Ngày 19/8 kỷ niệm 137 năm ngày sinh huyền thoại Coco Chanel (tên thật: Gabrielle Chanel). Bà là một trong những cây đại thụ của làng mốt đương đại, tạo nên cuộc cách mạng thời trang cho phái nữ. Karl Lagerfeld từng ca ngợi Chanel sở hữu "những biểu tượng vượt thời gian, thường xuyên thành cảm hứng". Bên cạnh jacket không cổ, đầm đen nhỏ hay giày hai tông màu, hoa trà trắng là dấu ấn kinh điển của Coco. Tờ Independent nhận xét: "Bông hoa là tấm danh thiếp Coco Chanel đơn giản, không lời".
Chanel cài hoa trà lên thắt lưng áo khoác thời trẻ. Ảnh: Chanel.
Từ thời trẻ, thiếu nữ Gabrielle Chanel đã tô điểm cho trang phục bằng hoa trà. Người ta bắt gặp Coco cài hoa lên áo khoác trong lần đi biển Etretat (Pháp) năm 1913. 10 năm sau, nhà thiết kế lần đầu giới thiệu những bộ váy đính hoa. Cũng từ đây, loài hoa thường xuyên xuất hiện trên váy áo, trang sức của bà: cài bên thắt lưng, trên vòng tay, ve áo, mũ, cúc áo, in lên nền váy. Hoa được thể hiện đa dạng từ lông, voan, vải tweed, satin tới kim cương, ngọc trai hay ruby.
Bông hoa còn theo bà tới căn hộ xa hoa tại địa chỉ 31 rue Cambon (Paris). Không gian tràn ngập những bức bình phong cổ khắc hình hoa trà Trung Quốc, vải bọc nệm ghế, những chi tiết kiến trúc, điêu khắc... Thậm chí, có lần người bạn hỏi Chanel ăn gì vào bữa sáng, bà hóm hỉnh trả lời: "Một bông trà".
Coco Chanel chưa bao giờ thực sự nói lý do bà yêu hoa trà. Tất cả dựa trên những suy đoán và giai thoại về cuộc đời nhà thiết kế. Theo Solitaire Magazine, Chanel say mê loài hoa phương Đông này từ năm 13 tuổi, khi xem vở kịch Trà hoa nữ. Nữ nghệ sĩ Sarah Bernhardt trong vai kỹ nữ Marguerite Gautier thường cài những bông hoa trà đỏ khi tới kỳ kinh nguyệt và hoa trà trắng lúc đến với người tình. Điều này gây ấn tượng mạnh với Chanel. Sau này, khi yêu Arthur Edward "Boy" Capel, món quà đầu tiên bà nhận được từ người tình là một đóa trà trắng. Chuyện tình đẹp nhưng bi kịch để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhà thiết kế. Nhiều năm sau ngày Edward qua đời, Chanel vẫn đặt bó hoa trà lên mộ ông để kỷ niệm tình yêu giữa hai người.
Ngoài ra, phim tài liệu ngắn của nhà mốt còn bổ sung chi tiết Coco Chanel yêu thích bông cài áo hoa trà của những quý ông Pháp bảnh bao, trang nhã đương thời, tiêu biểu là nhà văn Marcel Proust.
Bộ sưu tập trang sức cao cấp "1.5 - 1 Camélia 5 Allures" (một bông trà, năm mê hoặc), ra mắt năm 2019. Video: Gemologue.
Sau khi nhà tạo mẫu qua đời năm 1971, hoa trà thành di sản sống của bà - một biểu tượng đặc trưng cho thương hiệu Chanel. Mỗi bông hoa bằng vải, mất 40 phút làm thủ công, thường xuất hiện trên bao bì sản phẩm. Thương hiệu chuyên cắt may, chế tác hoa Maison Lemarié mỗi năm giao tới Chanel 20.000 mẫu hoa với nhiều chất liệu, kích thước khác nhau. Đóa hoa nổi trên bảng trang điểm, viền son môi, nút áo, vòng tay, đồng hồ, mặt nhẫn...
Hoa trà thành cảm hứng xuyên suốt nhiều bộ sưu tập đồng hồ, trang sức thương hiệu Chanel. Bộ sưu tập 1.5 - 1 Camélia 5 Allures ra mắt năm 2019 tập hợp 50 mẫu trang sức biến tấu từ loài hoa, gồm vòng cổ, trâm cài áo, hoa tai, nhẫn... Trước đó, 99 thiết kế từ bộ sưu tập Jardin de Camélias hay khung kim loại trên đồng hồ Première đều lấy cảm hứng từ loài hoa của mùa đông.
