'Don't Look Up' - phim hài châm biếm xã hội Mỹ

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

Don't Look Up, phát hành trực tuyến ngày 24/12 trên Netflix, là bom tấn được mong chờ bậc nhất năm nay. Dự án thuộc thể loại trào phúng với nội dung dành cho khán giả trên 18 tuổi, quy tụ dàn sao đình đám như Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Meryl Streep, Timothée Chalamet, Cate Blanchett... Phim do Adam McKay (từng đoạt giải Oscar "Kịch bản gốc xuất sắc" nhờ phim The Big Short) chỉ đạo sản xuất kiêm viết kịch bản.

 

 

Trailer "Don't Look Up".

Phim xoay quanh hai nhà thiên văn học Randall Mindy (Leonardo DiCaprio) và Kate Dibiasky (Jennifer Lawrence) làm việc tại đài thiên văn Subaru, tình cờ phát hiện một sao chổi khổng lồ chưa được đặt tên sắp lao xuống Trái Đất với vận tốc độ đủ để hủy diệt cả hành tinh trong sáu tháng tới. Họ cùng các chuyên gia của NASA đến gặp tổng thống Mỹ Janie Orlean (Meryl Streep) để cảnh báo thảm họa tận thế. Tuy nhiên, bà và con trai (Jonah Hill) phớt lờ vì đang bận cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp diễn ra.

NASA gợi ý Mindy và Dibiasky mang câu chuyện tận thế lên sóng truyền hình để tìm kiếm sự chú ý của công chúng, tạo áp lực để chính phủ hành động. Tuy nhiên, buổi phỏng vấn của hai người thành trò cười khi Dibiasky bị kích động, lăng mạ các MC. Thông tin về sao chổi có thể gây ra thảm họa không được nhiều người quan tâm. Thay vào đó, công chúng thích thú với sự điềm đạm, điển trai của Mindy và bêu riếu Dibiasky như bà cô hằn học, khó tính.

Tác phẩm mang màu sắc phê phán hiện thực xã hội Mỹ dưới một góc nhìn chấm biếm, giễu cợt.

Nhà làm phim Adam McKay vẽ lên bối cảnh nước Mỹ thời hiện đại đầy nhiễu nhương, bị chia cắt bởi các đảng phái, hệ tư tưởng chính trị. Tất cả sự kiện diễn ra - kể cả nguy cơ tận thế - đều có thể bị các chính trị gia, tỷ phú thao túng, nhằm trục lợi cá nhân. Khi nghe tin về sao chổi, tổng thống Orlean nghĩ ra kế hoạch giúp bà thắng cuộc tranh cử và dàn xếp bê bối đời tư. Tỷ phú công nghệ Peter Isherwell (Mark Rylance) gọi tận thế là "cơ hội lớn" vì khối thiên thạch mang theo nhiều kim loại quý đến Trái Đất. Các "cá mập" trên phố Wall mượn câu chuyện để "chèo lái" giá cổ phiếu...

Chọn câu chuyện tận thế, Adam McKay gợi nhớ nhiều chi tiết từ xã hội Mỹ ngoài đời thật khi đối mặt đại dịch. Người dân tranh cãi về độ chính xác của thông tin. Sự bùng nổ của các thử thách quái gở trên mạng xã hội hay bạo loạn trên đường phố. Các nhân vật trong phim lấy cảm hứng từ nhiều người nổi tiếng. Tỷ phú công nghệ Peter Isherwell khiến khán giả liên tưởng tới các doanh nhân Steve Jobs, Elon Musk, Mark Zuckerberg... Sự đa dạng này giúp dàn sao, từ chính đến phụ, đều có đất để bộc lộ khả năng diễn xuất.

Với các nhân vật thú vị và đa dạng, dàn diễn viên hạng A Hollywood thỏa sức bộc lộ khả năng diễn xuất. Leonardo DiCaprio thể hiện giáo sư Mindy "mọt sách". Anh hiền lành, dễ mến nhưng kém khả năng giao tiếp xã hội vì dành quá nhiều thời gian trong trạm thiên văn. Khi được công chúng coi như anh hùng, nhân vật dễ dàng bị khuất phục trước cám dỗ và quyền lực dù bản thân luôn hướng đến những điều tốt đẹp. Màn thể hiện của Leo gợi nhớ đến những phim hài trước đó của anh như Sói già phố Wall (2013), Once Upon a Time In Hollywood (2019)...

Nữ chính Jennifer Lawrence thể hiện tròn vai cô nghiên cứu sinh Kate Dibiasky thẳng thắn, kiên định. Cô mang hình bóng phụ nữ theo chủ nghĩa nữ quyền hiện đại, không chịu luồn cúi như đồng nghiệp Mindy trước giới chính trị hay doanh nhân. Nhân vật gây cười với những hành động nghiêm túc quá mức, lời thoại bỗ bã.

