Tôi nhớ lúc nhà mới lắp mạng internet, xin được địa chỉ email của người anh họ ở xa tôi rất mừng. Mỗi tuần, hai anh em gửi vài cái thư hỏi thăm sức khỏe, làm ăn, cuộc sống.
Cho đến lúc Yahoo Messenger xuất hiện, thật kỳ diệu, tôi và những người bà con, bạn bè có thể nhắn tin trao đổi với nhau trực tiếp mà không cần phải chờ thư đến, thư đi. Lúc đó gặp nhau, câu đầu tiên ai cũng hỏi "nickname Yahoo là gì".
Rồi đến phong trào viết blog rầm rộ, tôi cũng tạo một trang nhà riêng, chia sẻ nhiều chuyện cá nhân lẫn cuộc sống lên đó như một quyển nhật ký điện tử.
>> Khoe 'tiền ảo, xe sang, làm giám đốc' trên Facebook
Thế rồi thứ mạng xã hội có tên là Facebook xuất hiện. Nó ra đời, phát triển cùng với smartphone, với camera điện thoại...nên việc chụp ảnh, chia sẻ cuộc sống hàng ngày dễ dàng hơn bao giờ hết. Nhờ thế bạn bè, đồng nghiệp, bà con họ hàng ở xa luôn nắm bắt được thông tin nhanh nhất.
Từ khi xã hội loài người hình thành các nền văn minh, nhu cầu trao đổi thông tin khiến chúng ta luôn tìm kiếm những giải pháp nhanh gọn nhất để chuyển một lượng thông tin nhiều nhất. Mạng xã hội nói chung và Facebook nói riêng đã làm xuất sắc điều đó.
Tôi từng nghĩ vậy, cho đến khi nghĩ lại và thấy những phiền toái mà Facebook mang lại cũng không kém.
Đầu tiên là chúng ta dễ dãi, thoải mái chia sẻ thông tin, hình ảnh cá nhân, những câu chuyện đời tư của mình lên Facebook. Chúng ta như những con cừu, ngày ngày bị Facebook cạo lông mà không hề hay biết. Meta - công ty mẹ của Facebook là một công ty công nghệ nhưng doanh thu phần lớn đến từ quảng cáo. Và quảng cáo này dựa trên dữ liệu từ người dùng.
Rất nhiều lần, khi nhắn tin và nhắc một thứ gì đó với bạn bè thì ngay lập tức, quảng cáo món hàng ấy lại xuất hiện trên bản tin của tôi. Dữ liệu người dùng bị Facebook xài để thu lợi, nhưng quyền lợi của người dùng thì không được mạng xã hội này để ý đến. Một số bạn bè tôi, đột nhiên mất tài khoản đã dùng lâu năm, gửi email kiện cáo, khiếu nại lên Facebook nhưng bất lực, đành phải tạo tài khoản khác.
Thứ nữa là Facebook khiến chúng ta sống hướng ngoại quá mức. Trên Facbook bây giờ tràn ngập bài đăng khoe tiền, khoe nhà, khoe xe... Facebook luôn khiến chúng ta nhìn vào cuộc sống của người khác mỗi ngày. Lâu ngày sinh ra tâm lý so sánh với bản thân khi nhìn vào sự hào nhoáng bên ngoài của người khác.
Cuối cùng là Facebook khiến mất cân bằng cuộc sống. Tôi từng giật mình khi kiểm tra ứng dụng, thấy mỗi ngày dành 4,5 tiếng ngồi im và lướt Facecbook. Tuy đó là những quãng thời gian dài ngắn khác nhau được cộng dồn, nhưng nó thật lãng phí thời gian. Thật vô bổ khi ngồi một chỗ, nhìn cuộc sống lướt qua màn hình máy tính, điện thoại.
Sau khi nhận thấy có quá nhiều lý do để rời xa, tôi đã quyết định xóa Facebook. Tất cả mối liên hệ, bạn bè tôi dồn qua một ứng dụng chat khác cũng phổ biến không kém. Muốn liên lạc với ai hay ai nhắn gì, tôi sẽ vào đọc và trả lời.
>> Bạn bè tôi ai cũng là người giàu trên Facebook
Từ khi không còn dùng Facebook, tôi thấy cuộc sống tốt đẹp lên từng ngày. Có nhiều thời gian cho gia đình, bản thân, con cái hơn. Có thời gian đọc sách, vẽ tranh... và đặc biệt là ngủ. Tôi ngủ đủ giấc hơn và không thức giữa đêm như trước.
Lúc trước, cái vòng lặp thức khuya lướt Facebook - giật mình dậy lúc 3-4h sáng - không ngủ lại được - lướt Facebook tiếp... làm tôi rất uể oải.
Tôi nghĩ, mạng xã hội và Facebook đang rơi vào thoái trào, tương tự như blog, nhưng có lẽ nó sẽ không chết hẳn vì con người chưa làm ra thứ tương tự mạng xã hội. Nhưng với những tác hại của mạng xã hội, tôi nghĩ mỗi người nên chủ động tìm cách tránh xa nó như tôi đã làm. Dĩ nhiên là những ai nhận thấy sự tiêu cực mà mạng xã hội mang lại thì mới làm được.
Hồng Minh
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.