Sáng 31/5, giải trình tại phiên thảo luận kinh tế xã hội của Quốc hội, đề cập vụ gian lận điểm thi THPT quốc gia năm 2018 ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nói: "Bộ và cá nhân tôi là Bộ trưởng, phụ trách ngành, xin nhận trách nhiệm và thiếu sót ở một số việc".
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ giải trình trước Quốc hội về kỳ thi THPT quốc gia 2018 với nhiều gian lận. Video: VTV
Bộ trưởng Nhạ nhận trách nhiệm về ba vấn đề gồm: phần mềm chấm thi trắc nghiệm còn lỗ hổng để đối tượng xấu lợi dụng, làm sai lệch kết quả thi; phổ biến quy chế và tập huấn nghiệp vụ một số khâu (nhất là chấm thi) ở một số địa phương chưa chi tiết, hiệu quả và cuối cùng công tác thanh tra, giám sát của Bộ ở một số địa phương chưa sâu sát.
Ngoài trách nhiệm của Bộ trưởng, ông Nhạ cho rằng Ban chỉ đạo thi cấp tỉnh của một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ vai trò tổ chức thi theo phân cấp. Việc lựa chọn cán bộ tổ chức thi chưa chặt chẽ, thậm chí biến chất, cấu kết cắt xén hoặc vô hiệu hóa quy trình thi nhằm nâng điểm cho thí sinh.
Từ phản ánh gian lận thi THPT quốc gia, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rà soát quy trình và hướng dẫn xử lý. Bộ Công an chủ trì, cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo điều tra tiêu cực tại Hòa Bình, Sơn La, Hà Giang. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp của sự việc nên Bộ Công an chưa kết thúc quá trình điều tra.
"Quan điểm của chúng tôi là xử lý nghiêm minh. Bộ đã đề nghị các địa phương xem xét, xử lý cán bộ, công chức, viên chức và phụ huynh có hành vi gian lận điểm thi cho con em; cương quyết đưa ra khỏi ngành giáo dục cán bộ giáo viên có sai phạm", ông Nhạ nói.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ phát biểu tại Quốc hội. Ảnh: XH
Người đứng đầu ngành giáo dục cho biết, trong kỳ thi THPT quốc gia 2019, Bộ đã đề ra nhiều giải pháp khắc phục hạn chế, như: tăng cường phổ biến quy chế và tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ coi thi, chấm thi, thanh tra thi kỹ năng phòng chống, phát hiện gian lận, nhất là hành vi sử dụng công nghệ cao. Địa bàn có khả năng xảy ra tiêu cực sẽ được tăng cường thanh tra.
Năm 2018 việc chấm thi trắc nghiệm giao cho địa phương chủ trì nên xảy ra nhiều tiêu cực. Rút kinh nghiệm, năm nay Bộ Giáo dục và Đào tạo giao các trường đại học chủ trì chấm bài trắc nghiệm, đặt camera giám sát phòng lưu trữ đề thi/bài thi, phòng chấm thi 24/24 giờ; nâng cấp phần mềm chấm thi theo hướng mã hóa toàn bộ dữ liệu, đánh phách điện tử Phiếu trả lời trắc nghiệm...
Đối với bài thi tự luận Ngữ văn do Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì chấm, Bộ quy định chặt chẽ hơn khâu chấm 2 vòng độc lập, chấm kiểm tra tối thiểu 5% số bài thi, trong đó bài đạt điểm cao phải được chọn để chấm kiểm tra.
"Tôi cũng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể và đặc biệt là đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, hỗ trợ ngành giáo dục tổ chức kỳ thi 2019 diễn ra thành công, lấy lại niềm tin của xã hội", Bộ trưởng Nhạ nói.
Đây là lần thứ hai Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo nhận trách nhiệm về sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia. Tại phiên họp Chính phủ tháng 7/2018, sau khi báo cáo tình hình tổ chức thi và việc xử lý tiêu cực trong khâu chấm thi ở một số địa phương, Bộ trưởng Nhạ nói: "Trước các sai phạm tại một số địa phương, với trách nhiệm của mình, tôi xin nhận trách nhiệm".
Ông cũng cho rằng sai phạm thì phải xử lý nghiêm, nhưng "không vì sai phạm ấy mà phủ nhận toàn bộ kết quả của kỳ thi THPT quốc gia và vội vàng đề nghị xóa bỏ kỳ thi này như một số ý kiến đặt ra".
Ngày 11/7/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố điểm thi THPT quốc gia. Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La có số lượng điểm giỏi cao bất thường. Công an xác định có 114 thí sinh ở Hà Giang được nâng điểm và đã trả về điểm thực trước mùa xét tuyển vào đại học, cao đẳng năm 2018.
Hòa Bình, Sơn La phải đến tháng 3/2019 Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo mới có kết luận điều tra và công bố điểm chấm thẩm định. Kết quả 64 thí sinh ở Hòa Bình và 44 ở Sơn La được nâng điểm. Trong đó, có thí sinh được nâng tới 9,25 điểm một môn và 26,55 điểm tất cả môn. Nhiều em từ điểm giỏi biến thành điểm liệt.
Khoảng 20 cán bộ giáo dục, công an của ba tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình đã bị khởi tố, nhưng người đứng đầu ngành giáo dục, ban chỉ đạo thi ở ba tỉnh vẫn chưa bị xử lý.
>>Chín tháng vạch trần mánh gian lận thi THPT quốc gia 2018
>>51 thí sinh được nâng điểm đang học tại các đại học
>>Nhiều sinh viên bất bình vì mất cơ hội cho người gian lận điểm
>>Đề nghị công khai danh tính người mua điểm thi