Hôm nay, sau 6 ngày xét xử vụ án liên quan sai phạm tại dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, 19 bị cáo nói lời sau cùng trước khi HĐXX nghị án. 15h ngày 20/4, toà sẽ tuyên án.
Cựu chủ tich HĐQT Tổng công ty thép Việt Nam, mai Văn Tinh hầu toà trong phiên khai mạc sáng 12/4. Ảnh: Phạm Dự
Cựu chủ tịch Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) Mai Văn Tinh (bị đề nghị 6-7 năm tù) trình bày rất ân hận, thừa nhận có sai phạm và xin nhận trách nhiệm trong vụ án, song động cơ "hoàn toàn trong sáng, không tư lợi".
"Tôi sinh ra và trưởng thành ở Thái Nguyên, làm việc 40 năm trong ngành thép, trong đó 20 năm làm tại Gang thép Thái Nguyên, canh cánh tìm mọi biện pháp phát triển của công ty", bị cáo nói.
Lúc nhậm chức Chủ tịch HĐQT VNS, dự án bị ngừng nên ông cùng đồng nghiệp tìm mọi biện pháp tháo gỡ khó khăn. "Do tác động của đại suy thoái kinh tế thế giới và bão giá bất khả kháng, lực bất tòng tâm, dự án vẫn không thành", ông phân trần.
Trước khi kết thúc phần trình bày 6 phút, bị cáo xin HĐXX giảm án cho cấp dưới và xin lỗi toàn bộ đồng nghiệp. "Thưa bà con, thưa anh em, bạn bè, tôi còn nợ rất nhiều những mong muốn ước vọng của các bạn", ông Tinh nói.
Cựu tổng giám đốc Công ty Gang thép thái Nguyên (TISCO) Trần Trọng Mừng là người phát biểu ngắn nhất trong 19 bị cáo, chưa đến hai phút. Ông đề nghị HĐXX xem xét lại vai trò của mình trong vụ án, cảm thấy mức án nặng, xin khoan hồng.
Cấp phó của ông Mừng, bị cáo Ngô Sỹ Hán nói sai phạm của mình là "sai phạm cay đắng trong cuộc đời", trong khi cựu phó phòng Kế toán TISCO Uông Sỹ Bính cho hay "không hề biết vi phạm pháp luật cho đến khi được cơ quan điều tra giải thích".
Đồng cấp của ông Bính, bà Lê Thị Tuyết Lan khóc khi cho rằng mức án VKS đề nghị 3-4 năm tù là "quá nặng". Bà cho biết rút toàn bộ hơn 500 triệu đồng trong sổ tiết kiệm và lương hưu để bồi thường thiệt hại, xin được hưởng khoan hồng.
Các bị cáo còn lại đều thừa nhận truy tố, nói rất ân hận về hành vi, song giải thích mọi hành vi đều xuất phát từ mục đích tháo gỡ khó khăn cho dự án. Họ không vì lợi ích cá nhân nhưng "không ngờ lại phải ra toà".
19 bị cáo đều là cựu lãnh đạo, cán bộ chủ chốt tại Tổng công ty Thép Việt Nam và Công ty Gang thép Thái Nguyên. Ảnh: TTXVN
Trước đó, VKSND Tối cao, trong phần luận tội đã đề nghị HĐXX tuyên phạt 19 bị cáo mức án, từ 1 đến 11 năm tù với hai nhóm tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong hai ngày 14 và 16/4, bào chữa cho các bị cáo, nhiều luật sư cho rằng các bị cáo không cố ý thực hiện hành vi sai phạm mà chỉ thừa hành chỉ đạo của cấp trên và các cơ quan chủ quản. Các luật sư, đề nghị HĐXX đổi tội danh từ tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí sang Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Luật sư Đinh Anh Tuấn, bào chữa cho bị cáo Mừng, cho rằng hành vi ký các văn bản kiến nghị điều chỉnh chi phí xây dựng dự án, cần đánh giá vai trò của VNS và Bộ Công Thương. Bởi đây là những cơ quan tiếp nhận văn bản đề nghị của TISCO. Hơn nữa, việc đàm phán và ký kết phụ lục lần thứ tư điều chỉnh đơn giá diễn ra khi ông Mừng đã rời chức tổng giám đốc TISCO để nghỉ hưu. "Bị cáo không tham gia, không phải chịu trách nhiệm về vấn đề này", luật sư lập luận.
Thừa nhận thân chủ có sai phạm trong việc giới thiệu, lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực song luật sư cho rằng, có hai lý do ông Mừng nên được giảm nhẹ. Tổng công ty Xây dựng Công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) nằm trong danh sách thầu phụ ngay từ khi Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) trúng thầu. Thứ hai, VINAINCON được cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương giới thiệu. Do đó, ông Mừng chỉ phải chịu "một phần trách nhiệm".
Tranh luận sáng nay, đại diện VKS giữ nguyên quan điểm luận tội với ông Mừng, buộc ông đã phớt lờ những sai phạm hợp đồng của với nhà thầu Trung Quốc, đồng thời tích cực đề xuất điều chỉnh tổng mức đầu tư gói thầu và chấp nhận nhà thầu không đủ năng lực dẫn đến dự án bị dừng, thất thoát 830 tỷ đồng.
Đại diện VKS khẳng định cáo trạng đã truy tố các bị cáo đúng người, đúng tội; đề nghị toà có mức phạt nghiêm khắc hơn với những bị cáo nhận thức rõ hành vi nhưng vẫn cố tình cho rằng không phạm tội.
Đối với các cá nhân tại VINAINCON và một số bộ, ngành liên quan, đại diện VKS cho biết quá trình điều tra, cơ quan tố tụng thấy còn một số dấu hiệu vi phạm quy định về đầu tư xây dựng công trình và các sai phạm khác nên sẽ xác minh, xử lý sau.
Bị cáo Tinh và Khâm nói lời sau cùng.
Cáo trạng xác định, dự án mở rộng sản xuất Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 được Chính phủ phê duyệt năm 2005, tổng vốn đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng. VNS là cấp phê duyệt dự án.
Ngày 12/7/2007, Tổng giám đốc TISCO ký hợp đồng trọn gói, không thay đổi, có giá trị hơn 160 triệu USD với đơn vị trúng thầu MCC. Sau 11 tháng khởi công, MCC chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu, rút hết người về nước, nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và điều chỉnh tổng giá hợp đồng tăng thêm hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỷ đồng).
Biết rõ MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị các điều khoản vô căn cứ, lãnh đạo TISCO vẫn ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ đồng, tăng hơn 4.200 tỷ đồng; chấp nhận nhà thầu phụ VINAINCON không đủ năng lực.
Thanh Lam