Xã hội ta đang ở trong giai đoạn biến động đặc biệt, nơi mà chúng ta chuẩn bị chuyển giao sang thế hệ "hiểu biết hơn về công nghệ, truyền thông". Thời điểm này cũng là giai đoạn chuyển giao vai trò kinh tế giữa các thế hệ khác nhau khi mà thế hệ trước đang nắm lấy thành quả kinh tế sau nhiều năm làm lụng vất vả dư thừa vật chất mà chẳng biết làm gì với nó, tạo ra nhiều sơ hở để nhiều kẻ khác trục lợi thông qua các hoạt động chiếm đoạt công lao động.
Từ đó, trong xã hội đang xảy ra rất nhiều hiện tượng "ngáo" để đánh vào tâm lý của những người sở hữu nhiều tiền của nhưng ít hiểu biết để tự bảo vệ mình. Nó cũng đánh vào thế hệ 'cậu ấm, cô chiêu' đang được tiêu xài tiền của phung phí của cha mẹ mà chưa trải sự đời, như một "tấm chiếu mới".
Hàng hóa 'ngáo' chức năng
Các bạn thường nghe nói tới các sản phẩm đa dụng, đa nhiệm với cái tên nghe khá quen là đa năng. Đa năng là dùng để chỉ một loại sản phẩm có thể sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Thay vì bạn chọn nhiều sản phẩm khác nhau tương ứng với mỗi chức năng, mục đích của mình thì các nhà sản xuất hàng hóa đã cho bạn một sản phẩm với tất cả tính năng, mục đích trong một sản phẩm, dịch vụ.
Mọi chuyện thật tuyệt vời khi bạn chỉ nghe quảng cáo và video giới thiệu sản phẩm, lợi giới thiệu từ những hệ thống sale của nhà bán hàng cho tới khi bạn nhận được sản phẩm và nhận ra rằng nó chỉ như đồ chơi trẻ con, hay những chức năng chỉ khác mà họ quảng cáo chỉ làm cho có. Không thể không đề cập tới một tính năng vô cùng quan trọng và nổi bật của sản phẩm, dịch vụ là "giữ mạng sống, cứu người, chữa bệnh" của các thực phẩm chức năng theo lời quảng cáo từ người bán.
Vấn đề sức khỏe là một trong những ưu tiên hàng đầu của mỗi người, nó là khoản chi lớn thứ hai sau nhu cầu ăn uống. Nên khi thêm tính năng "chữa bách bệnh" do nhà sản xuất vẽ ra tới sản phẩm của mình sẽ nhắm đúng túi tiền của người tiêu dùng đặc biệt là những người theo kiểu "tấm chiếu mới, chưa trải sự đời". Các bạn sẽ không lạ với những loại thực phẩm mang hình dáng viên thuốc rồi qua lời người bán sẽ thành "thuốc" với tính năng chữa được những căn bệnh nan y mà y học hiện đại chưa có giải pháp khả dĩ như ung thư, suy tạng, suy tim, xương khớp, xoang thậm chí cả Covid...
Vậy là từ một người đang sống khỏe mạnh, không phải lo lắng vì sức khỏe nhưng khi nhan nhản những quảng cáo kiều hù dọa về các bệnh tật nào đó thì chúng ta cũng phải móc hầu bao cho bằng bạn bằng bè chứ chưa nói tới những người bệnh thật. Trong khi đa số thực phẩm chức năng chỉ là dạng thảo dược hoặc các loại vitamin nhưng được gắn mác thần dược. Không những thế sản phẩm, dịch vụ của họ còn có thể có một tính năng siêu việt mà ai cũng thích đó là tính năng "làm giàu" cho chủ nhân.
Hàng hóa 'ngáo' giá
Chắc bạn cũng không lạ với những đốt lan gắn mác "đột biến" trăm tỷ rần rần suốt thời gian qua. Với giá trị sử dụng không bằng một chậu lan bình thường nhưng nó đã bị thổi giá lên tới "trăm tỷ" chỉ vì tâm lý thích chơi trội, thể hiện của các đại gia "dỏm" với những cọc tiền khổng lồ khoe khoang trước mặt các nạn nhân.
