Ảnh vệ tinh chụp ngày 14/6 cho thấy nước được xả đầy vào ụ nổi chứa tàu sân bay Type-003 tại nhà máy đóng tàu Giang Nam ở Trường Hưng, Thượng Hải. Hoạt động xả nước vào ụ nổi giúp con tàu nổi lên, sẵn sàng cho việc hạ thủy.
Hai dây cờ được căng từ tháp chỉ huy tới đầu và đuôi tàu, cách bài trí tương tự những lần hạ thủy tàu sân bay và các chiến hạm cỡ lớn trước đây của Trung Quốc. Dọc theo hệ thống máy phóng có những vật trang trí màu đỏ và trắng, được cho để làm nổi bật thiết bị lần đầu được lắp trên tàu sân bay Trung Quốc.
Trung Quốc bắt đầu chế tạo tàu sân bay Type-003 từ vài năm trước, song chưa rõ thời điểm chính xác con tàu được khởi đóng và hạ thủy. Giới chuyên gia từng dự đoán Type-003 có thể được hạ thủy vào đầu tháng 6, sau khi giới chức Trung Quốc phát cảnh báo an toàn hàng hải quanh khu vực nhà máy đóng tàu Giang Nam, song hoạt động này chưa diễn ra.
Ụ nổi chứa tàu sân bay Type-003 của Trung Quốc được xả đầy nước trong ảnh vệ tinh chụp ngày 14/6. Ảnh: Planet Labs.
Type-003, tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc, được đánh giá là trọng tâm chính trong nỗ lực xây dựng lực lượng hải quân "biển xanh" có thể tác chiến xa bờ dài ngày của Bắc Kinh.
Type-003 được trang bị hệ thống máy phóng, khác xa với thiết kế cầu nhảy kiểu cũ trên tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông.
Một số nguồn tin cho biết Type-003 sử dụng máy phóng điện từ (EMALS), thay vì hệ thống máy phóng hơi nước. Cho tới nay, chỉ duy nhất tàu sân bay USS Gerald R. Ford thuộc lớp cùng tên của Mỹ được trang bị EMALS, cho phép triển khai máy bay nhanh hơn với số lượng vũ khí nhiều hơn.
Giới chuyên gia phương Tây nhận định không đoàn trên tàu sân bay Type-003 sẽ có cơ cấu mới hoàn toàn so với tàu Liêu Ninh và Sơn Đông. Trung Quốc đang nghiên cứu và phát triển các loại máy bay vận hành trên tàu sân bay mới, trong đó có mẫu tiêm kích tàng hình được đặt biệt danh là FC-31/J-35 với ngoại hình giống F-35 của Mỹ, cùng máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm KJ-600.
Nước này còn phát triển một số biến thể mới của dòng J-15 như tiêm kích J-15T với hệ thống hỗ trợ vận hành cùng máy phóng, cùng máy bay tác chiến điện tử J-15D có thể cất hạ cánh trên Type-003.
Tàu sân bay Type-003 trọng ụ nổi chưa được xả nước tại nhà máy đóng tàu ở Thượng Hải, Trung Quốc ngày 31/5. Ảnh: Maxar.
Joseph Trevithick, biên tập viên của Drive, nhận định sau khi được hạ thủy, Type-003 phải mất vài năm mới đạt khả năng tác chiến đầy đủ. "Chuyển sang vận hành máy phóng là quy trình lớn và mất nhiều thời gian để hoàn thiện", Trevithick đánh giá. "Quân đội Mỹ gần đây dự đoán Type-003 sẽ được biên chế năm 2024".
Tàu sân bay Type-003 được cho là có thể mang tên Giang Tô. Sau khi hạ thủy, giai đoạn trang bị toàn diện hơn của Type-003 sẽ bắt đầu nếu thân tàu không bị rò nước. Giai đoạn này bao gồm nhiều cuộc thử nghiệm, do đó Type-003 sẽ ở trong bến một thời gian trước khi chạy thử trên biển.
Liêu Ninh, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, được hoán cải từ chiến hạm cũ mua từ Ukraine. Sau khi biên chế tàu Liêu Ninh năm 2012, quân đội Trung Quốc dùng kiến thức và kinh nghiệm thu được để đóng tàu sân bay nội địa đầu tiên là Sơn Đông, được biên chế vào tháng 12/2019.
Đến nay mới chỉ có tàu sân bay Liêu Ninh đạt khả năng tác chiến sơ bộ, mức sẵn sàng chiến đấu cơ bản nhất với khí tài quân sự. Hải quân Trung Quốc không cho biết lý do tàu Sơn Đông chưa đạt khả năng này, dù đã đưa vào biên chế gần hai năm rưỡi.
Nguyễn Tiến (Theo Drive)