Đây là một trong những nội dung nằm trong quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, được trình tại buổi thẩm định quy hoạch ngày 23/3 ở Hà Nội, do Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chủ trì.
Theo báo cáo, giai đoạn 2011-2019, Hà Tĩnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) bình quân 11,53% một năm, luôn ở mức cao hơn trung bình cả nước (6,51% mỗi năm). Từ năm 2016, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đều đứng đầu so với các tỉnh Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế).
Một góc của dự án Formosa ở thị xã Kỳ Anh. Ảnh: Đức Hùng.
Là một trong số 10 tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất của cả nước, song lãnh đạo Hà Tĩnh thừa nhận, thực chất chưa phải xuất phát từ nội lực của tỉnh mà một phần đây là thời kỳ Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa đầu tư thiết bị, máy móc, vật tư để xây dựng cơ bản. Bên cạnh đó là nguồn đầu tư của nhà nước cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng Khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh) và giải phóng mặt bằng mỏ sắt Thạch Khê ở huyện Thạch Hà (hiện mỏ đang tạm dừng khai thác vì gặp nhiều vướng mắc).
Do đó, Hà Tĩnh muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào nhà máy Formosa. Tỉnh ưu tiên phát triển bốn lĩnh vực kinh tế trọng điểm gồm: công nghiệp luyện thép, chế biến và chế tạo năng lượng; nông, lâm, thủy, sản; thương mại, dịch vụ, logistics; du lịch. Mục tiêu đến năm 2025, GRDP bình quân đầu người cao hơn các tỉnh Bắc Trung Bộ. Năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước với GRDP bình quân gần 7.000 USD, nâng lên 17.700 USD vào năm 2045 và 26.000 USD vào năm 2050.
Theo lãnh đạo tỉnh, để đạt được kế hoạch này sẽ đối mặt nhiều khó khăn, thách thức như: điều kiện tự nhiên và vị trí cảng của địa phương kém thuận lợi; hệ thống hạ tầng dù đã được đầu tư trong giai đoạn 2011-2019 song chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển; thiếu hụt lao động có kỹ năng; sự cạnh tranh trong huy động nguồn lực; thách thức về biến đổi khí hậu và an ninh trật tự...
Bối cảnh chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới. Ảnh: Đức Hùng
Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, nếu tập trung quá lớn vào Formosa có thể sẽ gặp những rủi ro cao. Ông Dũng đề nghị tỉnh Hà Tĩnh trước hết phải dự vào những tiềm năng sẵn có, xác định lại các ngành kinh tế để chọn ra mũi nhọn, không phát triển dàn hàng ngang.
Bản quy hoạch của tỉnh Hà Tĩnh nhận được 25 ý kiến đồng ý, trong đó có một ý kiến đồng ý hoàn toàn, không bổ sung; 24 ý kiến đề nghị điều chỉnh, bổ sung một số điểm về đánh giá tác động của thiên tai; kết nối hạ tầng tỉnh với hệ thống hạ tầng quốc gia; quan tâm đến giải pháp phát triển kinh tế số...
Lãnh đạo Hà Tĩnh cho biết sẽ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện quy hoạch để đáp ứng mục tiêu phát triển của tỉnh.
Tập đoàn Formosa đầu tư vào Hà Tĩnh năm 2008, tập trung vào các hạng mục như nhà máy luyện gang thép, cảng nước sâu, tổng đầu tư là 28,5 tỷ USD (giai đoạn một hơn 10 tỷ USD), thời gian thuê đất 70 năm.
Hiện, lò cao sản xuất phôi thép của công ty đã đưa vào vận hành từ năm 2017, công suất hàng năm từ 5-7 triệu tấn. Mỗi năm doanh nghiệp này đóng góp cho ngân sách Nhà nước hàng nghìn tỷ đồng, giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương.
Ngoài đóng góp về kinh tế, quá trình đầu tư tại Hà Tĩnh, Formosa liên quan nhiều vụ việc, đáng kể nhất là sự cố môi trường biển dọc các tỉnh miền Trung, phải bồi thường 500 triệu USD để khắc phục hậu quả vào tháng 6/2016.