* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Tác phẩm là phần tiếp nối của Top Gun (1986), dự án hành động lấy cảm hứng từ chương trình huấn luyện phi công hải quân cùng tên của chính phủ Mỹ, bối cảnh 36 năm sau sự kiện ở phần một. Tom Cruise tiếp tục giữ vai chính Pete Mitchell (tên hiệu Maverick). Maverick cố tình giữ chức đại úy trong quân đội, không muốn lên hàm vì thích trực tiếp lái máy bay.
Một ngày, đồng đội cũ Iceman (Val Kilmer) - nay giữ chức đô đốc - triệu tập Maverick cho nhiệm vụ đặc biệt. Anh phải huấn luyện một nhóm phi công ưu tú tốt nghiệp từ chương trình Top Gun để thực hiện một chiến dịch đánh bom căn cứ quân sự của kẻ thù ở nước ngoài. Một trong số người được tuyển chọn là Rooster (Miles Teller), con trai Goose - người đồng đội từng hy sinh khi làm nhiệm vụ cùng Maverick.
Kịch bản Top Gun: Maverick theo môtíp những bom tấn hành động của Hollywood cuối thế kỷ 20. Câu chuyện phim đơn giản, được chia theo cấu trúc ba hồi kinh điển. Các nút thắt trong phim được thiết kế hợp lý để phát triển câu chuyện nhưng không tạo ra nhiều bất ngờ. Ở hồi đầu và cuối, Top Gun: Maverick tập trung gợi cho khán giả những kỷ niệm về tập phim năm 1986. Êkíp cũng đưa Maverick trở lại với chiếc F-14 Tomcat, loại máy bay tiêm kích gắn liền với anh. Các nhân vật của phần trước như Iceman, Goose được lồng ghép một cách khéo léo. Sự cạnh tranh của hai chàng phi công Rooster - Hangman cũng khiến người xem nhớ lại hình ảnh Maverick và Iceman thời trẻ.
Hồi hai của phim tập trung vào các cảnh hành động của Maverick và nhóm học trò. Họ cùng tập luyện với những chiếc tiêm kích tân tiến nhất của hải quân, vượt qua những giới hạn về kỹ thuật, vật lý nhằm hướng tới nhiệm vụ gần như bất khả thi được cấp trên giao phó. Bên cạnh nhiệm vụ bất khả thi của Maverick, êkíp cũng tập trung khai thác mối quan hệ giữa phi công với Rooster - người anh xem như con ruột - và bạn gái cũ Penny do minh tinh Jennifer Connelly thủ vai. Hai câu chuyện phụ được sắp xếp, gia giảm hợp lý để không ảnh hưởng đến mạch chính, đồng thời tạo thêm nhiều cảm xúc cho người xem.
Bản phim năm 1986 từng được ví von giống một chiến dịch quảng cáo tuyển quân hiệu quả của hải quân Mỹ. Bộ phim ngợi ca những người lính trẻ trung, yêu đời và luôn sẵn sàng lao vào những nơi nguy hiểm khi tổ quốc cần. Theo số liệu của hải quân Mỹ, số lượng thanh niên tình nguyện nhập ngũ đã tăng 500% trong năm sau khi Top Gun ra mắt.
Nam chính Pete Mitchell vẫn giữ tính cách khẳng khái, hào sảng nhưng nổi loạn, không tuân thủ những quy tắc nghiêm ngặt của quân đội. Tuy nhiên, anh có phần chững chạc hơn, gương mặt phảng phất nỗi buồn vì những mất mát trong quá khứ. Ở tuổi sắp về hưu, chàng Maverick vẫn sẵn sàng nhận nhiệm vụ mang tính cảm tử từ cấp trên, không hề do dự. Vì tính chất nguy hiểm công việc, Pete cũng ngại nghĩ nhiều đến chuyện tình cảm cá nhân hay lập gia đình.
