Chia sẻ tại họp báo ở Hà Nội sáng 7/4 trước khi kết thúc nhiệm kỳ, Đại sứ Mỹ Daniel Kritenbrink cho biết ông thực sự cảm kích trước sự hợp tác, hỗ trợ của chính phủ Việt Nam, sự nồng hậu của con người Việt Nam trong hơn ba năm làm việc tại đây.
"Được phụng sự với tư cách là đại sứ Mỹ tại Việt Nam, có được đặc quyền thúc đẩy mối quan hệ Mỹ - Việt là một vinh dự lớn lao trong cuộc đời tôi. Đồng thời nó cũng mang lại cho tôi cảm giác thỏa mãn về mặt công việc", ông Kritenbrink nói. "Đất nước và con người Việt Nam có rất nhiều điều đáng tự hào. Và hôm nay tôi tự hào nói rằng Việt Nam cũng là một trong những đối tác quan trọng nhất của Mỹ".
Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink trong cuộc họp báo ở Hà Nội sáng 7/4. Ảnh:Giang Huy.
Đại sứ Mỹ bày tỏ tự hào về những thành tựu hai nước đã đạt được trong suốt 25 năm qua và tin tưởng quan hệ Mỹ - Việt "đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết" trên nhiều lĩnh vực, từ thương mại, an ninh, y tế cho đến giáo dục.
Về thương mại, ông khẳng định quan hệ hai nước "đang phát triển theo cấp số nhân". Kim ngạch thương mại hai chiều Việt - Mỹ tăng từ mức 450 triệu USD năm 1994 lên 77 tỷ USD năm 2019. Trước đại dịch Covid-19, Việt Nam được đánh giá là thị trường xuất khẩu phát triển nhanh nhất của Mỹ trên thế giới. Ngoài ra, Việt Nam và Mỹ cũng ký kết nhiều thỏa thuận thương mại, hợp tác chặt chẽ để giải quyết các vấn đề thương mại như tiếp cận thị trường.
Hợp tác an ninh cũng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là quan hệ giữa quân đội hai nước, theo Đại sứ Kritenbink. Ông cho rằng Việt Nam và Mỹ đã cùng nỗ lực để thực hiện nghị quyết của Liên Hợp Quốc liên quan tới vấn đề Triều Tiên, thúc đẩy lập trường chung về Biển Đông. Mỹ đã tích cực hỗ trợ Việt Nam xây dựng năng lực quốc phòng, đặc biệt liên quan tới năng lực trên biển, hay hỗ trợ Việt Nam gửi lực lượng gìn giữ hòa bình tới Nam Sudan.
Riêng với vấn đề Biển Đông, Đại sứ Kritenbrink khẳng định Mỹ luôn đứng về phía đối tác và đồng minh trong việc xây dựng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đồng thời "phản đối một số hành động khiêu khích của Trung Quốc với các nước khác trong khu vực". Ông nói Washington sẽ tiếp tục kêu gọi Bắc Kinh tuân theo phán quyết của tòa án quốc tế về vấn đề Biển Đông vào năm 2016.
Giáo dục cũng là một trong số lĩnh vực hợp tác chặt chẽ giữa hai nước, khi có gần 30.000 sinh viên Việt nam đang theo học tại Mỹ.
Tuy nhiên, nhà ngoại giao kỳ cựu của Washington đánh giá một trong những điểm sáng nhất về quan hệ hợp tác Mỹ - Việt trong nhiệm kỳ của ông là hợp tác về y tế, đặc biệt trong nỗ lực chống Covid-19. Trong 20 năm qua, Mỹ đã hỗ trợ Việt Nam gần một tỷ USD cho lĩnh vực y tế và riêng trong năm 2020 là 13 triệu USD và khoảng 100 máy thở.
"Chúng tôi có một câu nói rằng trong hoạn nạn mới biết đâu là bạn tốt. Trong thời kỳ Covid-19, chúng tôi nhận ra rằng không có người bạn nào tốt hơn Việt Nam. Mỹ thực sự cảm động khi nhận được nhiều món quà gồm thiết bị bảo hộ cá nhân, khẩu trang từ Việt Nam. Món quà này đã giúp cứu sống rất nhiều người Mỹ và chúng tôi mãi biết ơn các bạn vì điều này", ông chia sẻ.
Ông cho rằng quan hệ giữa hai nước cũng liên tục được thúc đẩy thông qua các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao và sẽ tiếp tục phát triển trong nhiệm kỳ của chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Việt Nam và Mỹ cũng đã hợp tác rất tốt và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong nỗ lực hòa giải, giải quyết hậu quả chiến tranh như xử lý chất độc dioxin hay việc tìm kiếm quân nhân mất tích trong chiến tranh.
"Tất cả những thành tựu trong quan hệ đối tác, hữu nghị giữa hai nước đã được tôn vinh trong dịp kỷ niệm 25 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Mỹ - Việt vào năm ngoái", ông nói.
Dựa trên nền tảng quan hệ ngày càng được thúc đẩy bởi nguyên tắc tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau, Đại sứ Mỹ Kritenbrink lạc quan về tương lai của mối quan hệ hai nước. Ông cho rằng Mỹ và Việt Nam có lợi ích tương đồng trong các lĩnh vực cơ bản, cũng như có chung tầm nhìn chiến lược về thế giới hòa bình thịnh vượng, các quốc gia đều có thể phát triển dựa trên luật pháp quốc tế, nước lớn không bắt nạt nước nhỏ, tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình.
Ông tin tưởng những khác biệt tồn đọng giữa hai nước cũng sẽ tiếp tục được giải quyết một cách có "trách nhiệm và mang tính xây dựng".
Nhà ngoại giao Mỹ nhấn mạnh Mỹ sẽ thịnh vượng, phát triển nếu các đối tác, đồng minh cũng phát triển theo chiều hướng tương tự. Việt Nam, cũng như ASEAN sẽ đóng vai trò trung tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Washington luôn xem việc ủng hộ một Việt Nam độc lập, vững mạnh là mục tiêu chung của hai nước.
"Tôi lạc quan về quan hệ hai nước trong 25 năm tới và lâu hơn nữa, vì đã thấy hai nước đã tiến xa như thế nào trong 25 năm qua", ông nói. "Tôi nghĩ rằng bầu trời mới là giới hạn cho quan hệ đối tác Mỹ - Việt".
Thanh Tâm