Phát biểu trong buổi xác nhận bổ nhiệm trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ ngày 20/10, tân đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns lên án Bắc Kinh điều máy bay quân sự áp sát đảo Đài Loan và gọi đây là hành động "đặc biệt đáng phản đối".
"Chúng ta chắc chắn không thể tin Trung Quốc về vấn đề Đài Loan. Trách nhiệm của chúng ta là giúp Đài Loan mạnh mẽ hơn", ông nói.
Burns, nhà ngoại giao giàu kinh nghiệm từng phục vụ một số đời tổng thống Mỹ, đã chỉ trích Trung Quốc gây hấn với Ấn Độ, cũng như hành động hung hăng ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Tuy nhiên, ông cho rằng không nên đánh giá quá cao sức mạnh của Trung Quốc vì Bắc Kinh "ít bạn bè và không có đồng minh thực sự". "Chúng ta không nên phóng đại sức mạnh của họ hoặc đánh giá thấp sức mạnh của Mỹ. Điều chúng ta cần là tự tin rằng Mỹ là một quốc gia hùng mạnh", Burns nói.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc tổ chức nhiều cuộc diễn tập quanh Đài Loan với khí tài tối tân, đồng thời nhiều lần điều máy bay quân sự áp sát hòn đảo.
Mỹ không còn ràng buộc về mặt pháp lý để hỗ trợ Đài Loan trong trường hợp hòn đảo bị tấn công từ khi chuyển sang thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc năm 1979, công nhận chính sách Một Trung Quốc và thừa nhận đảo Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Đạo luật quan hệ với Đài Loan được thông qua trong năm 1979 chỉ quy định Mỹ cam kết hỗ trợ hòn đảo trong xây dựng năng lực tự vệ. Đây được coi là "sự mơ hồ chiến lược" nằm trong tính toán của Washington nhằm tránh chọc giận Bắc Kinh.
Căng thẳng quân sự ở hai bờ eo biển Đài Loan đang ở mức xấu nhất suốt hơn 40 năm qua, trong bối cảnh quân đội Trung Quốc điều gần 150 máy bay áp sát Đài Loan từ ngày 1-4/10 với kỷ lục 56 chiếc trong ngày 4/10. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price gọi hoạt động của Trung Quốc là "gây bất ổn" và "khiêu khích".
Thanh Tâm (Theo AFP)