Những thương hiệu thời trang, quần áo giá trên trời cũng đua nhau mọc lên với phương châm "không có thời trang rẻ tiền, chỉ có thời trang không biết bán cho người giàu". Với đặc tính thích thể hiện của giới trẻ và mức chi tiêu của cha mẹ cho các "cậu ấm, cô chiêu" đang tăng thì bất kỳ ai cung có thể nâng giá trị một cái áo, cái quần lên giá trên trời với chỉ vài chiêu trò kinh doanh nhắm đích, nhắm đối tượng khách hàng thượng lưu.
Với bất động sản cũng vậy, với phương châm "không có nhà tiền lẻ, không có đất rẻ tiền, chỉ có người không biết tìm ra kẻ ngốc hơn mình". Cuộc đua thi nhau hét giá bất động sản trong khi giá trị sử dụng không tăng lên, thậm chí ngày càng bị thu hẹp cứ liên tiếp xuất hiện, các dự án ma, các dự án chia lô bán nền cũng đua nhau mọc lên để lên sàn. Cũng phải thôi khi mà bạn đang có trong tay hàng chục tỷ, hàng trăm tỷ đồng mà chẳng biết làm gì thì bất động sản là một cách giữ tiền an toàn, tránh được lạm phát với câu thần chú "người đẻ chứ đất không đẻ".
'Thần y' cũng 'ngáo'
Chắc các bạn không lạ với những quảng cáo "nhà tôi ba đời..." và giờ đây đã là "nhà tôi bảy đời...", "nhà tôi mười đời..."... và luôn chốt bởi câu "100% khỏi bệnh, chỉ sợ không dùng thuốc của nhà tôi...". Thậm chí, chỉ với việc "vỗ tai, bợp má, vặn gốc lưỡi, xoa bóp, giác hơi, massages..." nhiều người tự xung là "thần y" cũng có thể chữa câm điếc, bãi liệt, xương khớp... Mang tiếng là "tế bần" nhưng họ luôn nhòm túi tiền của con bệnh để tỏ thái độ.
Truyền thông bẩn 'ngáo' bơm thổi
Khi mà con người dành nhiều thời gian cho mạng xã hội, truyền thông gắn với chiếc smartphone, internet TV... thì giới truyền thông bẩn hoàn toàn có thể dắt mũi người dùng với các thông tin do họ tự định hướng. Chắc các bạn không lạ vụ "5 đứa trẻ Tịnh Thất Bồng Lai"), rồi vụ PR thần y chữa câm điếc chỉ bằng bợp tai, vặn lưỡi... Những vụ kiện tụng thông tin giả, thông tin sai sự thật trên Facebook, Google...
>> 'Lan đột biến hàng tỷ đồng giống đa cấp'
'Ngáo' công nghệ
Gần đây không ít dự án lừa đảo, đa cấp công nghệ ra đời với những cái tên mỹ miều gắn mác 4.0, mạng xã hội tự có tính năng "làm giàu" cho người tham gia để rồi mọi người cay đắng nhận ra rằng minh bị lừa mất tiền, còn dính vào các rắc rối pháp luật liên quan tới lừa đảo cả những người khác, trong đó có cả người thân, họ hàng.
Nghệ sĩ 'ngáo' quyền lực
Chắc các bạn không lạ với những gameshow truyền hình với cụm từ "giám khảo quyền lực", những danh hiệu tự phong như "nữ hoàng, ông hoàng" âm nhạc, sắc đẹp, "bà trùm, bố già", "chị đại, anh đại" của giới nghệ sĩ. Với tầm ảnh hưởng và tác động tới số đông vô cùng to lớn, họ đã đang tự nghĩ rằng mình là những người không thể thiếu với công chúng nên có thể tự lừa dối dư luận để định hướng theo mục đích trục lợi cá nhân với các lĩnh vực lôi kéo người người hâm mộ tới các dự án lừa đảo như tiền ảo, thực phẩm chức năng, đa cấp...
Fan 'ngáo' thần tượng
Bên cạnh đó không thể không kể tới cá hội nhóm fan luôn bênh vực thần tượng bất chấp việc phạm pháp, lãng phí đồ ăn, thức uống, của cải, tiền bạc của xã hội. Thậm chí, việc giao cả tính mạng của mình cho sự tin trưởng mù quáng vào những phương pháp chữa bệnh, thuốc, thực phẩm chức năng, hàng hóa chỉ vì nó liên quan tới thần tượng, gắn mác thần tượng cũng rất báo động.
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.