Để có được ngày hôm nay, tôi đã trải qua một hành trình rất dài với nhiều gian khổ, cùng vô vàn khó khăn mà trước đây bản thân chưa hề nghĩ tới. Qua trải nghiệm của mình, tôi xin chia sẻ đến các bạn trẻ vài kinh nghiệm khi lựa chọn về quê, hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn có cái nhìn thấu đáo và cân nhắc kỹ hơn trước khi đưa ra quyết định.
1. Thuận lợi
Môi trường: Nếu như ở phố, bạn phải chịu cảnh khói bụi, ô nhiễm, chật chội, kẹt xe... thì ở quê, không khí trong lành, bình yên hơn nhiều. Buổi sáng, bạn có thể chạy bộ trong bình minh sớm, đón mặt trời lên, ngắm những giọt sương trên những mảng xanh, hoa thơm và cỏ dại. Chiều về, bạn tha hồ lặn ngụp ở những bãi biển xanh rờn, cát trắng dịu êm... những điều mà hồ bơi trên thành phố có xịn đến mấy cũng không thể thay thế được.
Chi phí: Ở phố, mọi thứ đều quá đắt đỏ, càng về sau càng đắt, từ đi lại, thuê trọ, mua sắm, lễ nghĩa, học phí cho con cái... Một gia đình trẻ, để có cuộc sống tạm gọi là ổn ở thành phố, mức chi hàng tháng tối thiểu phải từ 40-60 triệu đồng cho hai vợ chồng và hai đứa con. Còn để mua được một căn hộ tầm 50 m2 bằng tiền vay mượn hoặc gom góp nữa thì vô cùng vất vả. Mà với mức thu nhập này, không phải ai cũng kiếm và duy trì được, nó đòi hỏi ở bạn năng lực và luôn nỗ lực.
Trong khi đó, ở quê, bạn chỉ cần 15-20 triệu là đã có cuộc sống tương đối thoải mái rồi, thậm chí còn tốt hơn hẳn so với mặt bằng chung. Chính vì thế, các bạn trẻ ở phố có xu hướng chọn chỉ sinh một con để giảm bớt chi phí.
Stress: Căng thẳng là nguyên nhân gây ra rất nhiều bệnh tật như tim mạch, đột quỵ, ung thư... Và stress chính là mặt trái của công nghiệp, của đô thị. Mở mắt dậy từ 5h sáng, bạn tất bật lo quần giày áo, mũ nón, ăn uống, đưa đón con đi học, vội vàng lên cơ quan, rồi quần quật với công việc đến tận chiều muộn, ra về chen chúc trong những dòng xe nối dài, về tới nhà là mệt nhoài. Hôm nào bị sếp la mắng, hoặc bị khách hàng hủy kèo ở phút cuối là chỉ muốn bỏ luôn cơm tối... Vòng lặp ấy cứ kéo dài từ thứ hai cho đến cuối tuần.
>> Những người 'bỏ phố về rừng' vì mệt mỏi
Rủi ro rình rập: Ở phố, nhà nào cũng kín cổng cao tường, khóa trong, khóa ngoài... sơ hở một chút là bị trộm vào nhà quét sạch không còn gì. Chính vì thế mà tình làng nghĩa xóm cũng không có được như ở quê. Nhiều người ở cả chục năm mà không biết nhà bên cạnh như thế nào? Ra đường, lơ là một chút là ví, điện thoại, túi xách, xe máy "bốc hơi" trong nháy mắt. Đó là chưa kể đến tai nạn giao thông, những bệnh do ô nhiễm môi trường và thức ăn công nghiệp gây ra...
Đọc đến đây, hẳn các bạn sẽ cảm thấy một bức tranh màu xám cho thành thị phải không? Nhưng thực tế cũng không phải hoàn toàn xám xịt như vậy, bởi ở đâu cũng có cái khó, cái tốt. Thấy trong bụi hoa hồng có gai hay trong gai có hoa hồng là do lựa chọn góc nhìn của mỗi người. Không phải tự nhiên mà bao đời nay, người ta vẫn cứ Nam tiến, hút hết về Sài Gòn.
