Trả lời:
Giấy quỳ được dùng để đo độ PH, đổi màu xanh khi tiếp xúc với dung dịch có tính bazo. Trường hợp giấy quỳ chuyển sang màu xanh khi nhúng vào rượu là do trong rượu có vị chua. Vị này có thể uống thử cũng nhận ra, không cần dùng đến giấy quỳ. Như vậy, giấy quỳ không có tác dụng trong việc nhận biết rượu dởm.
Trong dân gian lưu truyền một số mẹo đốt rượu để phát hiện có chứa methanol hay đổ rượu ra tay, nếu cảm thấy dính dính là không tốt; hoặc ngửi mùi cồn thơm cay nồng mới là rượu chuẩn... Những cách này đều không chính xác.
Để biết được rượu có chứa methanol hay không thì phải đưa phòng thí nghiệm phân tích, vì rất khó để phân biệt rượu chứa methanol và ethanol bằng mắt thường. Tuy nhiên, methanol thường vị ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn, song khi uống say, lơ mơ thì không thể tỉnh táo nhận biết được.
Ngoài ra, cũng rất khó có thể phân biệt được ngộ độc methanol hay ethanol (rượu thường), vì biểu hiện ban đầu khá giống nhau. Trong đó, methanol là chất lỏng trong suốt, không màu, vừa là chất độc cấp tính vừa là chất độc mạn tính (không có dấu hiệu rõ ràng và không phát tác ngay sau khi ăn). Theo y văn, nồng độ methanol trong rượu từ 20mg/dL đã có thể gây ngộ độc cho người uống, trên 50 mg/dL phải lọc máu cấp cứu và trên 80 mg/dL khả năng tử vong.
Cách duy nhất để hạn chế mua phải rượu dởm là mua của cơ sở uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có thương hiệu hoặc rượu nhà mình làm. Không nên lầm tưởng cứ rượu đắt tiền, rượu ngoại mới an toàn.
Tuyệt đối không uống rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có giấy chứng nhận, rượu pha chế, rượu ngâm với lá hay rễ cây hoặc phủ tạng động vật. Không uống rượu khi đang đói, căng thẳng, hay mệt mỏi. Khi có biểu hiện triệu chứng ngộ độc rượu như mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, nôn... cần đến ngay các cơ sở y tế để điều trị kịp thời.
PGS. TS. Nguyễn Duy Thịnh
Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm
Đại học Bách khoa Hà Nội