Stephanie Pezzullo đặt tên cho bạn đồng hành bốn chân của cô bằng tên nơi cuộc gặp xảy ra - đường mòn Santos, ngoại ô thành phố Ocala, bang Florida. Đó là một ngày giữa tháng 12/2018 lạnh hơn mọi khi, xung quanh Pezzullo không có ai: không có người đi bộ, chạy bộ hay đạp xe.
Pezzullo đang khởi động chuẩn bị chạy tempo – tốc độ không đổi, cao hơn mức trung bình trong các buổi chạy nền (base run) – thì Santos tiến lại gần. Nó dường như là chó lai với đầu màu nâu, thân trắng với các đốm đen. "Nó bước đến gần tôi và cúi mặt xuống. Tôi dừng lại và nghĩ thầm 'Ôi trời, mày thật đáng yêu nhưng tao còn phải tập luyện".
Định mệnh đã mang đến cho Pezzullo một người bạn đồng hành tuyệt vời trên đường chạy.
Pezzullo chạy tempo với tốc độ hơn 3 phút 43 giây/km. Santos vẫn bắt kịp cô trong toàn bộ thời gian.
"Trên đường ra ôtô, nó cứ đứng nhìn tôi", Pezzullo kể lại. Cô từng chạy marathon với thành tích 2 giờ 32 phút (3 phút 36 giây mỗi km) tại giải Chicago Marathon năm 2012 và đã đạt chuẩn dự Olympic Marathon Trials Qualifiers 2020, sự kiện chọn ra các vận động viên dự Thế vận hội tại Tokyo 2020.
Pezzullo chuẩn bị có một ngày bận rộn, tập luyện cho khoảng 25 khách hàng – những người chạy bộ hoặc VĐV ba môn phối hợp trong vùng. Không thể bỏ mặc, Pezzullo cho Santos lên xe và tới Humane Society, một tổ chức bảo vệ động vật. Nhân viên tại đây cho biết con chó này được đưa đến đây trước đó khoảng năm hay sáu tiếng. Người chủ muốn từ bỏ, nhưng Humane Society không còn chỗ để tiếp nhận. Họ tin con vật đã bị bỏ rơi tại đường mòn.
Pezzullo sau đó gọi điện tới một trung tâm cứu trợ động vật, nhưng họ cũng đang quá tải. "Tôi biết làm gì đây? Tôi sống trong một căn hộ nhỏ", cô kể. "Tôi cầu xin họ hãy tiếp nhận nó. Họ trả lời: 'Chúng tôi không thể vì không còn chỗ'. Tối hôm đó, tôi đưa Santos về nhà bởi trời lạnh. Tôi cũng không nỡ bỏ nó lại đâu đó".
Santos run rẩy, chỉ ngồi yên trong căn hộ của Pezzullo. Mỗi khi cô tìm cách vuốt ve, nó lại cúi đầu xuống sàn nhà.
Ngày tiếp theo, Pezzullo dự định chạy 22,5 km. Cô quay trở lại đường mòn và quyết định đưa Santos theo. Cô tăng tốc. Santos vẫn bắt kịp một cách dễ dàng. "Nó không rời khỏi tôi, không một lần nào, suốt 22,5 km", Pezzullo nói. "Tốc độ trung bình của tôi lần đó là 3 phút 57 giây mỗi km. Santos chạy rất nhanh".
Santos rất hào hứng tham gia các buổi chạy tập của cô chủ.
Pezzullo tiếp tục đưa Santos về nhà và đến một trong những phòng khám mà cô huấn luyện vào ngày hôm sau. Khách hàng và bạn bè của cô đều có cùng một lời khuyên: "Pezz, cô nên nuôi nó".
Gần hai tháng sau, Pezzullo và Santos trở nên gắn bó, không thể tách rời. Một học viên được Pezzullo huấn luyện đã bí mật trả tiền để Santos được khám thú y, tiêm phòng.
Pezzullo nhìn thấy một phần con người cô trong Santos. Khi còn nhỏ, Pezzullo bị bạo hành bởi một người thân có vấn đề tâm thần. Quá khứ này vẫn ám ảnh trong thời gian cô theo học Đại học Pennsylvania.
Nhiều năm sau khi tốt nghiệp, Pezzullo tham gia các giải chạy và ký ức đau buồn lại trỗi dậy. Năm 2015, hai huấn luyện viên Pete và Zika Rea của ZAP Fitness (Blowing Rock, bang North Carolina) đưa Pezzullo đến một trung tâm điều trị tổn thương ở Ocklawaha, bang Florida để điều trị. Pezzullo xuất viện và sinh sống tại Ocala kể từ đó.
Ocala, với gần 60.000 dân, không phải nơi có nhiều VĐV chạy bộ ưu tú. Pezzullo thường xuyên chiến thắng tại các giải chạy địa phương. Giờ đây, cô có bạn đồng hành và quá trình tập luyện được cải thiện, từ chạy 64 km - 80 km mỗi tuần lên gần 100 km mỗi tuần. "Santos khiến tôi muốn chạy thêm", Pezzullo nói với Runner's World. "Tôi từng nghỉ chạy hai ngày mỗi tuần. Giờ đây, nếu có, tôi chỉ nghỉ một ngày. Tôi muốn chạy cùng Santos".
Tại giải Naples Daily News Half Marathon hồi tháng 1/2019 ở Naples, Florida, Santos được gửi lại cho một tình nguyện viên ở vạch đích. Santos bắt đầu phấn khích dù Pezzullo còn cách đích khoảng 400 m và chưa trong tầm mắt.
Pezzullo về đích tại giải Naples Daily News Half Marathon ngày 20/1. Ảnh: Naples Daily News.
Ngay khi Pezzullo cán đích, Santos lao ra và chạy nhảy xung quanh cô chủ. Hình ảnh này cùng câu chuyện về cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Santos và Pezzullo sau đó xuất hiện trên tờ Naples Daily News. Pezzullo xếp nhì nữ với thành tích 1 giờ 17 phút 19,4 giây, kém không quá xa so với mốc 1 giờ 13 phút - chuẩn dự vòng loại cự ly half marathon tuyển VĐV Mỹ dự Olympic Tokyo 2020.
Pezzullo đang chuẩn bị cho giải Vermont City Marathon vào tháng 5. Trong thời gian tới, cô sẽ có một bạn đồng hành tập luyện đáng tin cậy, cho khát vọng có một suất cùng đội tuyển điền kinh Mỹ tranh tài tại Tokyo hè sang năm.
Anh Vũ