Bộ Quốc phòng Israel ngày 4/6 thông báo phái đoàn nước này đã tới Mỹ và ký thỏa thuận trị giá ba tỷ USD, đặt mua 25 tiêm kích tàng hình F-35 do tập đoàn Lockheed Martin sản xuất. Chúng sẽ bắt đầu được bàn giao từ năm 2028, với số lượng 3-5 chiếc mỗi năm.
Số máy bay này sẽ nâng tổng số tiêm kích F-35I trong biên chế quân đội Israel lên 75 chiếc. Lực lượng này trước đó đặt mua 50 phi cơ thế hệ thứ 5 của Mỹ, song Lockheed Martin tới nay mới bàn giao 39 chiếc.
Chi phí thực hiện thương vụ mới nhất được lấy từ viện trợ quân sự của Mỹ, theo Bộ Quốc phòng Israel. Tổng thống Mỹ Joe Biden cuối tháng 4 đã ký thông qua dự luật viện trợ nước ngoài trị giá 95 tỷ USD, trong đó có 26 tỷ USD cho Tel Aviv.
Thỏa thuận được ký sau khi mâu thuẫn giữa Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Bộ trưởng Tài chính Betzalel Smotric về thương vụ này gần như đã được giải quyết, theo truyền thông Israel. Ông Smotric trước đó phủ quyết việc ký hợp đồng cho đến khi ủy ban phụ trách giám sát chi tiêu quốc phòng thuộc quốc hội Israel nhóm họp, điều vấp phải chỉ trích của ông Gallant.
Bộ trưởng Gallant cho biết thỏa thuận mua 25 tiêm kích F-35 là "bằng chứng mới về sức mạnh của liên minh chiến lược Mỹ - Israel cũng như tầm ảnh hưởng sâu rộng của liên minh".
Israel là nước thứ hai được tập đoàn Lockheed Martin bàn giao chiến đấu cơ F-35, chỉ sau Mỹ, đồng thời là một trong số ít quốc gia được phép chỉnh sửa mẫu phi cơ hiện đại này.
F-35I Adir là phiên bản phát triển riêng cho không quân Israel, dựa trên nền tảng biến thể F-35A, được tích hợp nhiều công nghệ nội địa để đối phó mối đe dọa từ Iran. Nó được trang bị hai khẩu pháo nòng xoay GAU-22, hai tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 và hai bom dẫn đường GBU-31 hoặc GBU-12.
Không quân Israel tiếp nhận hai tiêm kích F-35I đầu tiên vào tháng 12/2016. Đúng một năm sau, Tel Aviv tuyên bố chúng đã đạt trạng thái sẵn sàng chiến đấu và bắt đầu triển khai mẫu máy bay này làm nhiệm vụ không kích sau đó vài tháng, đưa Israel trở thành quốc gia đầu tiên công khai sử dụng tiêm kích F-35 cho hoạt động tác chiến thực tế.
Quân đội Israel đánh giá tiêm kích F-35 là khí tài có khả năng "thay đổi cục diện", không chỉ bởi năng lực tấn công và tàng hình, mà còn nhờ khả năng kết nối với các máy bay khác để hình thành mạng lưới chia sẻ thông tin.
Israel tích cực nâng cấp năng lực quân sự trong bối cảnh chiến sự tại Dải Gaza vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc. Giới chức Hamas ngày 4/6 cáo buộc Israel đang cố tình kéo dài quá trình đàm phán sau khi nhận được đề xuất ngừng bắn từ Tổng thống Mỹ Joe Biden, thêm rằng Tel Aviv chỉ muốn tạm ngừng giao tranh để trao đổi con tin, sau đó sẽ nối lại chiến dịch.
Phạm Giang (Theo Times of Israel)