Khi sáng ngủ dậy em vẫn nhớ là mình đã hỏi những gì trong tiềm thức, em muốn diễn tả cho người nghe hiểu ý của em muốn nói nhưng không diễn tả thành lời được. Vậy cho em hỏi em bị gì, và cần tới bệnh viện nào để khám? (Thanh Ngào)
Ảnh minh họa.
Trả lời:
Các biểu hiện bạn mô tả có thể là kết quả của hoạt động não bộ trong tình trạng mơ màng “nửa ngủ - nửa thức” hay “dở ngủ - dở thức”, nghĩa là khoảng thời gian giữa cuối giấc ngủ và lúc tỉnh hẳn.
Các biểu hiện có thể là các ý nghĩ hay hình ảnh nào đó (có thể đã gặp từ trước hoặc mới gặp trong thời gian gần đây) chuyển động “bay” không ngừng trong não bộ rất nhanh không kiểm soát được. Kết quả là não bộ tiếp nhận hình ảnh, ý nghĩ đó một cách không hoàn toàn nhưng cũng không sàng lọc được nên khi ngủ dậy bạn có thể “nhớ” lại những hình ảnh, ý nghĩ đó mà không diễn tả nội dung ý nghĩ, hình ảnh đó thành lời được. Để hiểu được tình trạng bất thường trong giấc ngủ như bạn mô tả, cần phải nắm được sơ bộ “cấu trúc” của giấc ngủ với 4 giai đoạn và các hoạt động của các sóng điện não cơ bản trong từng giai đoạn ấy.
Tình trạng này thường hay xảy ra ở người trẻ và trẻ em, tỷ lệ trong đời từ 12,5% đến 37%. Nguyên nhân có thể do sử dụng chất gây nghiện, rượu, một số loại thuốc và tình trạng lo âu, rối loạn khí sắc, thiếu ngủ… Các biểu hiện trong tình trạng có thể liên quan cơn co giật và là một trong các triệu chứng của bệnh ngủ rũ. Bạn cũng không nên quá lo lắng vì chỉ với các biểu hiện trên chưa đủ là một trong nhiều tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh tâm thần.
Tuy nhiên, nếu các biểu hiện trên xảy ra nhiều trong thời gian dài, bạn cần khám chuyên khoa tại Bệnh viện Tâm thần.
Bác sĩ CKII Phạm Văn Trụ
Nguyên phó giám đốc BV Tâm thần TP HCM