Khi trời còn chưa sáng, dưới cái lạnh cắt da cắt thịt của mùa đông Sapa, Hà Thị Hậu xỏ đôi giày chạy lấm lem bùn đất và chuẩn bị ra đường. Cô đóng nhẹ cánh cửa vì phía trong cậu con trai vẫn còn đang say giấc. Hôm nay là một ngày bình thường, Hậu bắt đầu mọi thứ bằng việc chạy 15 km. Còn nếu là cuối tuần, cô sẽ chạy trên 30 km.
Ngày nắng cũng như ngày mưa, bất kể đông hay hè, mỗi tuần đều đặn 5 ngày, những con đường uốn lượn của Sapa với những đoạn dốc cao đủ sức làm nản lòng bất kỳ người đi bộ nào trở thành nơi tập luyện quen thuộc của bà mẹ đơn thân 33 tuổi. Chạy nhiều đến nỗi cô nhớ rõ từng khúc cua, gốc cây ven đường. Người dân ở một vùng chưa biết nhiều đến marathon như Sapa tỏ vẻ hiếu kỳ khi ngày nào cũng gặp cô hai lần.
Hậu trong một buổi tập chạy trail trên những ngọn núi cao ở Sapa. Ảnh: NVCC
Chạy mỗi buổi sáng là thói quen được Hà Thị Hậu duy trì bắt đầu từ tháng 7/2020, tức là chỉ cách đây hai năm. Covid-19 xảy ra, cô cần tìm một hoạt động rèn luyện sức khỏe, giết thời gian trống mỗi ngày. Vậy mà, chỉ chừng đó thời gian, cô gái quê Sapa đã "bỏ túi" hàng chục danh hiệu lớn nhỏ, trong đó có 7 lần vô địch các giải chạy trail với một trong số đó có độ dài 70 km, một lần về nhì và một lần vô địch cự ly 42 km tại VnExpress Marathon.
"Chạy bộ trở thành niềm vui của tôi. Những gì tôi làm chỉ là tập luyện và thi đấu theo sức mình. Thời gian 2 năm qua cho tôi nhiều thứ, quan trọng nhất là niềm vui trong cuộc sống", Hà Thị Hậu nói với nụ cười tươi trên môi. Quả thật, người ta ít thấy cô căng thẳng ở những khoảnh khắc bứt tốc đua vô địch. Thậm chí cô còn tạo dáng ăn mừng rạng rỡ nhất có thể khi băng qua vạch đích.
Trước khi trở thành "ngôi sao mới nổi" của làng chạy theo cách gọi của nhiều người, Hà Thị Hậu làm công việc cho thuê xe máy và dẫn tour du lịch tại Sapa. Công việc gián đoạn vì dịch và lo ngại tăng cân, Hậu đã nghe theo lời khuyên của người yêu cũ là anh Eduardo và bắt đầu tập luyện chạy bộ.
Eduardo là người Mexico hiện đang sống tại Hong Kong. Hậu gặp anh trong một lần dẫn đoàn phượt xe máy. Từ đó, cả hai bắt đầu hẹn hò. Cứ mỗi ba tháng, Eduardo lại về Việt Nam để làm bạn chạy với Hậu. "Anh truyền rất nhiều cảm hứng và luôn khiến tôi có cảm giác được tận hưởng mỗi khi chạy", Hậu kể. Nhưng vì yêu xa và không có nhiều thời gian gặp mặt, cả hai đã quyết định dừng lại. Sau đó, việc tập luyện vẫn tiếp diễn như một thói quen không thể thay thế.
Lịch tập của Hà Thị Hậu đơn giản đến không cần giáo án. Mỗi tuần, cô tập năm ngày. Hai ngày chạy nhẹ nhàng từ 10 đến 15 km, một ngày chạy theo nhịp tim 15 km, một ngày chạy interval 10 km và một ngày chạy dài 25 đến 30 km. Hậu tập vào lúc sáng sớm, sau đó dành thời gian cho công việc. Thời gian còn lại cô dùng để phục hồi và chăm sóc cậu con trai 6 tuổi.
"Sinh ra, lớn lên, tập luyện trong không khí lạnh ở Sapa và những ngọn đồi dốc đến hút tầm mắt cho tôi một lá phổi khỏe hơn người bình thường. Xuống đồng bằng chạy tôi lại thấy nhàn hơn rất nhiều", runner 33 tuổi chia sẻ.
Hậu thích chạy trên những con đường uốn lượn ở nơi mình sống. Ảnh: NVCC
Giải đấu phong trào đầu tiên Hậu tham gia là đường trail nhỏ dài 21 km với mục tiêu kiểm chứng thành quả tập luyện. Bất ngờ, cô vô địch, thậm chí còn về trước các đồng nghiệp nam đến 28 phút. "Đó là giây phút thay đổi cuộc đời. Vừa qua vạch đích, tôi chợt nhận ra bản thân đủ khả năng để trở thành một người chạy siêu địa hình giỏi", Hậu nói.