2. Khó khăn
Khó kiếm tiền: Sài Gòn dù chi phí cao nhưng thị trường rất rộng lớn, đồng nghĩa với nhiều cơ hội kiếm tiền, nhiều người sẵn sàng trả tiền sử dụng dịch vụ... Còn ở quê, thị trường quá hẹp, sức tiêu quá thấp, ít công ăn việc làm, nên khó săn việc hơn... Để kiếm được mức lương 20-30 triệu một tháng ở quê là cả một vấn đề lớn. Nếu chọn làm nông nghiệp thì quá vất vả, đòi hỏi các bạn phải công nghiệp hóa nông nghiệp, gia tăng được giá trị, giỏi bán buôn, chứ với giá mua tại vườn hiện nay thì khó mà trụ được. Nhiều lúc một kg gà còn rẻ hơn một kg thức ăn cho gà. Còn bán buôn thì đòi hỏi bạn phải có nghề truyền thống, hay có những lợi thế đặc trưng nào đó.
Sức ỳ lớn: Ngược với sự năng động của Sài Gòn, nhịp sống ở quê rất chậm, vì sống nhàn nên con người dần cũng chậm theo. Mà chậm thì sẽ thiếu tác phong công nghiệp, thiếu sự cầu tiến... từ đó rất khó duy trì năng lượng, duy trì sự quyết tâm... những thứ quyết định đến thành công. Theo kinh nghiệm của tôi, đây có lẽ là rào cản khó vượt qua nhất khi về quê.
15 năm qua, tôi đã chứng kiến rất nhiều người anh, người bạn của mình, trong đó có cả những người rất giỏi, từng là "chiến tướng", từng ôm cho mình những hoài bão lớn, từng kinh qua những "trận mạc", những nhiệm vụ bất khả thi... nhưng rồi qua năm tháng, họ mai một dần. Có người chỉ sau vài ba năm là chậm hẳn, có người dài hơn khoảng 5-10 năm... nhưng thực sự rất hiếm người duy trì được năng lượng sau 10 năm về quê.
>> Vợ chồng Sài Gòn chi 5 tỷ đồng để bỏ phố về quê
An sinh xã hội thấp: Nói về tiện ích, có lẽ không đâu bằng Sài Gòn, thượng vàng hạ cám, muốn cỡ não cũng có. Còn về quê, bạn không có nhiều lựa chọn trường lớp cho con đi học, địa điểm khám chữa bệnh, hay quán xá để tụ tập cuối tuần... Tất nhiên, trước đây, quê là nhà quê, nhưng nhờ sự phát triển các khu công nghiệp, hạ tầng giao thông, viễn thông, đô thị hóa, các mô hình chuỗi... nên giờ, chênh lệch này giữa quê và phố không còn nhiều như xưa.
Văn hóa địa phương: Có một số nét văn hóa địa phương gây ra nhiều khó khăn khi bạn về quê. Nếu ở Sài Gòn đúng nghĩa "đèn nhà ai, nhà nấy sáng", việc ai nấy làm, thì ở quê, có những chuyện dở khóc dở cười. Chẳng hạn như một bạn gái tối đó mua xoài về ăn là có khi sáng hôm sau cả xóm truyền tai nhau "con bé có bầu". Rồi họ nhận xét, bình bàn, điều tiếng... gây ra áp lực cho nhiều bạn trẻ, đặc biệt là các bạn có phần khác biệt, sáng tạo, cá tính...
Thời tiết khắc nghiệt: Khía cạnh này là tùy vùng miền. Nếu ba tháng cuối năm Sài Gòn tập trung chạy nước rút, tăng năng suất, cán mốc mục tiêu năm, thì ở quê, mùa đông về, lạnh lẽo, suốt ngày trùm mền, bầu trời chỉ có một màu xám xịt, ngày cũng như đêm, ngắm mưa rả rích... bạn chỉ ở nhà và tiêu từng "giọt" tiền tích lũy. Chưa kể năm nào không may, bão quần lớn, lũ về... là chuồng trại, gà vịt, heo bò... trôi theo con nước, thiệt hại rất nặng nề.
Vậy giải pháp nào để chế ngự khó khăn, phát huy thuận lợi?
Điều đó còn tùy từng ngành nghề, tùy năng lực của mỗi người. Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm của tôi, mỗi khi quyết định về quê lập nghiệp, chỉ cần các bạn thực sự quyết tâm, cố gắng, áp dụng công nghệ, duy trì kết nối với bên ngoài, sẵn sàng mang hàng hóa, sản phẩm đi giao thương, xuất khẩu... thì chắc chắn cơ hội thành thành công là rất cao. Chúc các bạn có những lựa chọn sáng suốt và thành công.
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.