Aretz, kỹ sư xây dựng 58 tuổi và là người từng nghiện cờ bạc, gần hai năm qua tránh xa trò chơi đầy may rủi này. Nhưng vì đã tiêm vaccine, ông nghiễm nhiên được ghi tên vào chương trình xổ số do bang Maryland khởi động. Điều này khiến ông lo lắng bản thân sẽ "tái nghiện".
"Tôi đánh giá cao nỗ lực của chính quyền để thúc đẩy mọi người tiêm vaccine", Aretz nói. "Nhưng đồng thời, họ cũng đẩy mọi người vào cảnh khó xử. Cái sảy nảy cái ung và tôi biết điều tiếp theo là mình sẽ tới Atlantic City". Atlantic City được coi là một "thiên đường cờ bạc" ở Mỹ.
Để lôi kéo người Mỹ tiêm chủng khi nhu cầu đang giảm mạnh trên cả nước, ngày càng nhiều bang sử dụng cách mà họ tin sẽ thúc đẩy mọi người: cơ hội nhận khoản tiền lớn. Nhà Trắng ngày 26/5 ca ngợi chương trình xổ số tiêm chủng, khi cố vấn Covid-19 cấp cao của Tổng thống Joe Biden nói chương trình của Ohio dường như đã giúp tăng số người tiêm vaccine.
Nhưng những con bạc đang cố gắng hoàn lương như Aretz cho rằng một số bang chưa tính toán kỹ khả năng những sáng kiến như vậy sẽ ảnh hưởng tới họ như thế nào.
Với nhiều người nghiện cờ bạc, vấn đề không chỉ là giải thưởng mà còn là tâm lý cá cược, theo Keith Whyte, giám đốc điều hành Hội đồng các vấn đề cờ bạc quốc gia. Việc tham gia xổ số tiêm chủng bất đắc dĩ có thể kích hoạt phản ứng của não bộ giống như khi họ đánh bạc, khiến nhiều người quay trở lại con đường đỏ đen hoặc gặp các vấn đề khác.
"Khi chính quyền bang tích cực thúc đẩy xổ số, nó sẽ tạo ra nhiều ảnh hưởng đối với các công dân dễ bị tổn thương", Whyte nói. Ông ước tính khoảng 2% người trưởng thành ở Mỹ đang đấu tranh với chứng nghiện cờ bạc.
Thống đốc Maryland Larry Hogan thông báo về chương trình xổ số tiêm chủng tuần trước. Ảnh: NYTimes.
Sau khi biết về chương trình xổ số của Maryland, Aretz, người sống ở Severn, mất một ngày cố gắng liên hệ với chính quyền bang để gạch tên ông khỏi danh sách quay số hàng ngày. Ông thậm chí ước bản thân chưa tiêm vaccine để tránh rơi vào tình huống này.
Cuối cùng Aretz đã liên lạc với Carole Gentry, giám đốc truyền thông của công ty xổ số Maryland, người đã chuyển tên anh tới cơ quan y tế bang và yêu cầu xóa tên khỏi danh sách quay thưởng. Gentry, người đang giúp chương trình "VaxCash" của Maryland, nói bà đã làm điều tương tự cho nhiều người khác.
"Tôi hiểu nó không hoàn hảo", Gentry nói, thêm rằng đó là chương trình tốt nhất mà bang có thể đưa ra để khuyến khích người dân tiêm chủng. "Cốt lõi của chương trình xổ số này là ý tưởng tốt".
Chương trình xổ số của Maryland, bắt đầu từ ngày 25/5, sẽ trao 40.000 USD cho nhiều người thắng mỗi ngày cho đến ngày 3/7. Vào ngày 4/7, chương trình sẽ chọn ra một người chiến thắng cuối cùng với giải thưởng lên tới 400.000 USD.
Khi công bố chương trình vào tuần trước, Thống đốc Larry Hogan, thuộc đảng Cộng hòa, nói bất kỳ ai từ 18 tuổi đã tiêm ít nhất một liều vaccine tại Maryland sẽ tự động được ghi tên mà không cần đăng ký. "Mọi thứ rất đơn giản. Hãy tiêm chủng để giành chiến thắng", Hogan nói.
Gentry cho biết những người trúng giải trong chương trình xổ số vaccine của Maryland có thể từ chối nhận giải nếu không muốn.