Hai người kế nhiệm Coco - Karl Lagerfeld, Virginie Viard - thường đưa bông hoa vào những sáng tạo của mình, thể hiện lòng tôn vinh nhà mốt và người sáng lập. Hoa trà thành biểu tượng tình yêu trong những mẫu váy cưới của Karl từ những năm 1990 tới tận khi ông mất. Ông cho người mẫu Shalom Harlow diện thiết kế trắng cut-out hình hoa trà để mở màn show couture 1997, hay đính hàng trăm bông hoa lên váy cô dâu để kết show couture năm 2005. 10 năm sau, ông đặt một bông hoa lên ve áo vest của Kendall Jenner. Những thiết kế váy cưới của Karl Lagerfeld đều thành kinh điển. Virginie Viard, trong gần hai năm giữ vai trò giám đốc sáng tạo Chanel, cũng đưa loài hoa biểu tượng lên áo khoác ngắn trong bộ sưu tập Pre-fall 2019, cài bông trà đỏ lên mũ phớt vào mùa mốt Xuân Hè 2020.
(Từ trái sang phải) Hoa trà thể hiện trên đầm Haute Couture Xuân Hè 1997, Haute Couture Thu Đông 2005, Haute Couture Thu Đông 2015, Pre-fall 2020. Ảnh: Condé Nast, Indigital, Gorunway.
Là huyền thoại làng mốt, Coco Chanel để lại di sản thiết kế có tầm ảnh hưởng lớn, tạo nên những cuộc cách mạng thời trang.
Sinh năm 1883 ở thị xã Saumur (Pháp), sau khi mẹ qua đời, cô bé 12 tuổi Gabrielle Chanel được bố gửi vào trại trẻ mồ côi của tu viện Aubazine. Trong những năm tháng ở đây, bà được dạy nghề may, nhưng lại nuôi mộng làm ca sĩ bởi có giọng hát trời phú. Năm 18 tuổi, Gabrielle rời trại trẻ, theo đuổi đam mê tại quán rượu vùng Vichy và Moulins, lấy nghệ danh Coco. Khi làm ca sĩ phòng trà để mưu sinh, Chanel bắt đầu quan sát quần áo, trang phục của mọi người và đúc kết: "Quá rườm rà nhưng không hề quyến rũ".
Coco từ bỏ ca hát rồi bị cuốn theo cuộc tình với Etienne Balsan - thợ may người Pháp. Nhờ sự hỗ trợ của người tình giàu có, bà mở cửa hàng riêng, bắt đầu thiết kế mũ, váy áo, trang phục. Nhà tạo mốt thích sửa quần áo bạn trai để mặc, giới thiệu bộ váy tweed không cổ, phá bỏ các tiền lệ thiết kế thời trang nữ. Chanel jacket, suit bằng vải tweed không cổ, túi Chanel Boy, túi trần trám 2.55 thêm quai đeo vai để giải phóng đôi tay phụ nữ, Little Black Dress (LBD) lấy tông đen làm chủ đạo, giày hai tông, áo thủy thủ, nước hoa Chanel No.5.... Tất cả đều kinh điển, được giới thượng lưu đương thời và ngày nay phát cuồng.
Từ mẫu đầm đen nhỏ ban đầu, được giới thiệu năm 1926, Coco Chanel đã tạo cảm hứng cho nhiều thiết kế kinh điển về sau: (từ trái sang phải) bộ sưu tập New Look của Dior năm 1947, váy hiệu Givenchy của Audrey Hepburn năm 1961, váy "báo thù" của công nương Diana năm 1994. Ảnh: Ian Jones, Tư liệu.
Phong cách thời trang cách tân, thanh lịch, mạnh mẽ song không mất vẻ nữ tính của bà làm bùng nổ cuộc cách mạng trong làng mốt thế kỷ 20, truyền đi thông điệp về sự độc lập, tự do, tạo tiền đề cho thời trang nữ đương đại. Những đóng góp của Chanel vẫn ảnh hưởng lớn tới làng mốt hiện đại. Các nhà thiết kế nổi tiếng hay giới mộ điệu thường lấy bà làm cảm hứng sáng tạo. Tác giả Megan Hess viết trong lời mở đầu cuốn sách Coco Chanel: The Illustrated World of a Fashion Icon: "Hiếm ai trong lịch sử thời trang có thể đo đếm hết ảnh hưởng của Coco Chanel".
Bảo Thư