Tuyến phụ có nhiều đất diễn và ghi dấu ấn. Meryl Streep thành công trong việc diễn tả tính cách vô trách nhiệm, ích kỷ của Tổng thống Orlean. Cate Blanchett hóa thân MC truyền hình nóng bỏng nhưng luôn toát lên vẻ giả tạo trong hành động, lời nói. Timothée Chalamet vào vai chàng trai thuộc thế hệ Z, chìm đắm trong trò chơi điện tử, thờ ơ với thực tế xung quanh nhưng vẫn giữ được vẻ lãng tử, mộng mơ. Nhân vật của Jonah Hill chế giễu giới con cháu các gia đình chính trị tại Mỹ, thường có những hành động, lời nói gây tranh cãi, xa rời thực tế.

Adam McKay cũng cố gắng thể hiện tình trạng người Mỹ thiếu niềm tin và thờ ơ trước những vấn đề lớn của nhân loại. Họ chìm đắm trong các vụ bê bối của người nổi tiếng, rối loạn trước những thuyết âm mưu không có cơ sở khoa học. Mọi lĩnh vực đều là cuộc chiến về thông tin, nơi sự thật bị xóa mờ bởi những chiêu trò truyền thông. Tên phim Don't Look Up nói về hiện trạng nhiều người lảng tránh, bàng quan trước các vấn đề hệ trọng thế giới. Họ chọn cách cúi đầu chăm chú vào màn hình điện thoại, không nhìn thẳng vào sự thật là ngôi sao chổi trên trời đang lao vào Trái Đất.

Cuối phim, êkíp lồng ghép thông điệp về tình yêu thương, sự kết nối của con người trong hiểm nghèo. Đồng thời, phim nhắc nhở mọi người nhìn thẳng vào sự thật, tin tưởng khoa học và sống với tinh thần tích cực, lạc quan.

Don't Look Up có ngôn ngữ điện ảnh mới mẻ, độc đáo và mang đậm phong cách làm phim Offbeat (lệch chuẩn) của Adam McKay.

Tác phẩm có lối cắt dựng rất khác các phim điện ảnh thông thường. Êkíp cố ý tạo ra những pha chuyển cảnh đột ngột, khi nhân vật chưa nói hết thoại hoặc nhạc nền đang phát dở dang. Đạo diễn thêm nhiều cảnh trám không liên quan đến bối cảnh xảy ra tình huống để tạo sự bất ngờ, hài hước cho người xem. Khi nhân vật của Jennifer Lawrence đang quát mắng các phóng viên, êkíp chuyển sang cảnh tĩnh mịch của Trái Đất nhìn từ ngoài không gian. Nhiều đoạn được dựng từ các video tài liệu, livestream hay thử thách TikTok với dụng ý châm biếm những xu hướng trên mạng xã hội.

Nhiều chi tiết trong phim gây tranh cãi vì đi ngược các quan điểm thông thường như tính chân - thiện - mỹ trong nghệ thuật. Đạo diễn sử dụng nhiều câu thoại tếu táo về sắc tộc, giới tính để gây cười. Giới phê bình nhận xét nhiều đoạn mang tính đả kích, phản cảm. Đồng thời, câu chuyện phim phần nào mang màu sắc của chủ nghĩa hư vô, với góc nhìn bi quan và hoài nghi về xã hội thực tại. Tuy nhiên, một vài ý kiến nhận xét góc nhìn này thẳng thắn và dũng cảm.

Việc chọn thể loại châm biếm, trào phúng cho chủ đề tận thế phần nào khiến tác phẩm mất đi sức nặng. Don't Look Up dừng lại ở việc liệt kê những điều nhiễu nhương, trái khoáy trong xã hội Mỹ hiện đại, không đưa ra các bình luận hay phân tích. Sự thiếu nghiêm túc trong cách kể chuyện để đẩy cao yếu tố giải trí cũng khiến một số khán giả cảm thấy thông điệp phim hời hợt.

Phim hiện bị giới phê bình đánh giá tiêu cực, chỉ xếp loại "thối" với điểm 55% trên Rotten Tomatoes. Tác phẩm nhận sự hưởng ứng tích cực hơn từ khán giả với điểm trung bình 77% trên Rotten Tomatoes và 7,3/10 theo thống kê của IMDb.

Đạt Phan

• Leonardo DiCaprio và Jennifer Lawrence quay phim mới
• Leonardo DiCaprio đóng phim về thiên văn học
• Jennifer Lawrence bế bụng bầu ra mắt phim