Vậy là trong một năm tiếp theo, cô tham gia liền thêm 6 giải trail khác. Kết quả, cô khiến những chân chạy lâu năm phải ngỡ ngàng khi thâu tóm mọi danh hiệu, trong đó có cuộc thi chạy trail nổi tiếng 70 km tại Mộc Châu.
Nếu có ai chứng kiến khoảnh khắc thi đấu của Hà Thị Hậu, chắc chắn sẽ không khỏi bất ngờ. Chân chạy sinh năm 1989 chinh phục những địa hình hiểm trở "dễ như ăn bánh" và thể hiện một phong thái tự tin như một nhà vô địch thực thụ, điều hiếm khi xuất hiện ở những người mới.
Chạy trail chưa đủ, năm 2022, Hà Thị Hậu lấn sân sang chạy full marathon. Cô tham gia hai kỳ VnExpress Marathon gần nhất tại Quy Nhơn và Hạ Long, với nền nhiệt trên 30 độ C vào mùa hè. Lần đầu ở Quy Nhơn, chân chạy có biệt danh "kim cương Sapa" khiến 10.000 vận động viên trầm trồ khi cạnh tranh với tuyển thủ điền kinh Phạm Thị Bình suốt 25 km. Cô chỉ chịu tụt lại phía sau vì chuột rút và chấp nhận về Nhì. "Tôi nghĩ nếu không bị chuột rút, thành tích sẽ tốt hơn nhiều", cô nói. Nhưng Hậu cũng tìm được lý do để tự an ủi vì bản thân chưa từng có kinh nghiệm hay thành tích chạy full marathon, trong khi Phạm Thị Bình là vận động viên chuyên nghiệp.
Chân chạy có sở trường thi đấu trên đường nhiều dốc và hiểm trở. Ảnh: VM
Sau giải Quy Nhơn, Hậu hạ quyết tâm phải một lần chinh phục cự ly full marathon để làm dày thêm bảng thành tích. Kỳ thực, chân chạy đã làm được tại giải ở Hạ Long. Đứng ở vạch xuất phát, cô gái người Sapa nở một nụ cười rất tươi. Nụ cười này được cô duy trì suốt đường chạy và cho đến tận khoảnh khắc cô vượt qua vạch đích.
Những đoạn dốc như đường dẫn lên cầu Bãi Cháy là nỗi khiếp sợ của hầu hết mọi runner, trừ Hà Thị Hậu. Với sở trường chạy trail, những con dốc trở thành "đồng minh" đưa cô vượt Lèo Thị Tình ở nửa sau chặng đua. Hậu duy trì khoảng cách an toàn đến 5 phút so với đối thủ và cán đích sau 3 giờ 12 phút.
Đây chưa phải thành tích tốt nhất của Hậu nhưng cũng khiến cô vui vì hoàn thành mục tiêu đề ra. Đứng trên bục trao giải, cô cười rất tươi và tự nhủ sẽ mang quà chiến thắng về cho con trai đang đợi ở nhà.
"Con trai là lẽ sống và truyền rất nhiều động lực để tôi cố gắng", chân chạy tâm sự và khẳng định sẽ không có Hà Thị Hậu ngày hôm nay nếu không có cậu bé phía sau. Cậu bé cũng được mẹ truyền cảm hứng và có tình yêu thể thao từ sớm. Nhờ vậy, em tự lập và rất ngoan.
Những tấm huy chương mà Hậu mang về sau mỗi giải chạy là món quà tinh thần, nuôi dưỡng tình yêu thể thao và giúp em trở thêm mạnh mẽ. Ngược lại, nhìn con ngày càng khôn lớn, người mẹ đơn thân cũng hạnh phúc và vững tin hơn trên hành trình của mình.
Hà Thị Hậu ăn mừng sau vạch đích VM Hạ Long. Ảnh: VM
Sau thành công ở hai giải gần nhất, "kim cương Sapa" muốn tiếp tục chinh phục những cột mốc mới ở cự ly full marathon. Mục tiêu trước mắt của chân chạy là tập luyện và bảo vệ chức vô địch khi thi đấu tại VnExpress Marathon Nha Trang ngày 28/8. Mục tiêu xa hơn là phá kỷ lục full marathon của hệ thống VM là 2 giờ 53 phút 33 giây đang được Phạm Thị Huệ nắm giữ.
"Tôi hy vọng trong tương lai sẽ có thêm nhiều người giống mình, khám phá ra tiềm năng chạy và chiến thắng. Phụ nữ Việt Nam rất mạnh mẽ và thể thao là một phần quan trọng để nâng cao vị thế của họ", Hà Thị Hậu nói.
Hoài Phương
