát nghèo. Biết bao hoàn cảnh gia đình công nhân ít tiền, không đủ điều kiện cho con học tư, nhưng con họ lại không cạnh tranh nổi suất vào trường công dù là học sinh khá. Bất cập là ở chỗ đó".
>> 'Phải cho con học trường chất lượng cao'
Cho rằng việc xây thêm trường ở các quận nội thành là nhiệm vụ cấp bách, độc giả Việt Nam bình luận: "Học công lập thì phải theo tuyến. Ví dụ quận Ba Đình có ba trường công lập để học sinh được phép chọn, nhưng khổ nỗi trường nào điểm đầu vào cũng cao (trên dưới 40 điểm), thế những em 37-38 điểm (đâu có phải là kém) nhưng vẫn mất cơ hội học trường công chỉ vì thiếu trường. Còn trường tư nếu phụ huynh không xếp hàng nhanh cũng chả có suất mà vào, điểm chuẩn cũng toàn 37-38.
Thừa trường chỉ có ở ngoại thành - nơi mà hơn 20 điểm cũng đỗ. Với quy mô dân số tăng lên cả chục lần so với ngày xưa mà số trường công cấp ba trong nội thành vẫn y nguyên, tức là quy hoạch có vấn đề. Nếu không xây trường đúng quy mô dân số thì quá tải là điều khó tránh. Cứ bảo 55% học sinh đỗ công lập, nhưng ở nội thành thì tỷ lệ đỗ chỉ khoảng 30% thôi.
Trong khi đó, nhiều học sinh trượt công lập trong nội thành có điểm không thấp. Những học sinh với lực học như thế có đáng bị đi học nghề. Ngoài ra, ở tuổi dậy thì, môi trường rất quan trọng. Phụ huynh nào cũng lo con cái hư hỏng, dễ sa ngã, lúc đấy hệ lụy cho xã hội càng lớn. Thế nên, mọi thứ cần có sự cân bằng tương đối một chút thì xã hội mới ổn định được".
Lê Phạm tổng hợp
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.