Ngày 15/4, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng sau phản ánh của báo chí về việc hải quan gây khó khăn cho doanh nghiệp khi mở tờ khai xuất khẩu.
Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo rõ việc điều hành xuất khẩu gạo tháng 4, cũng như công tác phối hợp với Bộ Tài chính.
Còn Bộ Tài chính được yêu cầu báo cáo về trách nhiệm quản lý, kiểm soát số lượng gạo được phép xuất khẩu, trong đó nêu cụ thể quy trình, cách làm, danh sách các doanh nghiệp, thời gian mở tờ khai hải quan về số lượng gạo xuất khẩu của từng doanh nghiệp đã đăng ký thành công trên hệ thống. Ngoài ra Bộ này cũng phải báo cáo việc mua dự trữ lương thực 190.000 tấn gạo, 80.000 tấn thóc theo kế hoạch Thủ tướng giao. Các báo cáo này được yêu cầu gửi Chính phủ trước ngày 18/4.
Nông dân xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ thu hoạch lúa vụ Đông Xuân đầu tháng 3/2020. Ảnh: Thanh Trần
Cùng ngày, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính công khai danh sách các doanh nghiệp đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu theo hạn ngạch 400.000 tấn trong tháng 4, trong đó nêu cụ thể tên, số lượng, thị trường xuất khẩu, cảng/cửa khẩu xuất khẩu đến thời điểm này.
Trước đó, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo cho biết họ "hụt" mở tờ khai xuất khẩu hạn ngạch tháng 4 do hải quan mở khai giữa đêm mà không thông báo trước. Và chỉ 3 tiếng sau đó họ lập tức đóng và thông báo đủ hạn ngạch xuất khẩu. Một số doanh nghiệp cho biết họ thiệt hại hơn 300 triệu đồng mỗi ngày với các chi phí gửi hàng tại cảng, trả lãi vay ngân hàng... từ ngày 24/3 (thời điểm dừng mở tờ khai xuất khẩu gạo đến nay).
Trong báo cáo gửi Chính phủ, các bộ ngành ngày 15/4, Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng phản ánh việc hải quan mở tờ khai giữa đêm khiến các thương nhân xuất khẩu hoàn toàn bị động. Ngoài ra, Hiệp hội này cũng nêu một số bất cập của đợt khai hải quan này. Đó là một số thương nhân gặp phải các tình huống khi tờ khai đăng ký hải quan kể từ thời điểm 0h ngày 11/4 đã có số tờ khai và đã phân vào luồng đỏ.
Tuy nhiên, đến ngày 13/4, sau khi tái kiểm tra trên hệ thống hải quan cập nhật thì thấy ngày đăng ký của các tờ khai này tự động bị lùi về10/4. Ít nhất 3 thương nhân xuất khẩu gạo gặp tình trạng này.
Hiệp hội này kiến nghị tạo điều kiện cho các thương nhân khai tiếp những đơn hàng còn đang khai dở dang và cho thông quan hết số lượng hàng hóa đã nằm trên cảng, khoảng 250.000 tấn, trong thời gian sớm nhất.
Về hạn ngạch 400.000 tấn, VFA đề nghị kiểm hóa thực tế đối với các thương nhân đã chuyển tờ khai, kiểm tra số container, số seal thực tế của container hàng có đúng với số container, số seal đã được truyền qua mạng để mở tờ khai hay không... tránh khai khống giữ số lượng hạn ngạch.
Anh Minh