Năm 2024, thế giới có sáu giải chạy danh giá thuộc hệ thống World Marathon Majors: Berlin, Boston, Chicago, London, New York và Tokyo. Những giải này không chỉ là đích đến của các VĐV chuyên nghiệp toàn cầu, mà còn được xem là "chuẩn vàng" về tổ chức, trong đó chất lượng cung đường là yếu tố sống còn.
Theo quy định của Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics) và Hiệp hội Marathon Quốc tế và các cự ly đường dài (AIMS), cung đường marathon phải được đo bằng thiết bị Jones Counter, với độ dài chính xác 42,195 km. Chênh lệch độ cao tối đa chỉ 1m/km để tránh lợi thế địa hình, đường phải được khóa hoàn toàn, khúc cua hạn chế và trạm tiếp nước bố trí hợp lý - thường cách nhau 2-3km.
Tại Việt Nam, VnExpress Marathon Volvo All-Star là giải hiếm hoi nỗ lực tiếp cận các tiêu chuẩn này ngay từ khâu thiết kế cung đường.
Nhóm elite chạy trên cầu Rào tại VM Hải Phòng 2024. Ảnh: VM
Cung đường của VnExpress Marathon Volvo All-Star 2025 được đặt tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, ngoại thành Hà Nội - nơi có hệ thống giao thông hiện đại, mật độ dân cư thấp và điều kiện lý tưởng để khóa đường hoàn toàn. "Chúng tôi chọn Hòa Lạc vì có thể đảm bảo mặt đường rộng, độ dốc nhẹ, và an toàn cho vận động viên mà không ảnh hưởng đến sinh hoạt người dân", ông Dương Hải Anh, Giám đốc đường chạy cho biết.
Thông số kỹ thuật cho thấy sự tương đồng với các giải major thiên về tốc độ như Berlin hay Chicago. Cụ thể, đường chạy chỉ có 9 khúc cua, chênh lệch độ cao tổng khoảng 100 m lên và 100 m xuống. So với Berlin (lên 73m, xuống 79m) hay Chicago (74m đều cả hai chiều), đây là điều kiện thuận lợi cho những người săn thành tích cá nhân (PB) hay chuẩn Boston (BQ).
Một điểm khác biệt dễ nhận thấy của VM Volvo All-Star là mật độ trạm nước cao hơn hẳn so với các giải major. Trạm đầu tiên được bố trí từ km 2 - sớm hơn nhiều so với Berlin (km 10) hay London (km 5). Từ km 16 đến 34 - khoảng thời gian VĐV thường rơi vào trạng thái "đụng tường" - các trạm được bố trí dày hơn, giúp duy trì thể lực và nhịp thi đấu.
Mỗi trạm có chiều dài tới 300 mét, đặt hoàn toàn bên tay phải để VĐV dễ vợt nước, đặc biệt với nhóm chạy tốc độ cao. Ngoài ra, ban tổ chức còn phát sẵn gel năng lượng và muối trong race-kit, giúp VĐV chủ động chiến thuật dinh dưỡng mà không cần lệ thuộc hoàn toàn vào tiếp sức trên đường đua.
"Khí hậu nóng, ẩm ở Việt Nam khiến nhu cầu về điện giải, nước lọc và dinh dưỡng cao hơn nhiều so với các nước châu Âu hay Nhật Bản", ông Hải Anh phân tích. "Do đó, chúng tôi phải Việt hóa cách thiết kế cung đường".
| Giải | Tổng cao độ lên (Gain) | Tổng cao độ xuống (Loss) |
| Berlin Marathon | 73 m | 79 m |
| Chicago Marathon | 74 m | 74 m |
| London Marathon | 127,7 m | 161,8 m |
| Tokyo Marathon | 60,3 m | 98 m |
| Boston Marathon | 248,8 m | 388,6 m |
| New York City | 245,8 m | 251 m |
| VM All-Star | ~ 100 m | ~ 100 m |
Với tinh thần "All-Star", giải đặt ra mốc COT (cut-off time) nghiêm ngặt: 4 tiếng 30 phút cho marathon và 2 tiếng 15 phút cho half marathon - đều tính từ lúc xuất phát chung, áp dụng cho mọi VĐV. Trong khi đó, COT phổ biến tại các giải trong nước hiện là 6h30 (FM) và 3h (HM).
Nếu so với chuẩn major, COT này còn khắt khe hơn cả Berlin (6h15), Tokyo (7h), hay London (7h30). Theo ban tổ chức, mục tiêu là "nâng chuẩn VĐV, tăng tính cạnh tranh và đảm bảo chất lượng đường chạy không bị kéo dài thời gian đóng đường quá lâu".
Tuy nhiên, điều này cũng làm dấy lên tranh luận trong cộng đồng. Một số runner cho rằng mức COT như vậy quá cao, khiến VĐV phải đứng trước hai lựa chọn là tính toán hợp lý để về đích, hai là DNF (bỏ cuộc). Giới chuyên môn thì nhìn nhận đây là quyết tâm của ban tổ chức trong việc phân hóa giữa giải phong trào đại chúng và giải dành cho nhóm sub4.
Kipchoge nhận tiếp nước trên đường chạy Berlin Marathon 2022. Ảnh: NYT
Có thể thấy, VnExpress Marathon Volvo All-Star không đơn thuần là bản sao của các giải major, mà là sự học hỏi có chọn lọc. Trong khi những yếu tố kỹ thuật như đo bằng Jones Counter, giới hạn chênh cao, giảm khúc cua... được giữ nguyên, thì các yếu tố khí hậu, thể trạng, hạ tầng giao thông đã được tính toán để "bản địa hóa".
Cung đường này cũng phản ánh xu hướng tổ chức giải chạy tại châu Á: học chuẩn Âu - Mỹ nhưng điều chỉnh linh hoạt, tương tự cách mà các giải như Seoul Marathon (Hàn Quốc), Laguna Phuket Marathon (Thái Lan) hay Standard Chartered Singapore Marathon từng làm.
Với cung đường được thiết kế tiệm cận chuẩn major, cùng việc đưa vào yếu tố bản địa của Việt Nam, VM Volvo All-Star 2025 hứa hẹn là bước thử nghiệm táo bạo, mang tính "chất lượng hóa" phong trào chạy bộ.
VnExpress Marathon Volvo All-Star 2025 diễn ra ngày 20/4 tại Hà Nội. Hiện, ban tổ chức đang mở đăng ký giai đoạn Super Early Bird với mức giá 750.000 đồng cho cự ly 21km và 950.000 đồng cho cự ly 42km. Bib Regular, bán từ ngày 21/3 tới 10/4, lần lượt có giá 1 triệu đồng và 1,2 triệu đồng cho hai cự ly. Runner quan tâm xác minh thông tin tại đây.
Sự kiện tổ chức bởi Báo điện tử VnExpress, Công ty Cổ phần dịch vụ trực tuyến FPT, với sự đồng hành của Đối tác chính thức Volvo Car Vietnam.
Lan Anh
- Cộng đồng 'dậy sóng' vì huy chương VnExpress Marathon Huế
- Đường chạy phong cách 'ngôi đền tốc độ' của VM Volvo All-Star
- Lịch trình 48 giờ du lịch - chạy bộ ở Huế
- Huy chương VnExpress Marathon Volvo All-Star lấy cảm hứng từ tốc độ
- 8 bước lên dây cót tinh thần trước ngày chạy giải