Lễ động thổ cơ sở mới tại căn cứ hải quân Ream ở tây nam Campuchia dự kiến diễn ra cuối tuần này với sự tham dự của đại sứ Trung Quốc Vương Văn Thiên, tờ Washington Post của Mỹ ngày 6/6 đưa tin.
Cơ sở này được cho là có một khu vực dành cho lực lượng Trung Quốc sử dụng, có thể có thiết bị phục vụ các hệ thống vệ tinh và chỉ thị mục tiêu cho tên lửa. Đây cũng có thể là cơ sở hải quân nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Washington Post dẫn lời một quan chức giấu tên ở Bắc Kinh xác nhận quân đội Trung Quốc sẽ sử dụng "một phần căn cứ Ream", nhưng phủ nhận cơ sở này dành riêng cho họ. Quan chức này nói thêm các nhà khoa học Trung Quốc cũng sẽ sử dụng cơ sở này.
Giới chức Trung Quốc chưa bình luận về thông tin trên.
Trong khi đó, đại sứ quán Campuchia tại Washington ra thông cáo cho rằng thông tin này là "vô căn cứ", khẳng định Campuchia không cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ. "Việc cải tạo căn cứ chỉ nhằm tăng cường năng lực hải quân Campuchia", thông cáo có đoạn.
Ảnh vệ tinh công trường xây dựng tại quân cảng Ream của Campuchia. Ảnh: Washington Post.
Hồi tháng 10/2020, Campuchia xác nhận họ đã san bằng một cơ sở nhỏ do Mỹ xây dựng tại căn cứ hải quân Ream để nâng cấp, nhưng bác bỏ thông tin rằng Trung Quốc sẽ tham gia vào việc đó.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh hồi tháng 6/2021 xác nhận nước này đã yêu cầu sự giúp đỡ của Trung Quốc trong cải tạo, nâng cấp cơ sở ở Ream. "Đóng góp của Trung Quốc vào sự phát triển của cảng Ream là nâng cấp khu vực quốc phòng Campuchia trong lĩnh vực hàng hải hay tạo cho Campuchia một cơ sở có địa điểm thích hợp, một xưởng để sửa chữa tàu và bến cảng phù hợp để các tàu cập cảng", ông Tea Banh nói.
Hồi tháng 1, ông Tea Banh đăng trên Facebook một số bức ảnh về quân cảng Ream, cho thấy một số tàu nạo vét của Trung Quốc xuất hiện trong khu vực. Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trụ sở tại thủ đô Washington của Mỹ, cho biết các tàu nạo vét này cũng xuất hiện trong ảnh vệ tinh chụp ngày 13-15/1.
Đầu tư và ảnh hưởng của Trung Quốc tại Campuchia được đánh giá là ngày càng tăng trong những năm qua. Các quan chức Mỹ nhận định Trung Quốc đang tìm cách tăng cường ảnh hưởng trong khu vực.
Trung Quốc sở hữu lực lượng hải quân có quy mô lớn nhất thế giới với hơn 350 chiến hạm, dự kiến bổ sung thêm 100 chiến hạm nữa vào cuối thập kỷ này. Tuy nhiên, Trung Quốc chỉ có một căn cứ ở nước ngoài đặt tại Djibouti, không thể sánh được với số lượng căn cứ của Mỹ tại các vị trí chiến lược trên toàn cầu.
Tờ Wall Street Journal hồi năm 2019 đưa tin Trung Quốc ký một thỏa thuận bí mật với Campuchia để thiết lập cơ sở tại căn cứ Ream của Campuchia. Trung Quốc khi đó được cho là sẽ xây dựng hai cầu tàu mới, một cho họ và một cho Campuchia sử dụng. Tuy nhiên, giới chức Campuchia khi đó tuyên bố đây là "tin giả".
Binh sĩ Campuchia tại căn cứ hải quân Ream tháng 7/2019. Ảnh: AP.
Đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh ngày 26/1 kêu gọi Campuchia minh bạch về hoạt động tại căn cứ Ream sau khi nhận thông tin "Trung Quốc đang tham gia vào một dự án xây dựng quan trọng" tại quân cảng.
Mey Dina, phát ngôn viên căn cứ hải quân Ream, xác nhận khu vực này đã được nâng cấp để có thể đón các chiến hạm lớn. "Chúng tôi chỉ nạo vét sâu thêm để tàu thuyền dễ tiếp cận hơn. Đó không phải những gì Mỹ nghĩ, nhưng không có nghĩa đất nước chúng tôi không được phát triển căn cứ hải quân của mình", Mey Dina nói.
Quan hệ giữa Mỹ và Campuchia gần đây trở nên căng thẳng liên quan đến hoạt động xây dựng và hiện diện quân sự của Trung Quốc tại quân cảng Ream. Bộ Quốc phòng Campuchia tháng 6/2021 kêu gọi phía Mỹ "ngừng tạo ra các tình huống mới gây tiêu cực, yêu cầu Mỹ tôn trọng chủ quyền và bí mật quân sự của Campuchia".
Nguyễn Tiến (Theo WP)