Toàn văn luật an ninh với 6 chương gồm 66 điều được chính quyền Hong Kong công bố đêm 30/6, sau khi được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký thành luật và chính quyền thành phố thông qua. Luật này hình sự hóa 4 loại tội phạm an ninh quốc gia gồm ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với nước ngoài hoặc các phần tử bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh.
Hình phạt cao nhất cho mỗi loại tội phạm là tù chung thân, trong khi mức án được đề nghị cho một số loại tội nhẹ là dưới 3 năm tù.
Nghi phạm có thể bị dẫn độ tới Trung Quốc đại lục trong các trường hợp liên quan đến "tình huống phức tạp" về sự can thiệp của các lực lượng nước ngoài, các trường hợp chính quyền địa phương không thể thực thi một cách hiệu quả luật pháp hoặc an ninh quốc gia đang bị "đe dọa thực tế và nghiêm trọng".
Những người Hong Kong ủng hộ luật an ninh ăn mừng trên phố sau khi luật được thông qua hôm 30/6. Ảnh: Xinhua.
Luật cho phép thành lập một ủy ban an ninh của đại lục ở Hong Kong để thực thi luật an ninh. Cơ quan này sẽ điều tra các vụ án an ninh thuộc thẩm quyền của chính quyền trung ương, quyền công tố thuộc về Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao. Tòa án Nhân dân Tối cao sẽ phân công thẩm phán xét xử những vụ án đó.
Điều 54 của luật quy định ủy ban an ninh quốc gia mới, cùng với Văn phòng Ủy viên Bộ Ngoại giao tại Hong Kong và chính quyền đặc khu, phải áp dụng các biện pháp để "tăng cường quản lý" các tổ chức phi chính phủ nước ngoài và các cơ quan truyền thông.
Thông tin về hoạt động của ủy ban an ninh mới sẽ không được tiết lộ và các quyết định của cơ quan này không phải chịu bất kỳ cuộc thanh tra tư pháp nào. Toàn bộ các bộ phận của chính quyền địa phương phải hợp tác với cơ quan mới ở đại lục, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Luật cũng trao quyền lực lớn cho các nhân viên an ninh đại lục thực thi nhiệm vụ tại Hong Kong. Theo Điều 60, các nhân viên an ninh này và phương tiện họ sử dụng để thực thi nhiệm vụ không phải chịu sự kiểm tra của cảnh sát Hong Kong.
Một đơn vị cảnh sát địa phương sẽ được thành lập để thu thập thông tin tình báo và điều tra các vụ án. Đơn vị này có thể tuyển chuyên gia bên ngoài Hong Kong để hỗ trợ thực thi luật an ninh. Cảnh sát địa phương có thể nghe lén liên lạc của nghi phạm và tiến hành giám sát bí mật khi được trưởng đặc khu phê chuẩn.
Cảnh sát Hong Kong được điều tới một trung tâm mua sắm để giải tán người biểu tình phản đối luật an ninh hôm 30/6. Ảnh: AFP.
Đạo luật Bảo vệ An ninh Quốc gia ở Đặc khu Hành chính Hong Kong được ông Tập ký thông qua chiều 30/6 sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc thông qua tại kỳ họp lần thứ 20. Chủ tịch Quốc hội Trung Quốc Lật Chiến Thư mô tả luật an ninh Hong Kong "phản ánh nguyện vọng của người dân trên toàn quốc, bao gồm cả Hong Kong", trong khi Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam khẳng định luật "chỉ nhắm đến nhóm đối tượng nhỏ" và tài sản, quyền tự do của người dân đặc khu vẫn được bảo vệ.
Tuy nhiên, nhiều nước và tổ chức bày tỏ lo ngại về luật an ninh mới. Liên minh châu Âu (EU) nói luật có nguy cơ gây suy yếu nghiêm trọng mức độ tự trị cao của Hong Kong, đồng thời tác động tiêu cực đến sự độc lập tư pháp và pháp trị tại đặc khu, trong khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho rằng luật an ninh mới đã làm suy yếu quyền tự trị của đặc khu.
Huyền Lê (Theo SCMP)