Tại bang Ohio, Thống đốc Mike DeWine, thành viên đảng Cộng hòa, đầu tháng này thông báo bất kỳ ai trên 18 tuổi đã tiêm ít nhất một liều vaccine sẽ được ghi danh vào chương trình xổ số của bang, tương tự như chương trình ở Maryland. Người không muốn tham gia có thể từ chối.
"Nếu mọi người không muốn tham gia, họ không cần phải tham gia", Dan Tierney, phát ngôn viên của DeWine, cho biết và thêm rằng chương trình "Vax-a-Million", với 5 giải thưởng một triệu USD và 5 học bổng đại học, đã thành công vượt mong đợi.
DeWine ngày 24/5 cho biết số người trong độ tuổi 16-17 đi tiêm chủng đã tăng 94% kể từ khi chương trình xổ số được công bố. Nhóm tuổi 20-49 tăng 55% và nhóm 18-19 tuổi tăng 46%.
Ở New York, bất kỳ ai trên 18 tuổi đã tiêm vaccine ở các địa điểm do bang điều hành trong tuần này có thể nhận một vé xổ số, với các giải thưởng dao động từ 20 USD đến 5 triệu USD. Nỗ lực này là một trong nhiều ưu đãi mà New York đưa ra để khuyến khích tiêm chủng, gồm tặng vé vào công viên bang hay tặng thẻ MetroCard miễn phí, theo Jennifer Givner, người phát ngôn của Thống đốc Andrew Cuomo.
"Tất cả đều là lựa chọn của bạn", Givner nói.
Nhưng sự lựa chọn chính là điều một phụ nữ 54 tuổi ở Nam Maryland cảm thấy bị tước đoạt khi biết tin về chương trình xổ số của bang. Người phụ nữ giấu tên cho biết bắt đầu ngừng chơi cờ bạc chưa đầy một tháng trước.
Đêm sau khi nghe tin về chương trình của Maryland, bà cho biết đã lo lắng tới mất ngủ vì sợ những điều sẽ xảy ra nếu bà trở thành người chiến thắng.
"Tôi tự hỏi 'Tôi là ai? Tôi có phải người có thể từ chối các tấm séc không?'", bà nói. "Tôi nhận ra tôi là người có thể kiếm tiền từ đó".
Jon, một cư dân hạt Montgomery, người đã không còn chơi cờ bạc từ tháng 9/2019, nói khi nghe về chương trình xổ số, ông tự hỏi liệu mình có thay đổi quyết định từ bỏ trò đỏ đen ở Gamblers Anonymous hay không.
"Tôi phải làm gì nếu thắng. Tôi thậm chí không muốn điều đó", người đàn ông 61 tuổi nói.
Jon, người đã tiêm chủng đầy đủ, nói ông ủng hộ mục tiêu tiêm vaccine cho càng nhiều người càng tốt. Nhưng ông không hiểu tại sao nó phải liên quan tới trò cá cược hoặc tại sao những người không muốn tham gia không thể từ chối dễ dàng hơn.
Nhân viên y tế chuẩn bị mũi tiêm vaccine Covid-19 tại Baltimore, bang Maryland hồi tháng 2. Ảnh: WBFF.
Whyte, giám đốc điều hành Hội đồng quốc gia về các vấn đề cờ bạc, nói xổ số từ lâu đã được đưa vào các chương trình với mục đích chính đáng. Do mối đe dọa từ Covid-19 và tầm quan trọng của tiêm chủng, ông cho rằng sử dụng xổ số trong trường hợp này mang lại nhiều lợi ích.
Khuyến nghị của ông với chính quyền địa phương là xem xét cách tốt nhất để bảo vệ những người có vấn đề về cờ bạc, bao gồm lựa chọn người tham gia và cung cấp nhóm hoạt động công cộng để hỗ trợ người cần giúp đỡ.
Ông thêm rằng điều quan trọng đối với các chính quyền trong việc tiếp tục chương trình xổ số vaccine là "suy nghĩ về những hậu quả ngoài ý muốn", bao gồm cả nguy cơ hủy hoại cuộc sống của những người từng tán gia bại sản vì cờ bạc.
"Liệu bạn có vay chỗ này để đập vào chỗ khác hay không?", ông hỏi.
Thanh Tâm (Theo Washington Post)