Tôi đọc nhiều khảo cứu và lịch sử về TP Đà Lạt. Từ lúc vị bác sĩ người Pháp Alexandre Yersin tìm ra cao nguyên Lâm Viên, đến khi họ quyết định quy hoạch nơi này thành khu nghỉ mát và so sánh với Đà Lạt của bây giờ, tôi tự hỏi chúng ta đã làm gì với Đà Lạt?
Đà Lạt của bây giờ là nhà ống nham nhở: nhà cao, nhà thấp, nhà mái tole, nhà sụt ra, nhà trồi vào. Đà Lạt bây giờ vắng dần những rừng thông vi vu. Đà Lạt của bây giờ mưa là có thể bị ngập sâu.
Có lẽ Hàn Mặc Tử sống ở thời bây giờ, lúc lên Đà Lạt ông cũng chẳng viết nổi những câu thơ nổi tiếng: Ai hãy làm thinh chớ nói nhiều, Để nghe dưới đáy nước hồ reo (trích Đà Lạt trăng mờ). Vì thời của ông Đà Lạt còn yên tĩnh, còn bây giờ nơi này ồn ào vì tiếng xe cộ.
>> Cái chuồng bò ở nước Đức và rạp Hòa Bình ở Đà Lạt
Khi cơ quan chức năng Đà Lạt treo thưởng cho ý tưởng chống kẹt xe ở Đà Lạt làm tôi băn khoăn. Đà Lạt là một đô thị đặc thù. Khi thiết kế, quy hoạch Đà Lạt, người Pháp chỉ hoạch định nơi đây là khu nghỉ dưỡng. Nay vì kinh tế phát triển, nơi này đã thành một khu du lịch. Vậy nên kẹt xe, rác thải và ồn ào là những điều khó tránh khỏi.
Tôi đi Đà Lạt nhiều lần. Lần nào cũng không có được một chuyến tản bộ trọn vẹn vì phải canh chừng để né xe máy. Xe máy ở Đà Lạt quá nhiều: xe của người địa phương, xe của du khách phượt bụi, xe của hàng nghìn khách sạn, homestay cho khách du lịch thuê để chạy vòng vòng khám phá thành phố.
Chỉ với 100-150 nghìn đồng tiền thuê một ngày, ai cũng chọn xe máy làm phương tiện di chuyển. Điều đáng nói, số đông trong đó chạy rất nhanh, trong khi đường Đà Lạt chủ yếu đồi dốc khiến người đi bộ lúng túng và sợ hãi.
Vì sự hạn hẹp của địa lý, đất không nở rộng ra mà lượng người ngày một đông. Ngày lễ Tết hàng nghìn người đổ về một lúc, gây sức ép cục bộ cho hệ thống giao thông tại những thời điểm nhất định, thì việc đi tìm lời giải cho bài toán kẹt xe là một điều không khả thi.
>> Quy hoạch Đà Lạt để không phải hối tiếc
Để giải quyết một vấn đề, cách tốt nhất là bắt đầu từ nguồn gốc của nó. Vậy để giải quyết nạn kẹt xe, cách tốt nhất là cấm xe máy trong nội thành Đà Lạt. Cấm luôn ôtô, xe khác trên 50 chỗ vào trung tâm. Những xe này có thể dừng tại bãi đỗ xe dưới chân đèo Prenn, sau đó đi xe công cộng trung chuyển vào khách sạn. Du khách muốn thăm thú, tham quan thì đi xe buýt, ôtô điện.
Muốn dạo ở trung tâm thì xin mời đi bộ. Đến lúc này đừng ai nói với tôi là sẽ đổ mồ hôi nhễ nhại vì trời nóng nhé.
Phan Vĩnh Long
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.