Sức hấp dẫn của bộ phim đến từ là những phân đoạn hành động kịch tính. Khác với thương hiệu Mission: Impossible, Top Gun: Maverick không đòi hỏi nhiều những cảnh thực chiến, nhào lộn hay rượt đuổi. Đa phần phân đoạn hành động của phim là các buổi luyện tập, các cuộc không chiến giữa các chiến cơ. Các phi công chuyên nghiệp của hải quân trực tiếp tham gia cố vấn cho bộ phim. Tom Cruise cùng đồng nghiệp phải cảnh bay thật trên phi cơ cùng họ để cho ra những thước phim chân thực nhất có thể. Êkíp dùng các cú máy từ trên cao (overhead shot) để diễn tả cảnh máy bay nhào lộn trên không hay cú máy góc nhìn thứ nhất để đặt khán giả vào vị trí của chính phi công trong hoàn cảnh ngàn cân treo sợi tóc. Tốc độ và thời gian là các yếu tố được sử dụng triệt để nhằm tạo sự kịch tính. Tiểu đội của Maverick phải chạy đua với đồng hồ đếm ngược để hoàn thành nhiệm vụ không tưởng.
Bên cạnh câu chuyện về tình đồng đội, Top Gun: Maverick là tuyên ngôn về phong cách sống và làm phim của Tom Cruise.
Christopher McQuarrie - biên kịch của dự án - từng nói trong buổi ra mắt phim tại LHP Cannes hồi giữa tháng 5: "Tom Cruise luôn có một mục tiêu duy nhất trong nghề. Đó là khi chinh phục xong một cột mốc, anh ấy phải tìm thêm một cột mốc khác để theo đuổi".
Nhiệt huyết đó được Tom Cruise thể hiện qua Maverick. Phim mở đầu với phân đoạn nhân vật cố gắng lái máy bay vượt mức tốc độ "March 10" (khoảng 7.000 dặm trên giờ). Tuy nhiên, phi cơ của anh không chịu nổi lực ma sát và vỡ tan giữa không trung. Maverick luôn hướng tới chinh phục những giới hạn không tưởng của cả máy móc và con người. "Điều quan trọng nhất là khiến họ tin rằng điều này hoàn toàn khả thi", nhân vật nói với cấp trên về phương pháp huấn luyện các phi công trẻ tuổi cho nhiệm vụ.
Với Maverick, không có giới hạn dành cho con người khi họ nỗ lực, như bầu trời trước buồng lái của anh, luôn mở rộng vô tận. Thông điệp đó được Tom Cruise lặp lại nhiều lần trong suốt bộ phim, như muốn truyền cảm hứng cho người xem. Ở tuổi 60, tài tử vẫn tiếp tục thử thách bản thân với những cảnh hành động không cần đóng thế. Đứng bên các đàn em như Glen Powell hay Miles Teller, Tom Cruise không hề tỏ ra lép vế về hình thể hay độ trẻ trung.
Top Gun: Maverick như một khúc nhạc ngợi ca về tiềm năng không giới hạn của con người. Từ đầu phim, nam chính muốn chứng minh những chiếc máy bay tự động không thể thay thế hoàn toàn con người. Nhân vật Rooster cũng thường xuyên lặp lại câu thoại về tầm quan trọng của chính bản lĩnh của phi công trong nhiệm vụ sinh tử, không phải chiếc tiêm kích họ đang lái hiện đại đến đâu.
Hướng đi này cũng là sự nâng cấp lớn của bộ phim so với phần trước. Tính nhân văn giúp câu chuyện dễ tiếp cận với khán giả toàn cầu hơn, không dừng lại ở niềm tự hào của người Mỹ về quân đội của họ. Sau những buổi công chiếu đầu tiên, phim nhận đánh giá tích cực từ giới phê bình, đạt điểm tươi 97% theo thống kê của Rotten Tomatoes. Các tờ Variety, Independent hay IndieWire đánh giá tác phẩm là một trong những dự án hay nhất trong sự nghiệp diễn xuất hơn 40 năm của Tom Cruise.
Đạt Phan