"Có. Chúng ta có cam kết với điều đó", Tổng thống Mỹ Joe Biden nói hôm 21/10 khi được hỏi về vấn đề bảo vệ đảo Đài Loan trước các chiến dịch của quân đội Trung Quốc.
Phát biểu của ông chủ Nhà Trắng đi ngược với chính sách "mơ hồ chiến lược" được Mỹ áp dụng từ lâu, trong đó Washington giúp xây dựng năng lực tự vệ cho đảo Đài Loan nhưng không hứa hẹn hỗ trợ hòn đảo phòng thủ nhằm tránh chọc giận Bắc Kinh.
Nhà Trắng sau đó khẳng định Washington vẫn không thay đổi chính sách với Đài Bắc. "Quan hệ phòng vệ giữa Mỹ với Đài Loan vẫn tuân thủ Đạo luật Quan hệ Đài Loan", phát ngôn viên Nhà Trắng cho hay.
Tổng thống Biden trong một sự kiện ở bang Maryland hôm 21/10. Ảnh: AFP.
Biden hồi tháng 8 cũng tuyên bố Mỹ sẽ luôn bảo vệ các đồng minh then chốt, trong đó có Đài Loan, khiến Trung Quốc phản đối dữ dội. Nhà Trắng sau đó phải lên tiếng khẳng định chính sách của Mỹ với Đài Loan "vẫn không thay đổi".
Kể từ khi chuyển sang thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc từ năm 1979, công nhận chính sách Một Trung Quốc và thừa nhận đảo Đài Loan là một phần của Trung Quốc, Mỹ không còn ràng buộc về mặt pháp lý để hỗ trợ Đài Loan trong trường hợp hòn đảo bị tấn công.
Tuy nhiên, một số chuyên gia, cựu quan chức quân sự Mỹ cho rằng sự mơ hồ chiến lược khiến cam kết hỗ trợ Đài Loan của Mỹ không còn mang tính răn đe hiệu quả với Trung Quốc.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc gần đây liên tục gia tăng sức ép quân sự lên Đài Loan bằng các biện pháp truyền thống và phi truyền thống. Ngoài các chuyến bay áp sát hòn đảo với số lượng phi cơ cao kỷ lục, quân đội Trung Quốc còn tiến hành nhiều cuộc diễn tập đổ bộ chiếm bờ biển ở khu vực gần Đài Loan.
Lãnh đạo cơ quan phòng vệ Đài Loan Khâu Quốc Chính cảnh báo sau 4 năm nữa, quân đội Trung Quốc có thể đủ khả năng tiến đánh hòn đảo mà chỉ phải chịu thiệt hại tối thiểu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 9/10 nhắc lại quyết tâm thống nhất đảo Đài Loan với đại lục, khẳng định thống nhất bằng biện pháp hòa bình đảm bảo lợi ích tốt nhất cho hai bên eo biển Đài Loan. Năm 2019, ông Tập từng tuyên bố để ngỏ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi Đài Loan.
Vũ Anh (Theo AFP)