Phòng ngừa Covid-19 tới 83%

Theo những phân tích được AstraZeneca công bố ngày 18/11/2021, hai thử nghiệm lâm sàng pha III trên nhóm đối tượng có nguy cơ cao đã cho thấy kháng thể đơn dòng của hãng này có hiệu quả mạnh mẽ và khả năng phòng ngừa lâu dài với Covid-19.

Trong thử nghiệm pha III PROVENT (cho dự phòng trước phơi nhiễm) có sự tham gia của 5.197 người, kháng thể đơn dòng của AstraZeneca giúp giảm 77% nguy cơ mắc Covid-19 có triệu chứng giả dược ở phân tích sơ bộ và 83% ở phân tích theo dõi sau 6 tháng. Với phương thức miễn dịch thụ động này, kháng thể Covid-19 được tạo ra và đưa vào cơ thể vô hiệu hóa virus gần như ngay lập tức chỉ sau vài giờ tiêm, giảm nguy cơ tiến triển nặng, tử vong với hiệu quả bảo vệ kéo dài ít nhất 6 tháng.

Thử nghiệm điều trị ngoại trú TACKLE tại pha III cũng chứng minh kháng thể đơn dòng của AstraZeneca giúp giảm nguy cơ phát triển các triệu chứng Covid-19 từ nhẹ thành nặng hoặc tử vong. Sau 6 tháng theo dõi thử nghiệm, các nhà khoa học thấy rằng kháng thể đơn dòng này đã giúp giảm 83% nguy cơ mắc Covid-19 có triệu chứng, không có trường hợp nào chuyển nặng hay tử vong sau khi dùng.

Dữ liệu mới nhất còn ghi nhận kháng thể đơn dòng của AstraZeneca chống lại biến thể Omicron. Đây là biến thể có tốc độ lây lan nhanh, đang chiếm ưu thế trên toàn cầu. Giáo sư Hugh Montgomery, chuyên ngành Hồi sức tích cực tại Đại học London, Anh cho biết: "Bất chấp sự phát triển của nhiều biến thể Delta hay Omicron, sau 6 tháng hiệu quả bảo vệ của kháng thể đơn dòng của AstraZeneca vẫn được duy trì ở những người có nguy cơ cao, không có khả năng tạo ra kháng thể với vaccine Covid-19".

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng đã thực hiện các thử nghiệm độc lập để đánh giá hiệu quả kháng thể đơn dòng của AstraZeneca. Kết quả ghi nhận kháng thể đơn dòng này có khả năng trung hòa chủng Omicron.

Ngoài ra, các nghiên cứu từ Đại học Oxford và Viện nghiên cứu Sức khỏe Mỹ cho thấy kết quả tương tự. Nếu vaccine Covid-19 cần vài tuần mới phát huy tác dụng thì kháng thể đơn dòng của AstraZeneca chứng minh hiệu quả ngay sau vài giờ tiêm, kịp thời bảo vệ các đối tượng nguy cơ cao.

Bảo vệ nhóm người yếu thế trước đại dịch

Dịch bệnh Covid-19 đang lây lan nhanh trên toàn thế giới với nhiều biến chủng mới. Trong khi đa số người dân toàn cầu đã được tiêm vaccine phòng Covid-19 và trở lại cuộc sống bình thường thì vẫn có một nhóm người không thể tiêm vaccine. Đó là những người suy giảm miễn dịch vừa và nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng...); mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hoá khớp...),... Trước các biến chủng mới và sự phức tạp của dịch bệnh, họ càng bị yếu thế, nguy cơ nhiễm bệnh cao, có thể chuyển nặng và tử vong.

Tiêm vaccine là đưa các kháng nguyên vào cơ thể để hệ thống miễn dịch "nhận diện" rồi tự sản sinh ra kháng thể gọi là miễn dịch chủ động. Tuy nhiên, những người bị suy giảm miễn dịch thì khả năng sinh kháng thể không đủ, thậm chí không sinh ra kháng thể để phòng ngừa Covid-19.

Trong bối cảnh đó, sự ra đời của kháng thể đơn dòng từ AstraZeneca mang đến niềm hy vọng cho nhóm người yếu thế trước Covid-19. Bằng cách tiêm vào người một lượng kháng thể đã được tổng hợp sẵn để chống lại Covid-19, kháng thể đơn dòng này trung hòa các tác nhân gây bệnh và chống virus xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh.

GS.TS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, Giám đốc chuyên môn BVĐK Tâm Anh, chia sẻ: "Các bệnh nhân suy giảm miễn dịch, ung thư, viêm khớp tự miễn, ghép tạng hoặc các bệnh hệ thống... rất dễ bị tổn thương trước Covid-19. Trong khi người dân được đi vui chơi, ăn uống, tụ họp thì họ phải sống trong lo âu, tự cách ly với xã hội vì lo ngại cơ thể không sinh được miễn dịch đầy đủ như những người khỏe mạnh khác. Loại kháng thể đơn dòng của AstraZeneca đã được Bộ Y tế cấp phép cho Hệ thống BVĐK Tâm Anh giúp bảo vệ những bệnh nhân này bằng cách cung cấp một lớp "phòng thủ ngay tức thì", mang lại cho họ hy vọng được sớm quay trở lại cuộc sống bình thường như những người khác. Đồng thời, kháng thể đơn còn giảm nguy cơ chuyển biến nặng, nhập viện và tử vong ở nhóm bệnh nhân này".

Nhiều nước trên thế giới đã đặt mua kháng thể đơn dòng của AstraZeneca để bảo vệ nhóm người bị suy giảm hệ miễn dịch. Trong đó, Chính phủ Mỹ đã đặt mua 1,7 triệu liều và triển khai tiêm cho người bệnh chưa có đủ kháng thể chống lại Covid-19. Tuy nhiên, số lượng này vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu cần được bảo vệ của 7 triệu người suy giảm miễn dịch trước Covid-19 ở Mỹ.

Tại Việt Nam, hệ thống BVĐK Tâm Anh thông qua sự phân phối của Công ty Cổ phần Vacxin Việt Nam - VNVC đã được Bộ Y tế cấp phép chính thức sử dụng kháng thể đơn dòng của AstraZeneca. Đây kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được cấp phép dự phòng Covid-19 cho những người yếu thế. Nhờ đó, lần đầu tiên tại Việt Nam, nhóm người suy giảm hệ miễn dịch có cơ hội được bảo vệ trước sự tấn công của dịch Covid-19.

Anh Ngọc