Các quan chức quốc phòng Mỹ ngày 7/10 cho biết tàu ngầm hạt nhân USS Connecticut va phải một vật thể khi di chuyển dưới nước ở khu vực Biển Đông, khiến một số thủ thủ bị thương nhẹ. Tàu ngầm Connecticut sau đó tự di chuyển về căn cứ hải quân trên đảo Guam, nơi hải quân Mỹ sẽ điều tra và đánh giá toàn diện về sự cố.
Hải quân Mỹ chưa tiết lộ nguyên nhân khiến tàu ngầm Connecticut gặp tai nạn. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định sự cố có thể do môi trường ồn ào tại khu vực nhộn nhịp tàu bè qua lại như Biển Đông, cũng như địa hình phức tạp dưới đáy biển khiến cảm biến trên tàu ngầm 8,5 tỷ USD của Mỹ gặp vấn đề trong nhận thức tình huống.
"Đó có thể là vật thể đủ nhỏ khiến các hệ thống thủy âm trên tàu bỏ sót trong một môi trường quá nhiều tiếng ồn", Alessio Patalano, chuyên gia chiến sự và chiến lược tại Học viện Hoàng gia Anh ở London, nói về vật thể tàu Connecticut nghi va phải.
Tàu ngầm USS Connecticut trở về căn cứ hải quân Kitsap-Bremeton ở bang Washington, Mỹ tháng 5/2018. Ảnh: US Navy.
Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia cho biết các tàu ngầm hải quân sử dụng hệ thống thủy âm thụ động để phát hiện các vật thể trong vùng nước xung quanh bằng âm thanh vọng lại.
Cơ chế làm việc của thủy âm thụ động khác với hệ thống thủy âm chủ động, vốn liên tục phát ra tiếng ping và ghi lại khoảng thời gian tiếng vọng dội lại để xác định khoảng cách với vật thể.
Hệ thống thủy âm thụ động cho phép tàu ngầm giữ yên tặng và ẩn mình trước đối phương, song đồng nghĩa chiến hạm này phải sử dụng nhiều hệ thống thủy âm thụ động và các thiết bị khác để xác định vị trí một vật thể trên đường đi.
Các chuyên gia nhận định Biển Đông là một trong những tuyến hàng hải và ngư trường nhộn nhịp nhất thế giới, do đó tiếng ồn từ tàu thuyền trên mặt nước có thể gây nhiễu tín hiệu thủy âm, khiến thủy thủ trong tàu ngầm không nhận biết được những vật thể gây nguy hiểm dưới lòng biển.
"Tùy thuộc địa điểm xảy ra sự cố, các loại nhiễu tiếng ồn, vốn thường đến từ hoạt động giao thông phía trên, có thể ảnh hưởng đến các cảm biến hoặc việc vận hành chúng", Patalano cho biết.
Carl Schuster, từng giữ chức chỉ huy chiến dịch tại Trung tâm Tình báo Liên hợp thuộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, cho biết không chỉ riêng hoạt động di chuyển của tàu thuyền gây ra vấn đề cho tàu ngầm ở Biển Đông.
"Đó là khu vực có môi trường âm thanh rất tệ", cựu hạm trưởng Schuste nói. "Đặc tính của vùng nước này cũng gây ra vấn đề. Tiếng ồn đến từ dòng chảy quanh các đảo và đá cùng các điều kiện hải lưu không đồng nhất ảnh hưởng tới việc tiếp nhận âm thanh".
USS Connecticut cập quân cảng Yokosuka, Nhật Bản ngày 31/7. Ảnh: US Navy.
Schuster còn cho rằng địa hình gồ ghề bên dưới đáy Biển Đông cũng có thể là lý do khiến tàu ngầm Connecticut gặp nạn. "Đây là khu vực đòi hỏi tàu ngầm phải lập bản đồ đáy biển liên tục. Bạn có thể đâm vào một ngọn núi ngầm chưa được phát hiện tại đây. Đó là lý do các quốc gia trong khu vực cùng Mỹ và Trung Quốc liên tục khảo sát đáy biển".
Giới chuyên gia quân sự cho rằng vụ va chạm ngày 7/10 có thể gây thiệt hại kinh tế rất lớn do Connecticut là một trong ba chiếc thuộc lớp tàu ngầm tấn công nhanh Seawolf, với chi phí ước tính tới 8,5 tỷ USD/chiếc.
Connecticut được hạ thủy tháng 9/1997 và biên chế tháng 12/1998. Chiến hạm có lượng giãn nước hơn 9.000 tấn, dài 107,5 m, được trang bị lò phản ứng hạt nhân 34 MW, được trang bị 8 ống phóng ngư lôi 660 mm có thể phóng tên lửa hành trình Tomahawk, tên lửa diệt hạm Harpoon và ngư lôi Mk.48.
Nguyễn Tiến (Theo CNN)