"Hành động của Thái Anh Văn đã bước qua lằn ranh đỏ và bà ấy chắc chắn sẽ phải đối mặt với hậu quả từ Trung Quốc đại lục, trong đó có nhiều hoạt động quân sự hơn", Global Times, tờ báo thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, ngày 29/10 đăng bài xã luận.
Bài viết được đăng sau khi lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn ngày 28/10 xác nhận với CNN rằng đặc nhiệm Mỹ hiện diện trên hòn đảo để huấn luyện lực lượng phòng vệ tại đây. Bà Thái không tiết lộ số binh sĩ Mỹ trên đảo Đài Loan, song khẳng định "không nhiều như mọi người nghĩ" và hoạt động hợp tác nhằm tăng năng lực phòng thủ.
Tuy nhiên, Global Times dẫn lời Chiu Yi, một học giả thân Bắc Kinh ở Đài Loan, cảnh báo "bà Thái đang đùa với lửa" bởi việc thừa nhận lính Mỹ hiện diện ở hòn đảo "không khác gì vượt qua lằn ranh của nguyên tắc Một Trung Quốc và vi phạm Luật Chống ly khai".
Chiu Yi nhận định bà Thái "đang tự hủy hoại bản thân vì muốn nhấn mạnh vào mối quan hệ của hòn đảo với Mỹ nhằm cứu vãn việc tỷ lệ ủng hộ sụt giảm", tìm kiếm sự ủng hộ từ Tổng thống Joe Biden để lấn át ảnh hưởng của Chu Lập Luân, chủ tịch Quốc dân đảng đối lập.
Hai tiêm kích Su-35 hộ tống oanh tạc cơ H-6K của Trung Quốc trong chuyến bay gần đảo Đài Loan tháng 5/2018. Ảnh: PLA.
Global Times còn dẫn lời Tang Yonghong, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đài Loan thuộc Đại học Hạ Môn, rằng bà Thái "muốn trấn an dân trên đảo Đài Loan bằng việc nhờ Mỹ bảo vệ, khuyến khích các lực lượng ly khai và đưa ra tín hiệu cho cộng đồng quốc tế rằng Mỹ ủng hộ Đài Loan độc lập".
Những tuyên bố trên được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 26/10 kêu gọi các nước thành viên Liên Hợp Quốc ủng hộ đảo Đài Loan gia nhập tổ chức này.
Mã Hiểu Quang, phát ngôn viên Văn phòng Các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc, khẳng định "Đài Loan là một phần của Trung Quốc và không có quyền gia nhập LHQ", do đây là tổ chức liên chính phủ gồm các quốc gia có chủ quyền.
Chiu cho rằng căng thẳng tại eo biển Đài Loan "chắc chắn leo thang sau tuyên bố của bà Thái", nhận định hỗ trợ quân sự của Mỹ "có ý nghĩa rất hạn chế" trong thay đổi cán cân sức mạnh quân sự giữa đảo Đài Loan với Trung Quốc đại lục.
Đảo Đài Loan và eo biển cùng tên. Đồ họa: CSIS.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc từ năm 2020 thường xuyên điều máy bay quân sự áp sát đảo Đài Loan. Hai tiêm kích J-11 và một máy bay săn ngầm Y-8 ngày 27/10 bay vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) phía tây nam đảo Đài Loan.
Trước đó một ngày, quân đội Trung Quốc điều trực thăng tấn công và vận tải tham gia diễn tập ở khu vực eo biển Đài Loan. Giới chuyên gia quân sự Trung Quốc nhận định trực thăng tấn công và vận tải phối hợp với nhau cho phép thực hiện nhiệm vụ đổ bộ chiếm đảo, song chỉ diễn ra khi quân đội Trung Quốc giành ưu thế trên không trong giao tranh.
Nguyễn Tiến (Theo Global Times)