Theo tôi đọc được thì các biểu hiện trên là thời kỳ đầu của HIV. Nhưng tốc độ lây lan của bệnh có nhanh như vậy không? (Đạt)
Ảnh minh họa: News.
Trả lời:
Chào anh,
Tôi xin nói tổng quát về giai đoạn đầu của nhiễm HIV bằng cụm từ “biểu hiện giống cúm” (flulike symptom).
Sở dĩ bệnh nhân có biểu hiện này là do hệ miễn dịch nhận diện và đáp ứng lại sự xâm nhập của virus HIV như khi đáp ứng với bất kỳ các virus khác, trong đó virus thường nhất gây bệnh trên người được nhắc đến là virus cúm. Đây gọi là giai đoạn nhiễm HIV cấp tính, xuất hiện khoảng 2-4 tuần sau khi HIV xâm nhập thành công vào cơ thể người.
Các triệu chứng kéo dài 1-2 tuần và thường gặp nhất gồm:
- Sốt.
- Đau cơ/ đau khớp.
- Viêm họng.
- Hạch to.
- Phát ban.
- Các triệu chứng khác có thể gặp như: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nhức đầu, mệt mỏi…
Cũng lưu ý rằng, tất cả triệu chứng kể trên đều không đặc hiệu và không mang tính chỉ điểm cho nhiễm HIV, vì chúng hiện diện trong rất nhiều bệnh cảnh nhiễm trùng hay nhiễm siêu vi khác. Do vậy, không thể đơn thuần dựa vào các triệu chứng này mà đưa ra bất kỳ chẩn đoán nào liên quan đến nhiễm HIV.
Quay lại tình huống của anh, rõ ràng anh có hành vi quan hệ tình dục không an toàn, và do vậy khả năng lây là khả dĩ. Chỉ với hành vi nguy cơ này đã đủ lý do để anh tham gia xét nghiệm tầm soát HIV càng sớm càng tốt.
Vì đây là giai đoạn sớm sau khi virus xâm nhập nên cơ thể người chưa sinh ra đủ lượng kháng thể để chẩn đoán bằng xét nghiệm huyết thanh. Do vậy, nếu xét nghiệm kháng thể âm tính trong giai đoạn sớm (gần với lần cuối có hành vi nguy cơ, không quá thời gian 3 tháng) thì được khuyến cáo làm lại xét nghiệm sau đó 1 tháng và 3 tháng.
Tuy nhiên, các trường hợp mới nhiễm vẫn có thể được chẩn đoán sớm sau 2 tuần tính từ lúc phơi nhiễm bằng kỹ thuật xét nghiệm PCR tìm chính bản thân virus (hay một phần của virus). Nhưng xét nghiệm này khá đắt tiền và chỉ có ở những phòng xét nghiệm quy mô lớn (như viện Pasteur TP HCM). Anh có thể chọn một trong hai loại xét nghiệm kể trên để tầm soát HIV cho bản thân.
Trong thời gian chờ đợi xét nghiệm cũng như nhằm bảo đảm kết quả âm tính, nếu anh may mắn “thoát” trong lần này, được bảo đảm một cách lâu dài, anh cần thận trong hơn với hành vi nguy cơ (như quan hệ tình dục không an toàn) của mình.
Thân ái.
Bác sĩ Nguyễn tấn Thủ